Cơ sở hạt nhân lớn nhất Iran bị tấn công, khu ngầm vẫn nguyên vẹn

14 giờ trướcBài gốc

Cuộc không kích ngày 13/6 của Israel nhắm đến các mục tiêu chiến lược tại Iran, đặc biệt là các cơ sở hạt nhân – tâm điểm gây lo ngại cho nước này suốt nhiều năm qua. Tuy nhiên, theo giới chuyên môn và dữ liệu hình ảnh vệ tinh được công bố, mức độ thiệt hại thực tế tại những cơ sở hạt nhân này dường như không lớn như lo ngại ban đầu.

“Ngày đầu tiên của chiến dịch tập trung vào những mục tiêu dễ bị tấn công như lãnh đạo, nhà khoa học hạt nhân, hệ thống phòng không và năng lực phản công”, chuyên gia David Albright từ Viện Khoa học và An ninh Quốc tế nhận định.

Hình ảnh các nhân viên đang làm việc tại một nhà máy hạt nhân của Iran năm 2005. Ảnh: Reuters.

Natanz bị phá hủy một phần, khu ngầm vẫn còn nguyên vẹn

Theo Reuters, Israel đã loại bỏ ít nhất 6 nhà khoa học hạt nhân cấp cao và 20 chỉ huy quân đội Iran, đồng thời phá hủy nhiều cơ sở chỉ huy quân sự, radar và phòng không. Tổng thống Mỹ Donald Trump gọi đây là “đòn đánh vô cùng tàn khốc”, đến mức “không ai biết chắc Iran còn chương trình hạt nhân hay không”.

Một trong những mục tiêu được theo dõi sát sao là khu phức hợp hạt nhân Natanz – trung tâm làm giàu uranium lớn nhất Iran, nơi chứa hàng nghìn máy ly tâm cùng hai khu: cơ sở thí điểm trên mặt đất và nhà máy ngầm kiên cố nằm sâu dưới lòng núi.

Theo chuyên gia Jeffrey Lewis từ Viện Nghiên cứu Quốc tế Middlebury, Israel đã phá hủy cơ sở làm giàu thí điểm, cùng một số công trình phụ trợ cung cấp điện. Một cơ sở hỗ trợ gần khu làm giàu uranium ngầm cũng bị ảnh hưởng, tuy nhiên các khu làm giàu ngầm vẫn nguyên vẹn.

Khói bốc lên từ cơ sở hạt nhân Natanz của Iran sau vụ không kích Một video cho thấy khói đen bốc lên dày đặc từ khu vực làm giàu uranium Natanz - một trong những trung tâm hạt nhân trọng yếu của Iran - sau cuộc không kích của Israel.

Tổng Giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử quốc tế (IAEA) Rafael Grossi xác nhận trong báo cáo gửi Hội đồng Bảo an rằng cơ sở trên mặt đất ở Natanz đã bị phá hủy hoàn toàn. Ông cũng lưu ý mất điện tại khu vực đặt máy ly tâm có thể gây hư hại thiết bị, dù mức độ phóng xạ hiện tại vẫn ổn định.

Cùng với Natanz, hai cơ sở hạt nhân khác tại Fordow và Isfahan cũng bị tấn công. Iran xác nhận các đợt không kích đã nhằm vào các địa điểm này, song hình ảnh vệ tinh chưa cho thấy thiệt hại rõ ràng tại đây.

Nhiều cơ sở hạ tầng của Iran bị phá hủy sau cuộc tấn công của Israel. Ảnh: Reuters.

“Chúng tôi không phát hiện tổn thất nghiêm trọng ở Fordow hay Isfahan. Có một số thiệt hại tại Natanz, nhưng chưa thấy bằng chứng về việc cơ sở ngầm bị phá hủy”, ông Albright nhận định. Ông cũng cho rằng có khả năng Israel đã tiến hành các cuộc tấn công bằng UAV vào hệ thống đường hầm và các cuộc tấn công mạng – điều mà ảnh vệ tinh không thể ghi lại được.

Israel chưa tung hết sức, có thể giữ đòn mạnh cho giai đoạn sau

Một điểm đáng chú ý là việc Israel dường như tránh tấn công trực diện vào những khu vực hạt nhân sâu trong lòng đất, có thể vì lo ngại ảnh hưởng tới các thanh sát viên quốc tế đang hoạt động tại đó, hoặc để giữ lại “đòn đánh mạnh” cho giai đoạn sau.

“Chưa rõ tình trạng kho uranium làm giàu ra sao. Israel có thể đang tính toán chiến lược dài hơi”, ông Albright phân tích.

Cũng theo ông, nếu hệ thống điện tại Natanz bị ngắt lâu mà không kiểm soát việc ngừng vận hành các máy ly tâm, thì hậu quả sẽ rất nghiêm trọng. “Nguồn pin chỉ duy trì được một thời gian. Nếu các máy ly tâm ngừng quay mất kiểm soát, nhiều thiết bị sẽ hỏng nặng”, ông cảnh báo.

Iran đã tấn công vào các cơ sở hạ tầng của thủ đô Tel Aviv của Israel để đáp trả cuộc tấn công trước đó của Israel. Ảnh: CBS.

Israel tuyên bố đã mở màn chiến dịch kéo dài nhằm ngăn Iran phát triển vũ khí hạt nhân, nhắm vào các cơ sở hạt nhân, nhà máy tên lửa và cơ sở quân sự trọng điểm.

Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo dù có sử dụng hỏa lực mạnh, các cuộc tấn công kiểu này cũng chỉ làm chậm chương trình hạt nhân Iran trong ngắn hạn – điều mà phương Tây lo ngại đang tiến sát tới việc sản xuất bom nguyên tử, dù Tehran luôn bác bỏ.

Hiện chưa rõ liệu Fordow – cơ sở hạt nhân chiến lược nằm sâu trong lòng đất – có bị ảnh hưởng hay không. Đây là điểm then chốt nếu Iran thực sự muốn đạt tới năng lực chế tạo vũ khí hạt nhân.

Israel không kích Iran, các tòa nhà Tehran bốc cháy giữa đêm Hình ảnh từ truyền hình nhà nước Iran cho thấy nhiều công trình bốc cháy ngay trong đêm. Sau tuyên bố của Israel về loạt không kích, người dân thủ đô thức dậy giữa khung cảnh hỗn loạn.

Thu Ngoan

Nguồn Znews : https://znews.vn/co-so-hat-nhan-lon-nhat-iran-bi-tan-cong-khu-ngam-van-nguyen-ven-post1560872.html