Cơ sở sản xuất xen lẫn khu dân cư - Lợi ít, hại nhiều

20 giờ trướcBài gốc

Một cơ sở sản xuất giá đỗ nằm xen lẫn trong khu dân cư trên địa bàn phường Hạc Thành.

Nằm sâu trong con ngõ nhỏ tại một khu phố đông dân cư ở phường Hạc Thành, cơ sở sản xuất đậu phụ của gia đình ông N.V.H. đã tồn tại hơn 5 năm nay. Nhìn từ bên ngoài, cơ sở chỉ là một ngôi nhà cấp 4 lợp Phibro xi măng, ẩm thấp và chật chội, nhưng bên trong là cả một “xưởng” sản xuất đậu phụ thủ công với dụng cụ cũ kỹ, han gỉ và thiếu vệ sinh an toàn thực phẩm.

Việc sản xuất đậu phụ thường bắt đầu từ nửa đêm. Đậu tương sau khi ngâm sẽ được nghiền, nấu sôi, vắt lấy nước, rồi ép thành từng bánh đậu. Quá trình này sử dụng rất nhiều nước, tạo ra lượng nước thải lớn từ nước ngâm, nước rửa, nước tách váng... Tuy nhiên, toàn bộ nước thải đều được xả thẳng ra rãnh thoát nước trước nhà, không qua bất kỳ hệ thống xử lý nào. Những đoạn rãnh quanh cơ sở bốc mùi tanh chua, trở thành ổ ruồi muỗi sinh sôi.

Điều đáng lo ngại hơn là các vật dụng sản xuất như nồi nấu, khuôn ép, xô đựng... đều đã gỉ sét, không được vệ sinh định kỳ. Những tấm khăn vải dùng để lọc đậu treo lủng lẳng trên dây, phơi ngoài trời không che chắn. Cơ sở không có hệ thống che bụi, không có mái che kín đáo, khiến sản phẩm dễ nhiễm bụi bẩn, côn trùng.

Tại tổ dân phố Nam Sơn 2, phường Hàm Rồng, một xưởng sản xuất gỗ tồn tại nhiều năm nay giữa khu dân cư đông đúc, trở thành nỗi ám ảnh của người dân xung quanh. Xưởng nằm lọt thỏm giữa các ngôi nhà san sát, hoạt động liên tục từ sáng sớm đến tối muộn, gây ra tiếng ồn, bụi gỗ và mùi hóa chất nồng nặc.

Mỗi khi máy cưa, máy bào vận hành, bụi gỗ mịn bay tứ tung, phủ trắng sân nhà, bám lên quần áo, đồ đạc. Không khí đặc quánh mùi keo dán, sơn PU khiến nhiều người cảm thấy choáng váng. Vào những ngày thời tiết oi bức hoặc khi gió mạnh, cả khu phố dường như chìm trong một làn bụi dày đặc, khó thở.

Anh Lê Văn K., người dân sống sát bên xưởng, không giấu được bức xúc: “Hơn chục năm qua, nhà tôi phải đóng cửa kín mít quanh năm. Con gái tôi bị viêm đường hô hấp mãn tính, bác sĩ nói nguyên nhân có thể liên quan đến môi trường ô nhiễm bụi mịn. Gia đình tôi cũng đã nhiều lần góp ý với chủ xưởng nhưng đều không có kết quả”.

Ngoài bụi bặm và mùi hóa chất, một vấn đề đáng lo ngại khác là lượng lớn mùn cưa, gỗ vụn, sơn thừa được chất thành đống ngay sau nhà xưởng, không có biện pháp thu gom, xử lý đúng quy định. Trong điều kiện nắng nóng kéo dài, những vật liệu dễ bắt cháy này trở thành mối nguy tiềm tàng, đe dọa an toàn cháy nổ cho cả khu dân cư. Cuộc sống người dân quanh xưởng không chỉ bị ảnh hưởng bởi ô nhiễm mà còn luôn trong trạng thái bất an.

Theo báo cáo tổng hợp từ các ngành chức năng và địa phương, toàn tỉnh hiện có hơn 800 cơ sở sản xuất, kinh doanh đang hoạt động ngay trong lòng đô thị hoặc xen kẽ khu dân cư. Trong đó, có khoảng 700 cơ sở (chiếm tỷ lệ gần 85%) chưa đầu tư hệ thống xử lý chất thải, hoặc có đầu tư nhưng thiết bị không đạt chuẩn, vận hành thiếu thường xuyên, dẫn đến tình trạng chất thải, khí thải, tiếng ồn phát tán tự do, tác động trực tiếp đến đời sống và sức khỏe người dân. Các loại hình phổ biến trong danh sách gây ô nhiễm gồm chăn nuôi gia súc, gia cầm; sản xuất đồ gỗ, cơ khí; chế biến đá, sản xuất bún, đậu phụ, giá đỗ; tái chế phế liệu... Đây đều là những ngành nghề đặc thù, sản sinh nhiều chất thải rắn, khí thải độc hại và tiếng ồn.

Một xưởng xẻ gỗ trên đường Lê Thánh Tông.

Trước thực trạng trên, cuối tháng 4/2024, UBND tỉnh đã ban hành Đề án “Di dời các cơ sở sản xuất gây ô nhiễm môi trường ra khỏi đô thị, khu dân cư trên địa bàn tỉnh đến năm 2030”. Theo đề án, đến năm 2025 toàn tỉnh sẽ hoàn thành phân loại, đánh giá mức độ ô nhiễm của các cơ sở. Trên cơ sở đó, từng địa phương sẽ xây dựng kế hoạch cụ thể, hoặc di dời, hoặc chuyển đổi ngành nghề, giảm quy mô sản xuất, thậm chí dừng hoạt động nếu không đáp ứng điều kiện môi trường. Giai đoạn 2026-2027 sẽ di dời 110 cơ sở và cải tạo, hoàn thiện hệ thống xử lý chất thải tại 25 cơ sở. Từ 2028-2030 sẽ xử lý dứt điểm 565 cơ sở còn lại...

Quá trình đô thị hóa diễn ra ngày càng mạnh mẽ, việc để những cơ sở sản xuất lạc hậu, thiếu hệ thống xử lý môi trường tồn tại xen kẽ trong khu dân cư không chỉ gây ô nhiễm mà còn đi ngược với mục tiêu phát triển bền vững. Đề án di dời các cơ sở gây ô nhiễm ra khỏi khu đô thị, khu dân cư mà tỉnh đang triển khai là hướng đi đúng đắn, thể hiện quyết tâm trong việc cải thiện môi trường sống và nâng cao chất lượng đô thị.

Để đề án thực sự đi vào cuộc sống và đạt hiệu quả như kỳ vọng, rất cần sự vào cuộc đồng bộ, quyết liệt từ chính quyền các cấp, sự phối hợp chặt chẽ giữa các ngành chức năng và đặc biệt là sự đồng thuận của người dân. Cùng với đó, việc minh bạch trong quy hoạch, bố trí quỹ đất phù hợp, xây dựng các cụm công nghiệp tập trung, có chính sách hỗ trợ chuyển đổi ngành nghề, đào tạo nghề... cũng cần được triển khai một cách bài bản. Bởi lẽ, phát triển kinh tế không thể đánh đổi bằng chất lượng sống, nhất là khi cái giá phải trả là sự bào mòn sức khỏe và cuộc sống của cả cộng đồng.

Bài và ảnh: Trường Giang

Nguồn Thanh Hóa : http://baothanhhoa.vn/co-so-san-xuat-xen-lan-khu-dan-cu-loi-it-hai-nhieu-256535.htm