Có thí sinh đăng ký tới 231 nguyện vọng và đôi điều chia sẻ về xét tuyển ĐH năm 2025

7 giờ trướcBài gốc

Thời điểm này, các trường đại học trên cả nước đã công bố điểm chuẩn và đang bắt đầu mở cổng đăng ký nhập học. Và có nhiều vấn đề sau khi kết thúc kỳ tuyển sinh đại học năm nay sẽ được bàn thảo, rút kinh nghiệm. Theo đó, việc xét tuyển đại học năm 2025 có nhiều sự thay đổi với kỳ vọng một mùa tuyển sinh công bằng, minh bạch và nền nếp hơn. Một trong những thay đổi nổi bật là các trường đại học, cao đẳng không được xét tuyển sớm và tất cả học sinh đều phải đăng ký xét tuyển trên hệ thống chung của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Năm nay, cả nước có 849.544 học sinh đăng ký xét tuyển trên hệ thống chung của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Theo đó, hệ thống đã ghi nhận hơn 7,6 triệu nguyện vọng, tức là trung bình mỗi học sinh đăng ký 9 nguyện vọng. Tuy nhiên, một thực tế đáng chú ý là có nhiều học sinh đăng ký trên 100 nguyện vọng, thậm chí có trường hợp lên tới 231 nguyện vọng.

Điều này khiến quá trình lọc ảo phải tăng thêm 4 lần lọc ảo nữa (thành 10 lần) và lùi thời gian công bố điểm chuẩn nhằm đảm bảo kết quả chính xác và công bằng. Điều đó cho thấy, hệ thống xét tuyển chung được đánh giá cao nhưng vẫn còn thách thức cần giải quyết, đó là tâm lý và chiến lược đăng ký của học sinh.

Ảnh minh họa: Lã Tiến

Ưu điểm vượt trội của hệ thống xét tuyển tập trung

Có thể nói, việc tuyển sinh đại học, cao đẳng tập trung về một đầu mối duy nhất do Bộ Giáo dục và Đào tạo quản lý đã tạo ra nhiều kỳ vọng và được xem là một bước tiến lớn, khắc phục được những hạn chế của phương thức tuyển sinh cũ với kỳ vọng tạo cơ hội thuận lợi cho học sinh và cơ sở giáo dục đại học.

Thứ nhất là giải quyết triệt để vấn đề “thí sinh ảo”. Nếu như trước đây, một học sinh có thể trúng tuyển vào nhiều trường cùng lúc, gây khó khăn cho các trường trong việc xác định số lượng học sinh nhập học thực tế. Với phương thức mới này, dù các em có đăng ký bao nhiêu nguyện vọng cũng chỉ có thể trúng tuyển 01 nguyện vọng duy nhất với thứ tự ưu tiên cao nhất. Ví dụ, học sinh đăng ký 9 nguyện vọng, nếu đỗ nguyện vọng số 1 thì những nguyện vọng còn lại không được xét đến nữa, còn nếu nguyện vọng số 1 không đỗ thì hệ thống sẽ xét đến nguyện vọng 2, quy trình này lặp lại cho đến khi có 1 nguyện vọng trúng tuyển. Đây là cách giúp các trường quản lý nguồn tuyển chính xác hơn.

Thứ hai là đảm bảo công bằng và giảm gánh nặng cho học sinh, phụ huynh. Thay vì phải nộp nhiều bộ hồ sơ riêng lẻ cho nhiều trường như trước đây, thì năm nay học sinh chỉ cần đăng ký nguyện vọng trực tuyến trên hệ thống của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Việc này tạo tạo thuận lợi rất nhiều cho các em ở vùng sâu, vùng xa, giúp các em tiết kiệm thời gian, công sức và chi phí. Quan trọng nhất là hệ thống đảm bảo cho mọi học sinh có cơ hội như nhau bởi ưu điểm của công nghệ số.

Thứ ba là tăng quyền tự chủ và minh bạch cho các trường tuyển sinh. Dữ liệu tập trung sẽ giúp cho các trường có cái nhìn tổng quan về nguồn tuyển, từ đó tính toán điểm chuẩn hợp lý, tránh được tình trạng chạy đua tuyển sinh với nhiều bất cập trong thời gian qua.

Tuy nhiên, chính những ưu điểm vượt trội này khiến nhiều học sinh và phụ huynh tư duy đăng ký nhiều nguyện vọng sẽ tăng cơ hội trúng tuyển.

Nguyên nhân thí sinh “rải” nguyện vọng

Nhiều chuyên gia tư vấn tuyển sinh khuyên mỗi thí sinh nên đăng ký 5-7 nguyện vọng một cách chiến lược sẽ tăng cơ hội trúng tuyển và tránh lãng phí. Nhưng, hiện tượng “rải” nguyện vọng vẫn gia tăng một cách đáng lo ngại, gây tốn kém chi phí hơn. Chẳng hạn, có học sinh đăng ký 231 nguyện vọng, em học sinh đó phải nộp lệ phí tổng cộng gần 3,5 triệu đồng. Với những chia sẻ của thí sinh này trên các phương tiện truyền thông báo chí là "nhờ người đăng ký hộ", "sẽ đi du học"...có lẽ nhiều người sẽ có quan điểm giống người viết là không hiểu thí sinh này đã trưởng thành chưa khi thờ ờ, vô cảm với những việc làm của mình như vậy. Trường hợp thí sinh này là thiểu số nhưng cũng có nhiều em đăng ký vài chục nguyện vọng. Vậy nguyên nhân do đâu?

Nguyên nhân thứ nhất là do tâm lý lo sợ trượt đại học của học sinh. Việc bỏ hoàn toàn xét tuyển sớm khiến học sinh không tìm ra một “phương án dự phòng”. Mọi cơ hội đều được quyết định trong một lần xét tuyển duy nhất trên hệ thống, tạo ra tâm lý lo lắng là điều dễ hiểu đối với học sinh không được tư vấn kỹ càng. Nhiều em có tâm lý, đăng ký càng nhiều nguyện vọng sẽ an toàn hơn mà không cần lo nghĩ đến tiền lệ phí.

Nguyên nhân thứ hai là do thiếu hiểu biết về phương thức xét tuyển và quy đổi điểm. Một điểm mới của kỳ tuyển sinh năm nay là việc quy đổi điểm về thang điểm chung. Nhưng nhiều thí sinh chưa nắm rõ cách tính. Vì sự thiếu hiểu biết này nên dẫn đến tâm lý hoang mang, không biết mình đang ở thứ hạng nào, từ đó khiến các em lựa chọn nguyện vọng một cách cảm tính.

Nguyên nhân thứ ba là hạn chế trong công tác tư vấn và định hướng nghề nghiệp. Hoạt động tư vấn tuyển sinh ở trường phổ thông còn nhiều bất cập, chủ yếu là các trường đại học quảng bá về trường mình để thu hút học sinh, chứ chưa thật sự tư vấn theo đúng năng lực của học sinh. Nhiều học sinh bị “nhiễu” thông tin nên đăng ký nguyện vọng không dựa trên đam mê hay năng lực cá nhân mà chỉ nghĩ “càng nhiều càng chắc chắn”. Hệ quả của việc thiếu tư vấn bài bản có thể dẫn đến lựa chọn ngành học không phù hợp, rồi bỏ học giữa chừng.

Nguyên nhân thứ tư là những thay đổi đột ngột trong quy chế tuyển sinh đại học, cao đẳng. Chẳng hạn như bỏ việc xét tuyển sớm đột ngột ngay gần cuối năm học đã làm tăng áp lực cho học sinh. Từ đó, các em phải tìm cơ hội bằng cách đăng ký thật nhiều nguyện vọng, đôi khi không lường trước được chi phí phát sinh.

Đề xuất giải pháp để kỳ tuyển sinh tiếp theo thuận lợi hơn

Tình trạng số lượng nguyện vọng đăng ký quá lớn tập trung về một đầu mối và có những học sinh đăng ký đến hàng trăm nguyện vọng làm ảnh hưởng đến quá trình lọc ảo. Bởi đây là năm đầu tiên áp dụng phương thức mới nên còn thách thức đặt ra, khiến Bộ Giáo dục và Đào tạo phải điều chỉnh kế hoạch. Để khắc phục những bất cập này, kỳ thi tuyển sinh những năm sau cần có giải pháp đồng bộ.

Một giải pháp cần làm là quy định số lượng nguyện vọng tối đa cho mỗi học sinh. Mặc dù theo tinh thần của Thông tư số 08/2022/TT-BGDĐT không giới hạn nguyện vọng, trong đó nêu rõ học sinh được đăng ký không hạn chế số lượng nguyện vọng và trúng tuyển vào nguyện vọng cao nhất. Nhưng theo các chuyên gia, mỗi học sinh nên đăng ký tối đa 10 nguyện vọng là phù hợp nhất. Giới hạn đó được thể hiện minh bạch trên hệ thống. Từ đó học sinh sẽ tìm hiểu kỹ về ngành nghề và năng lực, sở thích của bản thân để có một chiến lược rõ ràng.

Bên cạnh đó, giải pháp then chốt là cần làm tốt hơn nữa công tác tư vấn hướng nghiệp. Các chuyên gia, nhà trường và gia đình cần phối hợp chặt chẽ để định hướng cho học sinh, giúp các em hiểu rõ năng lực và sở thích của bản thân là quan trọng nhất. Tránh tư vấn theo kiểu quảng bá trường đào tạo mang tính “chiêu dụ” là chính. Có như vậy, các em mới có thể lựa chọn nguyện vọng thông minh, phù hợp với năng lực và sở thích.

Hy vọng rằng, từ những kinh nghiệm qua kỳ xét tuyển đại học năm nay, Bộ Giáo dục và Đào tạo sớm nghiên cứu và khắc phục các bất cập nêu trên, vừa tạo niềm tin về tính chính xác và công bằng, vừa tránh được tình trạng chờ đợi kết quả quá lâu, gây căng thẳng không cần thiết cho học sinh và phụ huynh.

(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.

Trần Văn Tâm

Nguồn Giáo Dục VN : https://giaoduc.net.vn/co-thi-sinh-dang-ky-toi-231-nguyen-vong-va-doi-dieu-chia-se-ve-xet-tuyen-dh-nam-2025-post253969.gd