Nhà văn Hoàng Anh Tú chia sẻ tại chương trình. Ảnh: Ngọc Bích.
Đó là chia sẻ của nhà văn, nhà báo Hoàng Anh Tú tại chương trình khởi động cuộc thi Thần đồng Tiếng Việt 2025 do trường Tiểu học và THCS Unigo tổ chức tại Hà Nội chiều 9/3.
Hãy rèn con tự học
Theo nhà văn Hoàng Anh Tú, giai đoạn tiểu học là thời điểm lý tưởng nhất để trẻ xây dựng nền tảng vững chắc cho việc học tiếng Việt nói riêng và học tập nói chung.
Lý do là lúc này, bài vở trên lớp chưa nhiều, chưa khó, cũng như cha mẹ vẫn còn có “phép thuật” trong mắt các con, con vẫn tin tưởng, thích nghe theo, làm theo lời cha mẹ.
"Tôi rất tiếc khi nhiều cha mẹ bỏ qua thời điểm này hoặc sử dụng thời điểm này sai cách", ông nói.
Theo đó, nhiều phụ huynh cho rằng ở bậc tiểu học, trẻ không cần học hành nhiều, cứ để con vui chơi, tự do thêm vài năm nữa, đến khi con lên cấp 2 rồi sẽ siết lại sau. Ngược lại, có người lại cho rằng con đã bước vào tuổi đi học, phải rèn con vào khuôn phép từ sớm, không thể lơ mơ.
"Cả 2 định hướng trên đều sai. Cho con tự do sẽ khiến con trượt đi, đến cấp 2 mới siết thì đã muộn. Nhưng bắt con vào khuôn phép sẽ khiến trẻ sợ học", nhà văn Hoàng Anh Tú nhận định.
Theo ông, thái độ đúng là vừa học vừa chơi, biến việc học thành trò chơi, khi chơi cũng không quên lồng ghép kiến thức, tạo thói quen tốt cho con.
Đặc biệt, đây là thời điểm tốt để phụ huynh rèn cho con thói quen tự học, giúp con xây dựng năng lực khám phá, tìm tòi, yêu thích việc học và duy trì đến các cấp học cao hơn. Điều đó mới quan trọng.
Để trẻ yêu thích tiếng Việt, bà Thân Thị Phượng, Phó hiệu trưởng Trường Tiểu học và THCS Unigo, gợi ý cách tiếp cận mới thông qua phương pháp Cánh Buồm.
Theo đó, phương pháp dạy học chủ đạo sẽ là học thông qua chơi và học thông qua hệ thống việc làm.
Ví dụ, với khối lớp 1, các con được học theo phương pháp ngữ âm - có sự thống nhất cách học giữa tiếng Anh với tiếng Việt. Bên cạnh thời lượng và nội dung học tập chung của môn Tiếng Việt theo quy định của Bộ GD&ĐT, các con có thêm các tiết Tiếng Việt tăng cường về năng lực ngôn ngữ và về tư duy nghệ thuật thông qua kể chuyện và viết sáng tạo.
Với phương pháp như vậy, hết lớp 1, trẻ có thể biết làm vè, làm thơ, viết nhật ký, viết các mẩu truyện đơn giản…
Bà Thân Thị Phượng chia sẻ về cách để trẻ yêu thích tiếng Việt. Ảnh: Ngọc Bích.
Nhiều trẻ coi việc đến trường như một cuộc chạy trốn gia đình
Nhiều phụ huynh vẫn loay hoay trong việc lựa chọn phương pháp giáo dục con, kèm con học. Nhà văn Hoàng Anh Tú cho rằng điều quan trọng nhất, phụ huynh đừng dạy con theo cảm tính mà hãy có phương pháp khoa học. Chính cha mẹ cũng cần có kiến thức để biết phương pháp nào phù hợp với con mình.
Cha mẹ đừng tạo áp lực cho con nhưng cũng đừng mặc kệ cho con phát triển tự nhiên như cây cỏ. Mấu chốt vẫn là đồng hành cùng con. Tuy nhiên, đồng hành không phải là kè kè bên con. Đồng hành có nghĩa là cha mẹ tùy theo tâm lý con mà hỗ trợ, hướng dẫn, buông tay và khi thì cần kỷ luật tích cực
Cha mẹ đừng ngồi học cùng con nhưng cũng đừng mặc kệ con học thế nào cũng được. Hãy khuyến khích con đặt câu hỏi, tìm giải pháp thu nạp kiến thức. Hỗ trợ con đi tìm đáp án chứ đừng cho con lời giải ngay. Quan trọng nhất vẫn là cha mẹ hiểu con mình đến đâu và cũng đừng quên ghi nhận con.
Để trẻ có niềm vui, thích học ngay từ những năm đầu tiểu học, nhà văn Hoàng Anh Tú khuyên phụ huynh nên tìm một ngôi trường tốt cho con.
Tuy nhiên, đừng tư duy theo kiểu con bé học “trường làng” cũng được, nhưng cũng đừng chọn trường bằng sĩ diện của cha mẹ. Một ngôi trường "vừa khít" với con mình là cha mẹ đủ điều kiện cho con theo học, đồng thời con yêu thích ngôi trường đó.
Và quan trọng hơn hết, cha mẹ phải truyền được cho con cảm giác yêu thích trường học. Kết nối giữa phụ huynh với nhà trường sẽ quyết định việc con có yêu ngôi trường đó không. Tuy nhiên, môi trường gia đình cũng cần tích cực.
Với trẻ, thứ gia đình và nhà trường cần quan tâm nhất vẫn là sự thống nhất trong giáo dục, không thể có khác biệt. Phụ huynh phải kết nối với nhà trường và ngược lại.
"Mục tiêu chung của chúng ta là những đứa trẻ. Hãy làm thế nào để hành trình học tập của các con không đơn độc", nhà văn chia sẻ.
Ông Tú lấy ví dụ rất nhiều đứa trẻ, đặc biệt là thế hệ trước đây, có hành trình học tập rất đơn độc, đến trường chỉ để thực hiện thành tích của thầy cô, nhà trường, khi ở nhà lại phải phấn đấu cho sĩ diện của cha mẹ. Chính vì vậy, rất nhiều đứa trẻ chán học, không muốn đến trường, thậm chí là coi việc đến trường như một cuộc chạy trốn gia đình.
"Các phụ huynh hãy lùi lại một chút, bắt tay với nhà trường để đồng hành cùng con", ông Tú nhìn nhận.
Ngọc Bích