Một khu dân cư tự phát tại phường Tân Khánh (TPHCM) xảy ra tranh chấp đất
Chi tiền tỷ mua nhà nhưng sống trong lo lắng
Ghi nhận của phóng viên báo Tiền Phong, liên tiếp 4 ngày qua, khoảng 100 hộ dân tại khu phố Khánh Long, phường Tân Khánh, TPHCM sống trong bóng tối vì mất điện.
Trao đổi với phóng viên, cư dân nơi đây cho biết, họ mua nhà, đất, sử dụng sổ chung, Đây là khu dân cư tự phát nên điện, nước đều “dùng ké”. Với việc trả tiền điện hằng tháng, ông P.A.T., một cư dân nơi đây đứng ra đại diện phụ trách thu gom để đóng tiền cho đơn vị bán điện. Dù nhận tiền đầy đủ từ cư dân, nhưng ông T. không đóng cho đơn vị bán điện, dẫn tới khu vực bị cắt điện từ ngày 19/8.
Trước khi bỏ mặc cư dân để bỏ đi, người thu hộ tiền điện để lại một tin nhắn trong nhóm Zalo chung: “Em xin lỗi, em đã bất lực, mong kiếp này sẽ đi làm trả lại tiền cho mọi người…”. Cư dân khuyên ông này trở về, mọi người tự gom góp để giải quyết, nhưng không nhận được phản hồi.
Lãnh đạo UBND phường Tân Khánh cho biết, trước mắt sẽ lấy nguồn tiền của UBND phường đóng tiền điện để đấu nối điện lại cho người dân sử dụng, ổn định tình hình. Sau đó sẽ tiếp tục làm việc với người dân để thanh toán lại. Đồng thời, người nhà của người thu hộ cũng đã hỗ trợ đóng tiền để khắc phục hậu quả và điện sẽ được khôi phục.
Ghi nhận của phóng viên cho thấy, trên địa bàn phường Tân Khánh, ngoài khu dân cư tự phát kể trên còn nhiều khu dân cư tương tự. Một số khu dân cư đã bị cưỡng chế, số khác đang được cơ quan chức năng tiến hành các thủ tục pháp lý để xử lý theo quy định.
Là một trong hàng chục trường hợp bị buộc dọn đồ ra khỏi nhà để bàn giao cho cơ quan chức năng tiến hành cưỡng chế công trình, ông N.T. cho biết hai vợ chồng ở miền Trung vào Bình Dương (cũ), nay là TPHCM lập nghiệp. Sau vài năm vất vả, năm 2020, vợ chồng gom góp được ít tiền rồi vay mượn thêm mua căn nhà 1 trệt 1 lầu ở phường Tân Phước Khánh, TP Tân Uyên, tỉnh Bình Dương (cũ) với giá gần 1 tỷ đồng.
“Khi mua, tôi biết đây là khu dân cư tự phát, dùng sổ chung, nhà không phép. Tôi mua vì thấy nhiều khu dân cư tương tự không xảy ra chuyện gì. Vào ở được gần 5 năm thì bất ngờ nhận được thông báo của cơ quan chức năng về việc cưỡng chế công trình sai phạm, buộc gia đình phải rời đi. Sau đó vợ chồng tiếp tục đi ở nhà trọ, tiền tỷ bỏ ra mua nhà giờ không biết đòi lại từ đâu khi chủ đầu tư bị bắt”- ông T. nghẹn ngào.
Tại một khu dân cư tự phát khác trên phường Tân Khánh, TPHCM, khoảng 50 hộ dân nơi đây sống trong lo lắng, không biết khi nào bị đuổi ra khỏi nhà. Họ mua nhà, dọn đến ở mới phát hiện khu đất đang xảy ra tranh chấp.
Theo tìm hiểu của phóng viên, nhà trong khu dân cư tự phát đều là nhà xây trái phép trên đất nông nghiệp, nên người mua chỉ có thể nhận chuyển nhượng bằng giấy viết tay.
Khổ vì ở nhà không số
Chứng kiến một khu dân cư tự phát tương tự gần nơi mình đang sinh sống bị cưỡng chế, bà T.T.M. nói rằng, gia đình đang rơi vào cảnh nơm nớp lo sợ, một ngày nào đó bị đuổi ra khỏi nhà.
“Để có nơi an cư lạc nghiệp, sau khi được người đồng hương giới thiệu, tôi đã bỏ ra hơn 800 triệu đồng để mua căn nhà gác lửng liền kề. Khi đến đây ở mới biết khu vực mình đang sống xảy ra tranh chấp đất. Sở hữu nhà không số, tôi chưa được đăng ký thường trú vì không đáp ứng điều kiện, thậm chí kê khai tạm trú cũng khó khăn”- bà M. hối hận.
Khi được hỏi vì sao dám bỏ tiền tỷ mua nhà trên đất nông nghiệp, nhiều người dân tại các khu dân cư tự phát nói rằng, họ cứ nghĩ vào ở rồi cơ quan chức năng cũng “du di”, sau một thời gian sẽ được chấp nhận.
Hiện trên địa bàn TPHCM hiện có tới hàng trăm khu, điểm nhà ở tự phát. Đương nhiên, vì là khu dân cư tự phát nên đa số những khu nhà này thuộc dạng đều không được đánh số.
Một khu nhà ở tự phát Bình Dương ( cũ), nay là TPHCM bị cưỡng chế
Nguyên nhân để các khu nhà ở tự phát xây trên đất nông nghiệp, lãnh đạo các địa phương này giải thích, khi phát hiện các công trình như thế, lực lượng chức năng đã yêu cầu dừng thi công. Một số cá nhân, tổ chức dựng hàng rào chắn bên ngoài, bên trong tiến hành xây dựng, khi có lực lượng chức năng đến thì rời đi.
Chính quyền địa phương đã cắm biển cảnh báo người dân không được mua bán, giao dịch tại các khu dân cư tự phát. Thế nhưng, trong quá trình hoàn tất các bước để tháo dỡ công trình thì phát hiện chủ đầu tư đã chuyển nhượng cho người dân.
Giữa năm 2024, đại diện các sở, ban, ngành của Bình Dương (cũ) đã đi khảo sát hiện trạng một số khu dân cư tự phát trên địa bàn. Theo đó cơ quan chức năng đánh giá khu vực nào phù hợp quy hoạch, để xem xét cho chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp thành đất ở. Còn lại những trường hợp khác sẽ bị cưỡng chế, xóa bỏ. Được biết đây là lần thứ 2 kể từ năm 2017 đến nay, chính quyền địa phương thực hiện việc này và đã cho phép một số khu dân cư tự phát hình thành từ năm 2014 trở về trước, được chuyển mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp sang đất ở.
Hương Chi