'Cởi trói' thị trường vàng

19 giờ trướcBài gốc

Thêm nhiều thương hiệu để tăng tính cạnh tranh

Nghị định số 232/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung về khái niệm vàng miếng, được định nghĩa rõ hơn là sản phẩm vàng được dập thành miếng, có đóng chữ, số thể hiện khối lượng, chất lượng, ký mã hiệu của DN hoặc tổ chức tín dụng được NHNN cấp phép sản xuất, bao gồm cả vàng miếng do NHNN trực tiếp tổ chức sản xuất. Theo Nghị định, sẽ không còn cơ chế độc quyền của Nhà nước trong sản xuất vàng miếng. Thay vào đó, cơ quan quản lý sẽ cấp phép hoạt động này cho các DN, ngân hàng đủ điều kiện. Như vậy, không chỉ duy nhất Công ty SJC được sản xuất vàng miếng, mà các DN và ngân hàng thương mại đủ điều kiện cũng được cấp phép sản xuất vàng miếng. Đây là điều thị trường mong đợi từ rất lâu.

Mua bán vàng miếng tại cửa hàng trên đường Trần Duy Hưng, Hà Nội. Ảnh: Phạm Hùng

Ngân hàng, DN muốn được cấp phép sản xuất vàng miếng phải có giấy phép mua bán, kinh doanh mặt hàng này. Họ cũng phải đáp ứng điều kiện về vốn, với DN là từ 1.000 tỷ đồng trở lên, ngân hàng từ 50.000 tỷ đồng. Hồ sơ, thủ tục cấp giấy phép sản xuất vàng miếng sẽ do Thống đốc NHNN quy định. Việc này nhằm bảo đảm DN, ngân hàng sản xuất vàng miếng là các tổ chức có kinh nghiệm, đủ năng lực tài chính, tuân thủ pháp luật.

Năm 2012, NHNN đã thực hiện những thay đổi lớn đối với thị trường vàng. Nghị định 24/2012/NĐ-CP quy định, Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng và vàng nguyên liệu, lấy thương hiệu vàng SJC là thương hiệu quốc gia, dẫn đến tâm lý đa số người dân sẽ lựa chọn vàng tin cậy nhất để tích trữ. Trong khi cung không đủ mà cầu cao đã dẫn đến tình trạng mất cân đối cung cầu và đây là nguyên nhân khiến giá vàng tăng.

Trong vòng hơn một năm trở lại đây, khi giá vàng thế giới liên tục tăng cao do các bất ổn địa chính trị, thị trường vàng trong nước càng bị thử thách khi nguồn cung vàng cạn dần vì nhiều năm không sản xuất thêm vàng miếng SJC, trong khi đó nguồn cung vàng cũng đã giảm đáng kể qua những đợt xuất khẩu vàng dưới dạng trang sức mỹ nghệ ở những thời điểm giá vàng trong nước thấp hơn giá vàng thế giới. Từ chỗ chỉ chênh vài trăm nghìn đến vài triệu đồng so với giá vàng thế giới, giá vàng miếng SJC và cả vàng nữ trang có lúc chênh đến 18 - 20 triệu đồng/lượng.

Trước thực tế trên, Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam cũng như các chuyên gia đã nhiều lần kiến nghị cần nhanh chóng sửa đổi Nghị định 24/2012/NĐ-CP để "cởi trói" cho thị trường vàng, đồng thời kéo giảm chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới. Chuyên gia kinh tế, PGS.TS Võ Trí Thành nhận định, việc ra đời Nghị định số 232/2025/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 24/2012/NĐ-CP là bước chuẩn bị để NHNN nhập nguyên liệu về gia công vàng miếng SJC nhằm tăng nguồn cung vàng cho thị trường và cho phép lưu hành nhiều thương hiệu vàng miếng khác thay vì chỉ có SJC, để tăng tính cạnh tranh về mặt giá cả và đa dạng hóa nguồn cung. Cho thấy, sự thay đổi về phương thức quản lý, cải cách thể chế sâu rộng hơn, vận hành theo nguyên tắc cạnh tranh bình đẳng.

Sau khi Nghị định số 232/2025/NĐ-CP được ban hành, nhiều người dân bày tỏ vui mừng, vì đây là điều họ mong đợi từ lâu. “Trong nền kinh tế thị trường phải có sự cạnh tranh giữa các DN kinh doanh vàng. Người dân sẽ có nhiều lựa chọn, thị trường có sự cạnh tranh hơn giữa các sản phẩm, thương hiệu. Hy vọng xóa bỏ chênh lệch giá với thế giới vô lý như hiện nay”- ông Minh Tuấn đang làm việc tại một sàn chứng khoán nói.

Giá vàng trong nước tăng theo thế giới, chênh lệch có được rút ngắn?

Sáng 27/8, giá vàng trong nước tiếp tục tăng cao theo đà đi lên của thị trường thế giới. Vàng miếng SJC tăng thêm 600.000 đồng mỗi lượng, đạt mức cao kỷ lục 128 triệu đồng/lượng. Công ty SJC giao dịch ở 126,1 triệu đồng/lượng mua vào, 127,7 triệu đồng/lượng bán ra. Tại Bảo Tín Minh Châu, giá vàng miếng niêm yết ở 125,8 - 128 triệu đồng/lượng. Giá vàng thế giới lúc 6 giờ cùng ngày ở ngưỡng 3.390,1 USD/ounce, tăng 17,9 USD, lên cao nhất trong 2 tuần qua. So với giá vàng thế giới, quy đổi theo giá USD ngân hàng ở mức hơn 109,2 triệu đồng/lượng, đã bao gồm thuế và phí, vàng miếng SJC vẫn đắt hơn thế giới 18,8 triệu đồng/lượng.

Bình luận về hiện tượng này, TS Nguyễn Trí Hiệu cho biết, việc xóa bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng chắc chắn sẽ làm thay đổi thị trường vàng trong nước. Tuy nhiên, xu hướng giá vàng dài hạn vẫn còn phụ thuộc vào biến động của thị trường quốc tế (Fed, USD, lạm phát, địa chính trị...). Bên cạnh đó, để tiệm cận với giá vàng thế giới điều quan trọng là tăng nguồn cung. Khi nguồn cung đa dạng hơn, tình trạng khan hiếm và chênh lệch giá trong nước với thế giới sẽ giảm, từ đó giá vàng trong nước khó có thể giữ mức cao bất thường như trước.

Trong khi đó, theo chuyên gia Trần Duy Phương, tác động từ tăng cung nhập khẩu vàng sẽ chưa thấy ngay bởi sau nghị định còn chờ thông tư hướng dẫn. Việc nhập khẩu vàng nguyên liệu, sản xuất vàng của các DN cũng cần thời gian nhất định. Tuy nhiên, trước mắt việc ban hành Nghị định 232/2025/NĐ-CP sẽ tác động ngay tới tâm lý nhà đầu tư. Người có ý định mua vàng sẽ tạm dừng lại, nghe ngóng thêm và người đang giữ vàng rất có thể sẽ bán chốt lời. Nguồn cung tạm thời trên thị trường sẽ đến từ những người muốn bán vàng chốt lời. "Khi có thông tư hướng dẫn rõ ràng, các DN nhập được vàng nguyên liệu, rồi sản xuất ra vàng miếng SJC hay vàng miếng thương hiệu khác thì thị trường mới quay về quỹ đạo thông thường là biến động lên xuống theo nhịp giá vàng thế giới" - chuyên gia Trần Duy Phương nhận định.

Một diễn biến khác, tại dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 26/2023 của Chính phủ về biểu thuế xuất khẩu, biểu thuế nhập khẩu ưu đãi, danh mục hàng hóa và mức thuế tuyệt đối, thuế hỗn hợp, thuế nhập khẩu ngoài hạn ngạch thuế quan, Bộ Tài chính kiến nghị thuế xuất khẩu vàng trang sức, mỹ nghệ dự kiến giảm từ 1% xuống 0%. "Việc nghiên cứu giảm thuế suất thuế xuất khẩu đối với mặt hàng vàng trang sức, mỹ nghệ là cần thiết để hỗ trợ DN giảm chi phí, tăng sức cạnh tranh của mặt hàng vàng trang sức, mỹ nghệ của Việt Nam trên thị trường quốc tế trong bối cảnh khó khăn do nguồn vàng nguyên liệu đầu vào hạn chế và giá cả tăng cao, qua đó góp phần thúc đẩy chuyển hóa vàng tích trữ thành sản phẩm có giá trị gia tăng"- Bộ Tài chính cho hay.

Cần bảo đảm nguồn cung vàng và liên thông với thế giới. Việc phá thế độc quyền của vàng miếng SJC là bước đi ban đầu. Giờ phải tạo điều kiện để nhiều DN được cấp phép có thể tham gia nhập khẩu theo năng lực, như vậy sẽ tạo ra nguồn cung dồi dào hơn, tạo ra mặt bằng giá cân bằng hơn với thế giới. Đồng thời dùng chính sách thuế để điều tiết xuất nhập khẩu vàng, quản lý vàng, mở ra phương thức kinh doanh mới để giao dịch qua sàn và có nhiều kênh huy động vàng. Đây sẽ là một chiến lược quản lý vàng hoàn toàn mới, vừa hội nhập quốc tế, vừa phát huy tối đa nguồn lực vàng trong dân cho phát triển kinh tế - xã hội.

GS.TS. Hoàng Văn Cường - Ủy viên Ủy ban Tài chính ngân sách của Quốc hội

Thảo Nguyên

Nguồn KTĐT : https://kinhtedothi.vn/coi-troi-thi-truong-vang-1.824093.html