Cốm Cao Bằng gói trọn hương vị của mùa thu

4 giờ trướcBài gốc

Cốm được người dân bán tai các chợ phiên.

Khi gió heo may ùa về cũng là lúc hương cốm nồng nàn bay trong gió tại các chợ phiên trên địa bàn tỉnh. Tại chợ phiên Trùng Khánh, hình ảnh những người phụ nữ ngồi cạnh bên những thùng cốm xanh nguyên màu lúa non tay nhanh thoăn thoắt cân đong từng gói cốm cho người mua với tiếng nói cười vang khắp cả phiên chợ.

Chị Lê Huệ Mai, du khách từ Hà Nội chia sẻ: Tôi có chút ngạc nhiên vì lâu nay chỉ được thưởng thức cốm làng Vòng, loại cốm đặc sản của Hà Thành nổi tiếng cả nước. Nhưng không ngờ ở vùng biên ải này cũng có loại cốm thơm ngon không kém, cùng với hạt dẻ thì cốm sẽ là món quà độc đáo của Cao Bằng để tôi có thể mua làm quà cho gia đình và bạn bè.

Để có được những mẻ cốm màu xanh, thơm, ngọt và dẻo theo phương pháp truyền thống khá kỳ công. Khi lúa còn non, hạt vừa chớm mẩy và căng sữa là thời điểm thích hợp nhất để gặt lúa thì cốm mới có vị thơm, độ dẻo và ngọt. Chị Nông Thị Lẻn, tiểu thương tại xã Trùng Khánh chia sẻ: Để có cốm bán trong phiên chợ sáng, tôi phải đi cắt lúa từ hôm trước và làm ngay trong buổi chiều, đến tối muộn mới xong để kịp đem đi bán. Khi lựa chọn lúa để làm cốm không nên chọn lúa quá non sẽ khó làm hoặc có làm được thì hạt cốm sẽ bị nát trong quá trình giã và ngược lại, nếu để lúa già hơn khi làm hạt cốm sẽ bị cứng. Nhà tôi chỉ cắt số lượng lúa đủ dùng cho mẻ cốm cần làm để đảm bảo cốm được mới, thơm ngon.

Cốm Cao Bằng luôn mang đến những trải nghiệm ẩm thực mới lạ, song vẫn đậm chất quê hương.

Để làm một mẻ cốm tốn rất nhiều công sức, đầu tiên người dân chọn gặt những bông lúa đều hạt, căng mọng, cắt về nhà rửa sạch, hong cho ráo nước sau đó tuốt bằng tay rồi dùng mẹt sảy để loại bỏ những hạt thóc lép rồi cho vào nồi luộc. Trong quá trình luộc, những hạt lép nổi trên mặt nước sẽ được vớt bỏ tiếp, khi luộc xong toàn bộ số thóc sẽ được đem rang trên chảo gang chừng 30 phút. Một phần quan trọng khi rang cốm là nhiệt độ của bếp vì thế người rang thóc phải giữ cho lửa không quá nhỏ cũng không được bén quá. Khi đã vừa độ lửa, hạt thóc được đem đi giã ngay.

Thóc rang xong được cho vào cối đá rồi dùng chày gỗ to để giã. Giã cốm là công đoạn quan trọng nhất và được thực hiện khoảng 2 - 3 lần, giã cốm phải đều tay để đảm bảo vỏ trấu được tách hạt hoàn toàn. Giã xong, người dân sẽ sảy cho bay vỏ trấu, xong lại giã tiếp rồi lại sảy. Vài lần như thế, vỏ trấu bay hết, chỉ còn lại những hạt cốm dẹp, mỏng, dẻo thơm, xanh nguyên màu lúa non. Sau đó dùng lá dong hoặc lá chuối bọc kín cốm lại để bảo quản.

Cốm Cao Bằng có hương vị thanh nhẹ, mang đậm hơi thở của đồng ruộng và núi rừng. Mỗi hạt cốm như gói trọn hương vị của mùa thu, của sự tinh khiết từ thiên nhiên. Điều đặc biệt tạo nên sự khác biệt của cốm Cao Bằng so với các loại cốm khác là hương vị mộc mạc nhưng lại đầy cuốn hút. Hạt cốm xanh mướt, dẻo mềm, vừa vào miệng đã thấy mát dịu, ngọt bùi, thơm mùi lúa mới. Cái vị ngọt tự nhiên của những “hạt ngọc xanh” của đất trời mà càng thưởng thức, thực khách lại càng cảm nhận rõ nét hơn. Cốm không quá mềm mà có độ dẻo vừa phải, khi ăn sẽ cảm nhận rõ độ tươi mới, mang trọn hương vị của đồi nương. Cũng từ những hạt cốm đó, người dân chế biến ra các món ăn độc đáo như xôi cốm, bánh cốm, bánh coóc mò, chả cốm, chè cốm… Nhiều người thích ăn cốm để thưởng thức cái mùi thơm phức của lúa mới, cái tươi mát của lá non, có người lại cho thêm ít đỗ tương, hạt dẻ… để ăn kèm tạo vị bùi bùi khi hòa quyện với nhau.

Cốm Cao Bằng không chỉ là một món ăn đơn thuần mà còn gắn liền với văn hóa và đời sống của đồng bào các dân tộc vùng cao. Trong những dịp lễ hội hoặc tết đến, cốm thường được dùng làm món quà ý nghĩa để biếu tặng bạn bè, người thân như một lời chúc may mắn, no đủ và bình yên, thể hiện sự kính trọng và lòng hiếu khách của người dân nơi đây.

Khánh Việt

Nguồn Cao Bằng : https://baocaobang.vn/com-cao-bang-goi-tron-huong-vi-cua-mua-thu-3180424.html