Du du lịch trải nghiệm thả Rùa con về biển tại Vườn Quốc gia Côn Đảo.
Đáng chú ý là toàn bộ việc phát triển kinh tế đều dựa theo tiêu chí xanh, thông minh và bền vững, từ đó đưa Côn Đảo trở thành một hòn đảo đáng đến và đáng sống.
Bắt đầu từ chuyển đổi xanh
Trong 5 năm (2020-2025) Côn Đảo đã triển khai được các dự án hạ tầng then chốt như: cấp điện bằng cáp ngầm 110kV từ đất liền; mở rộng cảng Bến Đầm.... Đồng thời, phát triển mạnh du lịch, đa dạng hóa các sản phẩm văn hóa lịch sử, tâm linh, sinh thái biển... Sau sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, Côn Đảo trở thành đặc khu. Từ đó, địa phương phát triển kinh tế-xã hội theo hướng đặc biệt, bền vững và toàn diện gắn với bảo đảm quốc phòng-an ninh và giữ vững chủ quyền biển đảo.
Ông Lê Anh Tú, Bí thư Đặc khu Côn Đảo cho biết, Côn Đảo sẽ tập trung phát triển du lịch chất lượng cao, trở thành khu du lịch quốc gia với trọng tâm là du lịch sinh thái biển đảo, lịch sử-văn hóa và tâm linh, tạo sự khác biệt giữa các phân khu như: khu phố cổ kiến trúc Pháp, khu nghỉ dưỡng cao cấp, Bến Đầm, Đầm Trầu, Cỏ Ống và Vườn Quốc gia…
Song song đó, địa phương sẽ ưu tiên nâng cấp sân bay Côn Đảo, phát triển cảng biển đủ điều kiện đón tàu quốc tế, xây dựng trung tâm logistics, và bảo đảm hệ thống cấp điện, nước, xử lý chất thải đồng bộ. Tất cả đều tuân thủ nghiêm quy hoạch, bảo vệ di sản và cảnh quan tự nhiên.
Ông Tú thông tin thêm, Côn Đảo sẽ đẩy mạnh chính quyền điện tử, ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong quản lý đô thị, du lịch và an ninh. Khai thác hiệu quả hạ tầng đã có để thu hút các nhà đầu tư chiến lược, uy tín để phát triển du lịch sinh thái cao cấp, tạo nguồn thu bền vững cho ngân sách, giải quyết việc làm, nâng cao đời sống người dân và tăng cường liên kết vùng, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội toàn diện.
Từ đó, nhiệm kỳ 2025-2030, Côn Đảo tập trung ba khâu đột phá gồm: Hoàn thiện hạ tầng xử lý nước thải, rác thải và phát triển giao thông xanh; Phát triển du lịch sinh thái chất lượng cao; Đẩy mạnh cải cách hành chính gắn với chuyển đổi số, xây dựng đảo thông minh.
Theo Tiến sĩ Trương Minh Huy Vũ, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển Thành phố Hồ Chí Minh, đặc khu Côn Đảo có nhiều dư địa, tiềm năng trở thành “Hòn đảo di sản carbon thấp đẳng cấp quốc tế”. Để hiện thực hóa được mục tiêu này, các trụ cột chính để chuyển đổi xanh cho đặc khu Côn Đảo bao gồm: giao thông xanh; năng lượng bền vững; kinh tế biển xanh; du lịch chất lượng cao.
Theo đó, đối với giao thông xanh cần triển khai các giải pháp như 100% phương tiện chuyển sang xe điện trước 2030; hỗ trợ tài chính, xây dựng vùng phát thải thấp; trạm sạc, đổi pin, tích hợp năng lượng tái tạo... Trong lĩnh vực năng lượng bền vững cần chú ý phát triển điện gió, mặt trời, rác phát điện; bắt buộc điện mặt trời cho công sở; khuyến khích khách sạn, hộ dân đầu tư điện mặt trời; chiếu sáng thông minh. Lĩnh vực kinh tế biển xanh cần phục hồi san hô, thảm cỏ biển, phát triển tín chỉ carbon xanh, tạo nguồn tài chính mới. Đối với lĩnh vực du lịch cần xây dựng thương hiệu di sản-tâm linh-sinh thái; trải nghiệm sâu, du lịch có trách nhiệm; phí điểm đến tái đầu tư cho bảo tồn; khách sạn xanh, kinh tế đêm chọn lọc. “Để làm được điều này, rất cần sự tham gia của lực lượng chuyên gia tư vấn, doanh nghiệp sẵn sàng đồng hành cùng đặc khu Côn Đảo trong thời gian tới”, Tiến sĩ Trương Minh Huy Vũ nói.
Trạm biến áp 110kV Côn Đảo.
Hòn đảo đáng đến và đáng sống
Ông Trần Thanh Huyền, Phó chủ tịch Ủy ban nhân dân đặc khu Côn Đảo, cho biết phát triển xanh, bền vững cũng là mục tiêu mà địa phương theo đuổi từ khi còn là huyện thuộc tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu. Địa phương đã đưa hai dự án mang tính cấp thiết là nhà máy xử lý rác thải với công nghệ hiện đại, tái chế rác thân thiện môi trường và nhà máy lọc nước biển thành nước ngọt vào danh mục đầu tư công. Địa phương cũng kêu gọi đầu tư hệ thống giao thông công cộng xanh...
Theo ông Huyền, chính quyền đặc khu đang phối hợp Viện nghiên cứu phát triển Thành phố Hồ Chí Minh thực hiện đề án chuyển đổi xanh và kinh tế tuần hoàn, hướng tới không rác thải nhựa. Trước mắt, từ 1/9, đặc khu Côn Đảo đã thí điểm không lưu hành, nhập qua cảng các sản phẩm nhựa dùng một lần như túi nylon khó phân hủy, hộp xốp, ly nhựa, ống hút nhựa, muỗng nhựa, túi khăn ướt... Đầu năm sau, nơi này sẽ không còn sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần, bao bì nhựa khó phân hủy. “Chúng tôi không chạy theo số lượng du khách mà chọn lọc. Mỗi dự án đều được thẩm định nghiêm ngặt về tác động môi trường. Người dân và doanh nghiệp phải cùng cam kết bảo vệ đảo”, ông Huyền khẳng định.
Đại hội Đảng bộ Đặc khu Côn Đảo lần thứ I đặt mục tiêu đến năm 2030 đưa hòn đảo này trở thành điểm du lịch đẳng cấp khu vực và quốc tế, phát triển bền vững trên nền tảng bảo tồn thiên nhiên, văn hóa, lịch sử, gắn với giữ vững quốc phòng-an ninh và nâng cao chất lượng sống cho người dân.
Tại Đại hội Đảng bộ đặc khu Côn Đảo lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2025-2030 Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Được nhận xét Côn Đảo là “nơi có chỉ số hạnh phúc cao”, xanh-sạch-đẹp. Côn Đảo cần xác định rõ “bản sắc riêng” làm nền tảng xây dựng chiến lược phát triển kinh tế-xã hội bền vững. Định vị Côn Đảo là nơi hội tụ giá trị văn hóa-lịch sử, sinh thái tự nhiên độc đáo, hướng tới hình ảnh "đảo xanh, thông minh và đáng sống", kết hợp hài hòa giữa phát triển hiện đại và bảo tồn di sản. Chủ tịch Nguyễn Văn Được cũng đề nghị tập trung kêu gọi nhà đầu tư đẳng cấp quốc tế, mở rộng sân bay, cảng biển và giao thông kết nối tại đảo; phát triển du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng cao cấp; đồng thời đầu tư bảo vệ môi trường, xử lý rác thải và nước thải đạt chuẩn, khai thác hiệu quả nguồn năng lượng tái tạo để Côn Đảo luôn xứng đáng là đảo ngọc đáng đến và đáng sống.
Phú Mỹ