'Cơn đau đầu' bất ngờ của Thủ tướng Hungary khi Tổng thống Trump nhằm vào dầu Nga

7 giờ trướcBài gốc

Thủ tướng Hungary Viktor Orban cùng các thành viên của đảng Fidesz sau khi kết quả bầu cử Nghị viện châu Âu (EP) ở Budapest được công bố, ngày 9/6/2024. Ảnh: AFP/TTXVN

Báo The Kyiv Independent của Ukraine chiều 2/11, theo giờ địa phương, cho biết hội nghị thượng đỉnh Budapest giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin - vốn được kỳ vọng sẽ trở thành một dấu ấn trong sự nghiệp ngoại giao của Thủ tướng Hungary Viktor Orban - đã bị hủy bỏ.

Điều tệ hơn là việc ông Orban giờ đây đang cảm nhận sức ép từ những biến động trong chính sách đối ngoại của Tổng thống Trump: chịu áp lực phải cắt giảm nhập khẩu năng lượng từ Liên bang Nga và lo ngại tác động từ các lệnh trừng phạt mới của Washington nhằm vào Moskva.

Các lệnh trừng phạt của Tổng thống Trump đối với hai tập đoàn năng lượng hàng đầu của Liên bang Nga là Rosneft và Lukoil đã khiến Thủ tướng Orban hiếm hoi lên tiếng chỉ trích, khi ông nói vào ngày 27/10 rằng động thái này “đi quá xa”.

Nhà lãnh đạo Hungary dự kiến sẽ tới Washington vào ngày 7/11 để gặp Tổng thống Trump, nhằm tìm cách giảm thiểu tác động của các lệnh trừng phạt đối với đất nước mình.

Vì nguồn cung năng lượng từ Liên bang Nga chiếm phần lớn nhu cầu dầu và khí đốt của Hungary, nhiều chuyên gia cho rằng ông Orban sẽ tiếp tục giữ lập trường cứng rắn, đặc biệt trong bối cảnh mùa bầu cử đang nóng lên ở Hungary.

Theo chuyên gia phân tích Richard Demeny thuộc tổ chức nghiên cứu chính trị Political Capital tại Budapest, “bất chấp sức ép ngày càng gia tăng từ Mỹ và Liên minh châu Âu (EU), chính phủ Orban dường như vẫn kiên quyết tiếp tục mua năng lượng từ Liên bang Nga”.

Việc Washington áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Moskva, đồng thời kêu gọi các quốc gia châu Âu, bao gồm cả Hungary, chấm dứt nhập khẩu dầu và khí đốt của Liên bang Nga, là một chiến lược được thiết kế nhằm buộc Moskva phải ngồi vào bàn đàm phán hòa bình.

Tuy nhiên, điều này lại khiến Thủ tướng Orban rơi vào tình thế khó xử, bởi chính phủ của ông đã tuyên bố rằng việc tách rời nhanh chóng khỏi năng lượng Nga mà vẫn đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia là điều “không thể”, đặc biệt do vị trí địa lý của đất nước.

Vào tháng 9 vừa qua, Bộ trưởng Ngoại giao Hungary Peter Szijjarto nói rằng: “Chúng tôi không thể đảm bảo nguồn cung ổn định cho đất nước nếu không có dầu hoặc khí đốt từ Liên bang Nga. Đối với chúng tôi, vấn đề năng lượng hoàn toàn là câu hỏi về khả năng cung cấp thực tế”.

Cùng với Slovakia, quốc gia không giáp biển này là một trong hai thành viên EU còn lại vẫn đang mua dầu Nga qua đường ống Druzhba.

Đồng thời, khác với phần lớn các nước EU, Budapest được cho là không có động thái nào nhằm giảm phụ thuộc vào nhập khẩu năng lượng Nga.

Trái lại, theo Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và Không khí sạch (CREA), mức độ phụ thuộc của Hungary vào dầu thô Nga đã tăng từ 64% trước khi xung đột Nga-Ukraine bùng nổ vào năm 2022 lên 86% trong năm 2024.

Và khi Tổng thống Trump có thể sử dụng biện pháp trừng phạt thứ cấp để gây sức ép lên Thủ tướng Orban, theo chuyên gia chính sách năng lượng Andrej Nosko, hiện là nhà nghiên cứu thỉnh giảng tại Đại học Matej Bel (Slovakia), Hungary lại tìm cách “xin miễn trừ khỏi các lệnh trừng phạt mới của Mỹ” và ông Orban tận dụng mối quan hệ thân thiết với ông Trump để “tránh việc phải đa dạng hóa nguồn cung năng lượng”.

Tuy nhiên, chuyên gia Demeny cho rằng Thủ tướng Orban có thể sẽ tận dụng kế hoạch mới của Bộ Năng lượng Hungary - đề xuất giảm dần sự phụ thuộc vào năng lượng Nga - như một minh chứng cho thấy Budapest ít nhất cũng đang có tiến triển trong quá trình đa dạng hóa, qua đó làm dịu áp lực từ phía Tổng thống Trump.

Nhiều chuyên gia còn cho rằng việc chuyển sang nguồn cung thay thế như dầu qua Croatia hoặc khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) qua Ba Lan là hoàn toàn khả thi.

Như trường hợp của Cộng hòa Séc - quốc gia không giáp biển khác từng sử dụng đường ống Druzhba - đã tuyên bố độc lập hoàn toàn khỏi dầu Nga vào tháng 4 năm nay.

Nhưng vào tháng 4/2026, Hungary sẽ diễn ra bầu cử. Cuộc đua này được xem là thách thức nghiêm trọng nhất đối với quyền lực của Thủ tướng Orban trong nhiều năm qua.

Giá năng lượng thấp được cho là sẽ mang lại lợi thế chính trị quan trọng trong cuộc bầu cử sắp tới và hình ảnh của Thủ tướng Orban như một nhà lãnh đạo giữ đất nước tránh xa chiến tranh trong khi vẫn đảm bảo an ninh năng lượng nhờ “quan hệ thực tế” với Moskva đã trở thành một trọng tâm trong chiến dịch của đảng Fidesz của ông Orban.

Thành Nam/Báo Tin tức và Dân tộc

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/phan-tichnhan-dinh/con-dau-dau-bat-ngo-cua-thu-tuong-hungary-khi-tong-thong-trump-nham-vao-dau-nga-20251103090317772.htm