Thời gian qua, cả nước liên tiếp ghi nhận nhiều vụ cháy, nổ lớn gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản. Tại các đô thị đông dân cư, chỉ một tia lửa điện nhỏ cũng có thể biến thành thảm họa. Đặc biệt, trong bối cảnh nắng nóng kéo dài, nhiệt độ ngoài trời có khi vượt ngưỡng 40°C, độ ẩm thấp, nguy cơ cháy tại khu dân cư, cơ sở sản xuất, chợ, kho tàng hay rừng thực bì khô đều gia tăng chóng mặt.
Tiểu thương chợ Đình Hương hồ hởi khi nhận tờ rơi, cẩm nang PCCC từ tổ tuyên truyền.
Thanh Hóa là tỉnh có diện tích rộng, nhiều khu dân cư xen lẫn nhà xưởng, chợ truyền thống và địa bàn nhiều rừng núi càng tiềm ẩn nhiều nguy cơ hỏa hoạn. Trước tình hình đó, Công an tỉnh đã triển khai nhiều kế hoạch, trong đó nhấn mạnh biện pháp tuyên truyền sâu rộng, trực tiếp đến từng người dân để nâng cao ý thức và kỹ năng phòng cháy chữa cháy.
Chiều 14/8, phóng viên theo chân tổ công tác Phòng Cảnh sát PCCC&CNCH đến chợ Đình Hương (phường Hàm Rồng, tỉnh Thanh Hóa), đây là khu vực buôn bán sầm uất với hàng trăm tiểu thương. Chọn thời điểm cuối giờ chiều, khi người dân tập trung đông nhất, đoàn xe tuyên truyền bắt đầu lăn bánh: Đi đầu là xe tải của Công an phường với loa phát thanh vang vọng những thông điệp cảnh báo cháy nổ; theo sau là xe chữa cháy với băng rôn đỏ nổi bật: “Chủ động PCCC bảo vệ bình yên cuộc sống”. Tại chợ, tổ công tác nhanh chóng chia thành nhiều nhóm nhỏ. Trên tay họ là hàng xấp tờ rơi in màu, minh họa cụ thể cách phòng tránh và xử lý sự cố cháy nổ. Từng tiểu thương, từng khách đi chợ đều được phát tận tay, kèm lời nhắc nhở chân tình.
Tờ rơi, cẩm nang PCCC được thiết kế tối giản, để mỗi người dân dễ nhớ, dễ thuộc cách thức PCCC hiệu quả.
Anh Ngô Tiến Đạt tiểu thương lâu năm ở chợ Đình Hương, chia sẻ: “Chợ đã lắp hệ thống PCCC tự động, nhưng chúng tôi vẫn rất cần những buổi tuyên truyền thế này. Các chiến sĩ hướng dẫn cách kiểm tra dây điện, bình chữa cháy, nhắc nhở thường xuyên, nên bà con chúng tôi yên tâm hơn và có ý thức hơn trong việc tự bảo vệ chính mình”.
Trong khi đó, chị Nguyễn Thị Lan người dân đi chợ cầm tờ rơi trên tay, tranh thủ đọc kỹ từng mục, rồi nói: “Những hướng dẫn như không chạy vào nhà vệ sinh khi có cháy, phải bịt mũi bằng khăn ướt để tránh hít khói độc, hay cách sử dụng bình CO2 dập lửa… rất dễ nhớ, dễ áp dụng. Tôi nghĩ tờ rơi này ai cũng nên giữ trong nhà”.
Theo Công an tỉnh Thanh Hóa, từ ngày 1/7/2025 đến nay, Phòng Cảnh sát PCCC&CNCH đã phối hợp Công an các địa phương triển khai chiến dịch tuyên truyền quy mô toàn tỉnh. Gần 17.000 tờ rơi, cẩm nang PCCC được phát tận tay người dân, tiểu thương, học sinh, công nhân… Nội dung tập trung vào cảnh báo nguy cơ, kỹ năng thoát nạn trong môi trường khói độc, thao tác sử dụng bình chữa cháy và xử lý sự cố điện thường gặp. Song song, 27 buổi tuyên truyền lưu động bằng loa phát thanh, xe chuyên dụng đã được tổ chức dọc các tuyến phố, tại trường học, khu công nghiệp, chợ truyền thống. Nhiều buổi, lực lượng chức năng còn kết hợp trình diễn thao tác chữa cháy, cứu hộ trực tiếp, giúp người dân dễ hình dung, dễ ghi nhớ.
Cảnh sát PCCC hướng dẫn anh Ngô Tiến Đạt kiểm tra bình chữa cháy và cách sử dụng bình chữa cháy hiệu quả.
Một cán bộ tuyên truyền PCCC chia sẻ: “Khoảng 70% vụ cháy bắt nguồn từ sự cố điện. Do đó, trong các buổi tuyên truyền, chúng tôi tập trung hướng dẫn bà con kiểm tra hệ thống dây dẫn, không câu mắc tùy tiện, tắt thiết bị khi rời nhà. Cùng với đó là hướng dẫn kỹ năng xử lý tình huống ban đầu để giảm thiệt hại”.
Điều đáng mừng là nhiều hộ dân, tiểu thương đã chuyển từ “nghe và biết” sang “chủ động làm”. Nhiều gia đình tự mua thêm bình chữa cháy mini, lắp thiết bị báo khói, kiểm tra lại hệ thống điện trong nhà. Ở các khu chợ, các tiểu thương nhắc nhau không để hàng hóa che chắn thiết bị PCCC, giữ lối thoát hiểm thông thoáng.
Hoạt động tuyên truyền sâu sát, cụ thể đã tạo nên mạng lưới “tuyên truyền viên cộng đồng”. Chính người dân, sau khi được hướng dẫn, lại trở thành người nhắc nhở lẫn nhau, giúp hình thành ý thức phòng cháy bền vững.
Đa số các vụ cháy đều có nguyên nhân xuất phát từ điện, việc sử dụng điện đảm bảo an toàn là điều kiện quan trọng trong công tác PCCC.
Để giảm thiểu thiệt hại về người, tài sản do các vụ cháy gây ra, Công an Thanh Hóa khuyến cáo người dân: Sử dụng điện an toàn, không để quá tải; tắt thiết bị khi ra khỏi nhà; kiểm tra, thay dây điện cũ; đặt bếp gas nơi thông thoáng; dự trữ sẵn bình chữa cháy; không đốt rác, đốt nương rẫy trong những ngày nắng nóng gió lớn. Khi phát hiện cháy, nổ phải báo ngay cho lực lượng chức năng.
Có thể nói, nỗ lực “đi từng ngõ, gõ từng nhà” của lực lượng Công an Thanh Hóa vừa lại kiến thức, kỹ năng thiết thực cho người dân, vừa lan tỏa tinh thần chủ động, tự giác phòng ngừa hỏa hoạn. Khi mỗi gia đình, mỗi khu phố đều coi phòng cháy chữa cháy là trách nhiệm chung, xã hội sẽ hình thành “lá chắn” vững chắc, bảo vệ tính mạng và tài sản trong những ngày nắng nóng đỉnh điểm.
Thực tế cho thấy, các vụ cháy lớn đều để lại hậu quả nặng nề, không ít vụ cháy gây thiệt hại về người, tiêu tan tài sản mà không có cơ hội sửa sai. Do vậy, phòng ngừa cháy nổ không thể là nhiệm vụ riêng của lực lượng chức năng của Cảnh sát PCCC, mà cần sự đồng lòng của từng người dân, từ tổ chức, từng cơ quan đơn vị... Bởi chỉ cần một tia lửa nhỏ bất cẩn cũng có thể thiêu rụi tất cả mọi thứ.
Trần Thắng