Hoàn thành gói hỗ trợ kỹ thuật, hình thành nền tảng pháp lý mới
Hội nghị do Viện Tiêu chuẩn Chất lượng Việt Nam (VSQI) thuộc STAMEQ đồng chủ trì, có sự tham dự của đại diện các bộ, ngành, doanh nghiệp, viện nghiên cứu, tổ chức quốc tế và chuyên gia trong lĩnh vực năng lượng tái tạo. Đây là cột mốc đánh dấu việc hoàn thành gói hỗ trợ kỹ thuật và chính thức ban hành 20 TCVN về điện gió ngoài khơi, được xây dựng và phê duyệt theo Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật Việt Nam cùng Thông tư 11/2021/TT-BKHCN.
TS Triệu Việt Phương, Viện trưởng VSQI: Hệ thống tiêu chuẩn quốc gia là công cụ then chốt, không chỉ mang tính pháp lý - kỹ thuật mà còn đóng vai trò như “ngôn ngữ chung” để kết nối chính sách, doanh nghiệp, nhà đầu tư và giới khoa học.
Tại hội nghị, TS Triệu Việt Phương, Viện trưởng VSQI nhấn mạnh, cam kết đạt phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 theo COP26 đòi hỏi Việt Nam phải tận dụng tối đa tiềm năng điện gió ngoài khơi - một hướng đi chiến lược vừa bảo đảm an ninh năng lượng, vừa đáp ứng yêu cầu chuyển dịch xanh.
Theo TS Phương, hệ thống tiêu chuẩn quốc gia là công cụ then chốt, không chỉ mang tính pháp lý - kỹ thuật mà còn đóng vai trò như “ngôn ngữ chung” để kết nối chính sách, doanh nghiệp, nhà đầu tư và giới khoa học. Quá trình xây dựng bộ tiêu chuẩn đã được thực hiện nghiêm ngặt theo quy định của Bộ Khoa học và Công nghệ, trải qua nhiều vòng tham vấn với các bộ, ngành, tổ chức quốc tế và doanh nghiệp, nhằm vừa phù hợp với điều kiện Việt Nam, vừa tiệm cận thông lệ quốc tế.
Sau hơn một năm triển khai, 20 TCVN về điện gió ngoài khơi chính thức được công bố, đánh dấu bước ngoặt trong chuẩn hóa lĩnh vực này. Bộ tiêu chuẩn không chỉ tạo khung thống nhất cho quản lý, đầu tư, thử nghiệm và vận hành dự án, mà còn mở ra cơ hội thu hút vốn, thúc đẩy chuyển giao công nghệ và phát triển bền vững ngành công nghiệp điện gió.
TS Phương khẳng định, đây là cột mốc quan trọng giúp nâng cao năng lực quốc gia trong xây dựng tiêu chuẩn, góp phần khẳng định vị thế Việt Nam như một quốc gia tiên phong về năng lượng sạch trong khu vực. Hội nghị cũng là dịp để các bên chia sẻ kết quả, kinh nghiệm và định hướng hợp tác, nhằm sớm đưa các tiêu chuẩn đi vào thực tiễn, phục vụ hiệu quả mục tiêu chuyển dịch năng lượng.
Ông Đỗ Mạnh Toàn, Quản lý cấp cao của UNOPS: Bộ tiêu chuẩn không chỉ giúp giảm thiểu rủi ro kỹ thuật, bảo đảm an toàn công trình và bảo vệ môi trường, mà còn tạo ra khung pháp lý minh bạch cho quản lý nhà nước, doanh nghiệp và nhà đầu tư
Cũng tại hội nghị, ông Đỗ Mạnh Toàn, Quản lý cấp cao, Điều phối viên ETP-UNOPS cho biết, sau gần 2 năm triển khai với sự chỉ đạo của Bộ Khoa học và Công nghệ, sự phối hợp của STAMEQ và các bên liên quan, Việt Nam đã hoàn thành nhiệm vụ chiến lược: xây dựng và ban hành 20 TCVN cho điện gió ngoài khơi. Đây là lần đầu tiên Việt Nam có hệ thống tiêu chuẩn đồng bộ, vừa hài hòa với thông lệ quốc tế, vừa phù hợp đặc thù khí hậu, địa chất và môi trường biển trong nước.
Theo ông Toàn, bộ tiêu chuẩn không chỉ giúp giảm thiểu rủi ro kỹ thuật, bảo đảm an toàn công trình và bảo vệ môi trường, mà còn tạo ra khung pháp lý minh bạch cho quản lý nhà nước, doanh nghiệp và nhà đầu tư. Tuy nhiên, để bộ tiêu chuẩn phát huy hiệu quả, Việt Nam cần tiếp tục tập trung vào 3 nhiệm vụ trọng tâm:
Thứ nhất, phát triển hạ tầng thử nghiệm, kiểm định và chứng nhận đạt chuẩn quốc tế để kiểm soát chất lượng.
Thứ hai, đào tạo, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ, kỹ sư và chuyên gia thông qua hợp tác trong và ngoài nước.
Thứ ba, mở rộng và cập nhật hệ thống tiêu chuẩn, đáp ứng sự thay đổi nhanh của công nghệ điện gió ngoài khơi.
“Việc ban hành bộ tiêu chuẩn lần này không chỉ thể hiện kết quả chuyên môn, mà còn là minh chứng cho sự phối hợp hiệu quả giữa cơ quan quản lý, tổ chức quốc tế, giới chuyên gia và doanh nghiệp, cùng chung mục tiêu xây dựng một tương lai năng lượng bền vững cho Việt Nam”, ông Toàn nhấn mạnh.
Nền móng cho ngành công nghiệp điện gió ngoài khơi
Trong khuôn khổ hội nghị, các tham luận chuyên sâu được trình bày về quá trình xây dựng dự thảo, giới thiệu 20 tiêu chuẩn vừa công bố, cũng như đề xuất định hướng cập nhật trong thời gian tới.
Các đại biểu thống nhất rằng việc hoàn thiện bộ TCVN không chỉ đánh dấu bước hoàn thiện quan trọng về mặt kỹ thuật mà còn khẳng định vai trò của hệ thống tiêu chuẩn trong việc thúc đẩy thị trường lưu trữ năng lượng - một thành phần thiết yếu trong hệ sinh thái năng lượng tái tạo của Việt Nam trong thập kỷ tới.
Các đại biểu tham gia hội nghị.
Bộ 20 TCVN này được kỳ vọng sẽ trở thành “ngôn ngữ chung” để quản lý, đầu tư, thử nghiệm và vận hành các dự án điện gió ngoài khơi, tạo điều kiện thu hút nguồn vốn quốc tế, thúc đẩy chuyển giao công nghệ, đồng thời nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành công nghiệp năng lượng sạch Việt Nam trong khu vực.
Kết thúc hội nghị, các bên tham gia khẳng định sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ nhằm phổ biến, triển khai và định kỳ cập nhật bộ tiêu chuẩn, bảo đảm theo kịp tốc độ phát triển nhanh chóng của công nghệ. Đây sẽ là nền tảng quan trọng để Việt Nam tiến gần hơn tới mục tiêu bảo đảm an ninh năng lượng và phát triển bền vững, hiện thực hóa cam kết Net Zero vào năm 2050.
Huy Tùng