Công nghệ nông nghiệp thông minh: Lời hứa và thách thức từ ao cá

4 giờ trướcBài gốc

Mô hình chăn nuôi thủy sản của ông Đào Duy Thảo, xã Yên Lạc.

Khi “trợ thủ đắc lực” bỗng trở thành gánh nặng

Ông Đào Duy Thảo, một nông dân kỳ cựu với nhiều năm kinh nghiệm nuôi cá tại xã Yên Lạc là một trong những trường hợp điển hình. Năm 2022, với sự hỗ trợ 35 triệu đồng từ Trung tâm Khuyến nông thuộc Sở Nông nghiệp tỉnh Vĩnh Phúc (cũ), ông Thảo đã mạnh dạn đầu tư 70 triệu đồng để sở hữu mô hình hệ thống cảm biến thông minh. Hơn 30 tháng đầu tiên, thiết bị này đã chứng minh được tính ưu việt vượt trội. Từ việc đo lường chất lượng nước, cảnh báo kịp thời tình trạng thiếu oxy đến khả năng điều khiển tự động quạt khí và các thiết bị hỗ trợ khác chỉ qua một chiếc điện thoại thông minh, hệ thống đã giúp gia đình ông tiết kiệm đáng kể thời gian, công sức và đặc biệt là giảm thiểu rủi ro trong quá trình nuôi.

Ông Đào Duy Thảo cho biết, sau 24 tháng, khi thiết bị vừa hết thời hạn bảo hành, hệ thống cảm biến thông minh không hoạt động, các chỉ số đo lường không còn chính xác

"Thiết bị này có tính ưu việt giúp gia đình tôi giảm thời gian chăm sóc, gần như không có số lượng cá chết cũng như nuôi được số lượng lớn hơn nuôi bình thường gấp 5 lần. Nếu không có nó, chúng tôi khó lòng đạt được năng suất như vậy," ông Thảo phấn khởi chia sẻ.

Thế nhưng, niềm vui ngắn chẳng tày gang. Sau 24 tháng, khi thiết bị vừa hết thời hạn bảo hành, hệ thống cảm biến thông minh bắt đầu “dở chứng”. Các chỉ số đo lường không còn chính xác, báo cáo tự động trên điện thoại cũng ngừng hoạt động, khiến ông Thảo không thể kiểm soát ao cá từ xa như ban đầu. "Việc chăn nuôi cá của tôi gặp nhiều khó khăn. Tôi đã liên hệ với Công ty TNHH Tép Bạc (đơn vị cung cấp thiết bị) và được hướng dẫn gửi thiết bị vào Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh để bảo hành, sửa chữa," ông Thảo kể lại với vẻ mặt đầy lo lắng. "Thế nhưng, về được hơn một tháng sau thì thiết bị lại báo hỏng y như cũ, con cảm biến không sử dụng được nữa. Từ đó, tôi phải chủ động test các chỉ số trong nước bằng tay, việc phải đo thông thường như vậy là rất mất việc".

Hệ thống cảm biến thông minh hỏng, người nông dân phải test các chỉ số trong nước bằng tay

Với những người nông dân quanh năm gắn bó với ao hồ, vốn không có nhiều hiểu biết kỹ thuật sâu, việc tự tháo lắp và gửi thiết bị đi xa hàng trăm cây số gần như là bất khả thi. Trong khi đó, thời tiết ngày càng diễn biến khó lường, tình trạng nước ao xuống oxy bất thường xảy ra thường xuyên hơn, đẩy rủi ro trong nuôi cá lên cao. “Tôi cũng mong muốn là các cơ quan của tỉnh phối hợp với đơn vị cung cấp thực hiện chế độ bảo hành lâu hơn, dài hơn và đặc biệt là có những đơn vị bảo hành ngay ở khu vực Hà Nội hoặc các tỉnh lân cận để bà con nông dân dễ tiếp cận và xử lý những cái tồn tại do cái hệ thống cung cấp đem lại,” ông Thảo bày tỏ nguyện vọng.

Câu trả lời từ cơ quan chức năng

Theo tìm hiểu của phóng viên, mô hình cảm biến thông minh tại gia đình ông Thảo nằm trong chương trình hỗ trợ ứng dụng công nghệ vào sản xuất nông nghiệp giai đoạn 2020–2025 do Trung tâm Khuyến nông tỉnh triển khai. Ban đầu, mô hình này đã cho thấy hiệu quả tích cực ở một số trang trại, góp phần nâng cao năng suất và giảm chi phí đáng kể. Tuy nhiên, thực tế đã đặt ra một câu hỏi lớn: Nếu công nghệ gặp trục trặc, ai sẽ chịu trách nhiệm? Và sự đồng hành về mặt kỹ thuật liệu đã đủ chặt chẽ để người nông dân yên tâm ứng dụng?

Các cán bộ kỹ thuật của Trung tâm Khuyến nông tỉnh trực tiếp xuống các hộ dân để hướng dẫn người dân sử dụng ứng dụng (App), vận hành hệ thống cảm biến và xử lý các sự cố kỹ thuật thường gặp

Phóng viên đã tìm câu trả lời cho những băn khoăn ấy từ phía cơ quan chức năng. Ông Vũ Hoàng Lân, đại diện Trung tâm Khuyến nông tỉnh khẳng định: "Chúng tôi sẽ cùng với địa phương và công ty cung cấp hệ thống cảm biến trực tiếp xuống nhà các hộ dân để kiểm tra để có đánh giá thực tế về tình hình sử dụng máy của từng hộ. Cùng với đó, chúng tôi sẽ trao đổi với các hộ về quy trình vận hành, cách bảo quản và sử dụng để nâng cao được hiệu quả ứng dụng hệ thống cảm biến trong nuôi trồng thủy sản và rà soát lại toàn bộ các mô hình chuyển đổi số đang triển khai trên địa bàn".

Ông Phạm Hồng Diên, xã Vĩnh Thành cho biết, trong quá trình sử dụng cần phải vệ sinh hệ thống cảm biến thông minh 2 đến 3 tuần/ lần

Ông Dương Văn Phương, Cán bộ kỹ thuật Trung tâm Khuyến nông tỉnh, cho biết: "Qua khảo sát, tôi nhận thấy có thể thiết bị đã được sử dụng từ năm 2022, trong quá trình vệ sinh đầu cảm biến, các hộ dân có thể đã vệ sinh không đúng kỹ thuật, gây ra lỗi. Chúng tôi cũng thấy rằng hệ thống điện ở các trang trại mà hộ tham gia mô hình chưa được ổn định hoặc có thể do mưa gió cũng ảnh hưởng đến hoạt động của thiết bị. Vì vậy, người dân khi lắp hệ thống cảm biến này cần phải đảm bảo về hệ thống dây và nguồn điện ổn định. Tuân thủ khuyến cáo của nhà sản xuất trong quá trình vệ sinh đầu cảm biến, tránh việc tác động vật lý ảnh hưởng đến đo chỉ số".

Chìa khóa nằm ở sự đồng hành và vận hành đúng cách

Để có cái nhìn đa chiều, chúng tôi cũng tìm đến những hộ nông dân đang sử dụng hiệu quả hệ thống cảm biến. Ông Phạm Hồng Diên, xã Vĩnh Thành, tỉnh Phú Thọ, là một ví dụ điển hình. “Tôi dùng hệ thống cảm biến thông minh hơn 3 năm rồi và nó cho nhiều tính năng ưu việt như: Đo chất lượng nước, cảnh báo thiếu oxy, cảnh báo nhiệt độ, báo PH, điều khiển tự động quạt khí và các thiết bị hỗ trợ khác qua điện thoại thông minh đã giúp tôi rất nhiều trong việc nuôi cá,” ông Diên chia sẻ. "Số lượng nuôi tăng lên gấp 5 lần. Nuôi thông thường ao nhà tôi chỉ được từ 5-7 tấn cá; khi có sử dụng hệ thống cảm biến thông minh tôi nuôi tăng lên hơn 30 tấn cá".

Ông Phạm Hồng Diên sử dụng hệ thống cảm biến thông minh trong nuôi cá

Điều đáng nói là thiết bị của ông Diên vẫn chạy ổn định sau hơn 3 năm sử dụng mà không cần sửa chữa. “Trong quá trình sử dụng cần phải vệ sinh thường xuyên, cứ 2 đến 3 tuần phải vệ sinh một lần” ông Diên tiết lộ. Điều này cho thấy, bên cạnh chất lượng thiết bị và chính sách bảo hành, việc vận hành và bảo dưỡng đúng cách từ phía người nông dân cũng đóng vai trò then chốt.

Câu chuyện chuyển đổi số trong nông nghiệp tại tỉnh Phú Thọ đang dần đi đúng hướng. Khi cơ quan chức năng cầu thị lắng nghe và người dân được hỗ trợ đến nơi đến chốn, đó là những điều kiện cần thiết để công nghệ thực sự trở thành “cánh tay nối dài” cho sản xuất nông nghiệp hiện đại. Và hơn hết, đây cũng là minh chứng rõ ràng cho thấy: Phản ánh đúng, hành động nhanh, điều chỉnh phù hợp sẽ mang lại những chuyển biến thực chất vì người nông dân.

Ngọc Thắng

Nguồn Phú Thọ : https://baophutho.vn/cong-nghe-nong-nghiep-thong-minh-loi-hua-va-thach-thuc-tu-ao-ca-237584.htm