Công nghệ tên lửa Iran và bài toán đánh chặn của Israel

6 giờ trướcBài gốc

Tên lửa đạn đạo đất đối đất Khaibar ở Tehran, Iran. Ảnh: WANA.

Iran đã phóng hàng trăm tên lửa đạn đạo về phía Israel nhằm đáp trả đòn tấn công của Tel Aviv vào các cơ sở hạt nhân và nhân vật quân sự cấp cao. Mặc dù Israel đánh chặn được nhiều tên lửa đang lao tới, một số vũ khí xuyên thủng “lá chắn thép”, trúng các mục tiêu ở trung tâm Tel Aviv và nhiều khu vực khác.

Theo Al Jazeera, hiện chưa rõ chính xác quy mô kho tên lửa đạn đạo của Iran, song Tehran được cho là sở hữu một trong những kho vũ khí lớn và tiên tiến nhất khu vực.

Iran và Israel có những tên lửa nào?

Theo tờ Ynetnews, Iran đã bắn khoảng 300 tên lửa đạn đạo qua 7 đợt trong 48 giờ giao tranh đầu tiên. Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định Iran vẫn chưa sử dụng hai loại vũ khí tầm xa tiên tiến nhất: Tên lửa đạn đạo siêu nặng mang tải trọng hơn 1 tấn và tên lửa hành trình di chuyển nhanh, khó phát hiện.

"Nước này có khả năng giấu tới giai đoạn sau hoặc cho đòn đánh cuối cùng", một nguồn tin nhận định.

Khorramshahr - được cho là phiên bản mới nhất của Kheibar - là một trong những loại tên lửa có sức hủy diệt lớn nhất, mặc dù được sản xuất với số lượng hạn chế do chi phí cao.

“Nó đắt gấp 2-3 lần so với tên lửa Arrow tương đương, nhưng hiệu ứng nổ lớn hơn khoảng 20% so với các tên lửa tầm trung Iran đã sử dụng", một chuyên gia khác chia sẻ.

Trong khi đó, PressTV dẫn nguồn tin cho biết Iran đã sử dụng tên lửa Emad, Ghadr và Kheibar Shekan phóng vào các thành phố Haifa và Tel Aviv của Israel. Còn theo truyền thông nhà nước Iran, nước này cũng dùng tên lửa đạn đạo dẫn đường Haj Qasem, được đặt theo tên Tướng Qasem Soleimani, có tầm bắn khoảng 1.200 km và mang đầu đạn 500 kg, đạt tốc độ tối đa Mach 12.

Iran đã phát triển một loạt tên lửa đạn đạo và tên lửa hành trình trong 3 thập niên qua. Đồ họa của Al Jazeera minh họa một số tên lửa nổi bật nhất của Iran, đo lường chiều dài và tầm bắn.

Về phía Israel, nước này có kho vũ khí tên lửa tiên tiến, gồm các hệ thống tầm xa và có thể mang đầu đạn hạt nhân, dưới sự hỗ trợ của Mỹ trong nhiều thập niên. Israel chưa bao giờ xác nhận chính thức về kho vũ khí hạt nhân, còn Arms Control Today tiết lộ quân đội Israel có khoảng 90 đầu đạn.

Israel nổi bật với chương trình tên lửa đạn đạo Jericho, được khởi xướng vào những năm 1960, với ba phiên bản.

Theo Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS), mẫu Jericho-1 - đã ngừng hoạt động vào những năm 1990 - nặng 6,5 tấn, dài 13,4 mét và đường kính 0,8 mét. Tầm bắn của tên lửa này vào khoảng 500 km và mang theo tải trọng 1.000 kg.

Mẫu Jericho-2 - phát triển từ giữa những năm 1970 đến cuối những năm 1980 - dài hơn (15 m) và đường kính lớn hơn (1,35 m) nhưng tải trọng giống mẫu cũ. Jericho-2 di chuyển trong phạm vi từ 1.500 đến 3.500 km.

Jericho-3 là phiên bản hiện đại nhất, thử nghiệm năm 2008 và đưa vào sử dụng năm 2011. Với tầm bắn ước tính 4.800-6.500 km, Jericho-3 có khả năng tấn công các mục tiêu xa như Tehran, thậm chí vươn đến châu Âu hoặc châu Á.

Đồ họa của Al Jazeera minh họa một số tên lửa nổi bật nhất của Israel, đo lường chiều dài và tầm bắn.

Cách tên lửa đạn đạo hoạt động

Tên lửa đạn đạo là vũ khí mang theo đầu đạn thông thường hoặc hạt nhân theo quỹ đạo cong. Tên lửa này được bắn lên tầng khí quyển trên, hoặc thậm chí không gian, với tốc độ cực cao. Sau khi động cơ ngừng hoạt động, tên lửa sẽ bay theo quỹ đạo định sẵn, xâm nhập trở lại khí quyển Trái Đất với góc rơi dốc đứng trước khi lao xuống mục tiêu.

Tên lửa đạn đạo di chuyển quãng đường từ vài trăm đến hơn 10.000 km qua các lục địa và được phân loại dựa trên tầm bắn:

- Tên lửa đạn đạo tầm chiến trường (BRBM) - dưới 200 km

- Tên lửa đạn đạo tầm ngắn (SRBM) - dưới 1.000 km

- Tên lửa đạn đạo tầm trung (MRBM/IRBM) - từ 1.000-3.500 km

- Tên lửa đạn đạo tầm xa (LRBM) - từ 3.500-5.500 km

- Tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) - trên 5.500 km

Tốc độ di chuyển của tên lửa đạn đạo được đo bằng Mach, đơn vị tương đương tốc độ âm thanh. Ví dụ, Mach 5 nghĩa là nhanh gấp 5 lần tốc độ âm thanh.

Một số tên lửa đạn đạo - thường là tầm ngắn - đạt tốc độ siêu thanh (nhanh hơn Mach 1, khoảng 1.225km/h), trong khi có loại - thường là tầm xa - di chuyển với tốc độ siêu vượt âm, lớn hơn Mach 5 (6.125km/h).

Quỹ đạo bay của tên lửa đạn đạo. Ảnh: Al Jazeera.

Khoảng cách giữa Iran và Israel là 1.300-1.500 km. Tên lửa đạn đạo từ Iran di chuyển với tốc độ Mach 5 đến Israel trong khoảng 12 phút, song thời gian chính xác phụ thuộc vào loại tên lửa và địa điểm phóng.

Tên lửa đạn đạo đặc biệt nguy hiểm nhờ kết hợp tính năng giữa tầm bắn, tốc độ cao và khó bị đánh chặn. Đường bay cao và nhanh khiến hệ thống phòng thủ ít có thời gian phản ứng. Khi hồi quyển, tên lửa đạn đạo còn lao nhanh hơn nữa, khiến đối phương gặp khó khăn trong việc đánh chặn. Một số tên lửa cũng triển khai mồi nhử hoặc các biện pháp đối phó khác để đánh lừa radar và hệ thống phòng thủ tên lửa.

Sự khác biệt giữa tên lửa đạn đạo và tên lửa hành trình

Iran cũng dùng tên lửa hành trình nhắm vào Israel. Khác với tên lửa đạn đạo, tên lửa hành trình bay thấp và ổn định như máy bay không người lái. Mặc dù di chuyển chậm hơn nhiều so với tên lửa đạn đạo, giúp hệ thống phòng không có nhiều thời gian xử lý và đánh chặn, tầm bay thấp khiến vũ khí này khó bị phát hiện. Khả năng cơ động cho phép tên lửa hành trình thay đổi hướng, bay vòng qua chướng ngại vật và tránh được hệ thống phòng thủ tên lửa.

Trong khi tên lửa đạn đạo từ Iran có thể đến Israel trong khoảng 12 phút, tên lửa hành trình cần gần 2 giờ và máy bay không người lái mất tới 9 giờ.

Tòa nhà truyền hình quốc gia Iran bốc cháy sau đòn tấn công của Israel Một tòa nhà thuộc cơ quan truyền thông nhà nước Iran tại thủ đô Tehran chìm trong biển lửa vào ngày 16/6, sau khi Israel tuyên bố tiến hành một cuộc không kích có chủ đích nhằm vào hệ thống phát sóng của Iran.

Trí Ân

Nguồn Znews : https://znews.vn/cong-nghe-ten-lua-iran-va-bai-toan-danh-chan-cua-israel-post1561609.html