Công nghệ tên lửa Patriot Mỹ: Radar đồng loạt khóa mục tiêu, cứu Kyiv trước 'bão UAV'

13 giờ trướcBài gốc

Tên lửa Patriot (Phased Array Tracking Radar for Intercept on Target) là một trong những hệ thống phòng không tiên tiến nhất của quân đội Mỹ, do Raytheon Technologies phát triển.

Hệ thống Patriot khai hỏa.

Với khả năng đánh chặn các mục tiêu trên không như máy bay, tên lửa hành trình và tên lửa đạn đạo, Patriot đã trở thành vũ khí quan trọng trong cuộc xung đột Nga-Ukraine, đặc biệt khi Ukraine phải đối mặt với các cuộc tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái (UAV) ngày càng gia tăng từ Nga.

Dựa trên các nguồn thông tin USNI News, Reuters, Business Insider, Al Jazeera, Korrespondent…, bài viết sẽ phân tích công nghệ của hệ thống tên lửa Patriot, vai trò của nó trong phòng thủ Ukraine.

Ảnh: aljazeera.com

Công nghệ hệ thống tên lửa Patriot

Hệ thống Patriot là một tổ hợp phòng không di động, bao gồm radar AN/MPQ-53/65, trạm điều khiển, các bệ phóng M901, và các tên lửa đánh chặn như PAC-2 và PAC-3.

Radar sử dụng công nghệ mảng pha (phased array) để phát hiện, theo dõi và dẫn đường cho tên lửa đến mục tiêu với độ chính xác cao.

Tên lửa PAC-3 (Patriot Advanced Capability-3) là phiên bản tiên tiến nhất, được thiết kế để tiêu diệt tên lửa đạn đạo chiến thuật và tên lửa hành trình.

PAC-3 sử dụng cơ chế 'hit-to-kill' (đánh trực diện để tiêu diệt), tăng khả năng phá hủy các mục tiêu tốc độ cao, bao gồm cả tên lửa siêu thanh như Kinzhal của Nga.

Một khẩu đội Patriot điển hình bao gồm 4-8 bệ phóng, mỗi bệ mang 4 tên lửa PAC-2 hoặc 16 tên lửa PAC-3, cùng với hệ thống radar, nguồn điện và xe hỗ trợ.

Patriot có thể đánh chặn mục tiêu ở khoảng cách lên đến 130 dặm (khoảng 210km) và độ cao tối đa 24km, phù hợp để bảo vệ các thành phố lớn và cơ sở hạ tầng quan trọng.

Mặc dù ban đầu không được thiết kế để chống lại tên lửa siêu thanh, Patriot đã chứng minh khả năng đánh chặn tên lửa Kinzhal của Nga vào tháng 5/2023, một bước đột phá quan trọng trong việc đối phó với các vũ khí tiên tiến của Nga.

Hệ thống radar mảng pha cho phép Patriot theo dõi đồng thời hàng chục mục tiêu và dẫn đường cho nhiều tên lửa cùng lúc, giúp đối phó hiệu quả với các cuộc tấn công phối hợp như các đợt không kích bằng UAV và tên lửa của Nga.

Patriot sử dụng hệ thống chỉ huy và kiểm soát tiên tiến, cho phép tích hợp với các nền tảng phòng không khác, chẳng hạn như hệ thống radar của Ukraine trong chương trình 'FrankenSAM' (kết hợp công nghệ phương Tây và Liên Xô).

Hệ thống này có khả năng hoạt động trong môi trường tác chiến điện tử phức tạp, với khả năng chống nhiễu và phân biệt mục tiêu thật với mồi bẫy (decoy).

Hệ thống tên lửa phòng không Patriot đã trở thành yếu tố then chốt trong lá chắn phòng thủ của Ukraine. Ảnh: Trung sĩ David Rincon, Lục quân Hoa Kỳ.

Vai trò của Patriot trong phòng thủ Ukraine

Hệ thống Patriot đã trở thành một trong những 'lá chắn' quan trọng nhất của Ukraine trong bối cảnh Nga tăng cường các cuộc tấn công bằng tên lửa đạn đạo, tên lửa hành trình và UAV.

Các nguồn tin từ Reuters và Al Jazeera cho biết Ukraine hiện đang vận hành khoảng 6-8 khẩu đội Patriot, chủ yếu để bảo vệ thủ đô Kyiv và các cơ sở hạ tầng then chốt.

Patriot là hệ thống duy nhất trong kho vũ khí của Ukraine có khả năng đánh chặn đáng tin cậy các tên lửa đạn đạo như Iskander-M và Kinzhal, vốn có tốc độ cao và quỹ đạo khó dự đoán.

Các cuộc tấn công gần đây của Nga, như đợt không kích với 539 UAV và 11 tên lửa vào Kyiv ngày 4/7/2025, cho thấy nhu cầu cấp bách về các hệ thống phòng không tiên tiến.

Theo USNI News, việc triển khai Patriot đã giúp Ukraine giảm thiểu thiệt hại từ các cuộc tấn công nhằm vào nhà máy điện và các mục tiêu dân sự, mặc dù số lượng hệ thống hiện tại không đủ để bảo vệ toàn bộ lãnh thổ.

Patriot không chỉ bảo vệ các thành phố mà còn tạo điều kiện cho Ukraine triển khai các máy bay chiến đấu như F-16 và Mirage gần tiền tuyến bằng cách bảo vệ các sân bay khỏi các cuộc tấn công bằng tên lửa.

Điều này giúp Ukraine duy trì năng lực không quân trong bối cảnh Nga chiếm ưu thế về số lượng UAV và tên lửa.

Theo The Guardian và rus.lsm.lv, kho dự trữ tên lửa Patriot của Hoa Kỳ hiện chỉ đáp ứng 25% nhu cầu cho các kế hoạch quân sự của Lầu Năm Góc, dẫn đến việc tạm dừng cung cấp vũ khí cho Ukraine vào đầu tháng 7/2025.

Việc sản xuất tên lửa Patriot gặp khó khăn do tốc độ sản xuất chậm (khoảng 600 tên lửa/năm) và nhu cầu toàn cầu cao, đặc biệt sau khi Hoa Kỳ sử dụng một lượng lớn tên lửa để bảo vệ căn cứ Al-Udeid ở Qatar trước cuộc tấn công của Iran.

Anhe: Quân đội Mỹ

Những thách thức và hạn chế của Patriot

Mặc dù là hệ thống phòng không hàng đầu, Patriot không phải là giải pháp hoàn hảo cho Ukraine

Một khẩu đội Patriot có giá khoảng 1 tỷ USD, với mỗi tên lửa đánh chặn PAC-3 có giá lên đến 4 triệu USD. Điều này khiến việc sử dụng Patriot để đánh chặn các UAV giá rẻ của Nga (như Shahed, giá khoảng 50.000 USD) trở nên không hiệu quả về mặt kinh tế.

Ukraine cần các hệ thống phòng không tầm ngắn như IRIS-T để bổ sung cho Patriot trong việc đối phó với UAV.

Với chỉ 6-8 khẩu đội hiện tại, Ukraine không thể bảo vệ toàn bộ lãnh thổ rộng lớn của mình. Các thành phố lớn như Kyiv được ưu tiên, trong khi các khu vực khác vẫn dễ bị tổn thương trước các cuộc tấn công của Nga.

Business Insider nhấn mạnh rằng các khẩu đội Patriot đã trở thành mục tiêu hàng đầu của Nga. Vào tháng 3/2024, một đoàn xe chở hai bệ phóng Patriot bị phá hủy bởi tên lửa Iskander-M của Nga tại Donetsk.

Nga cũng tuyên bố đã gây thiệt hại cho một khẩu đội Patriot ở Kyiv vào tháng 5/2023, mặc dù phía Mỹ cho rằng thiệt hại là 'không đáng kể' và hệ thống được sửa chữa nhanh chóng.

Các đợt tấn công quy mô lớn của Nga, như cuộc không kích với hơn 700 UAV vào ngày 8/7/2025, cho thấy Ukraine cần số lượng tên lửa đánh chặn lớn hơn nhiều so với những gì đang được cung cấp.

Theo Al Jazeera, các hệ thống Patriot chỉ là một phần của 'lớp phòng thủ phân tầng' của Ukraine, cần được bổ sung bởi các hệ thống khác như S-300 và NASAMS.

Hệ thống tên lửa Patriot là một trong những công nghệ phòng không tiên tiến nhất thế giới, với khả năng đánh chặn tên lửa đạn đạo và máy bay hiệu quả, đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ Ukraine trước các cuộc tấn công của Nga.

Tuy nhiên, chi phí cao, số lượng hạn chế, và các thách thức hậu cần khiến Patriot chỉ là một phần của giải pháp phòng thủ không phận của Ukraine.

Với sự hỗ trợ liên tục từ phương Tây và khả năng tích hợp các hệ thống phòng không khác, Patriot sẽ tiếp tục là một 'lá chắn' quan trọng, nhưng không thể là giải pháp duy nhất cho Ukraine trong cuộc xung đột đang diễn ra.

Đào Cảnh

Nguồn VietnamNet : https://vietnamnet.vn/ten-lua-patriot-my-radar-dong-loat-khoa-muc-tieu-cuu-kyiv-truoc-bao-uav-2422181.html