Công nghiệp Lào Cai: Khai thác tiềm năng, phát triển toàn diện, vững chắc

một ngày trướcBài gốc

Lào Cai có tiềm năng to lớn và lợi thế so sánh đặc biệt để phát triển một nền công nghiệp toàn diện vững chắc. Cùng với những bước thăng trầm của lịch sử địa phương, ngành công nghiệp không ngừng lớn mạnh, trở thành trụ cột của nền kinh tế.

Mỏ Apatit Lào Cai (vùng Mỏ Cam Đường) - nơi cách đây hơn một thế kỷ, thực dân Pháp tiến hành các hoạt động thăm dò, khai thác nhằm vơ vét tài nguyên, khoáng sản làm giàu cho chính quốc. Tuy nhiên, đây cũng là một trong những nơi có phong trào đấu tranh cách mạng sục sôi nhất.

Tháng 8 năm 1945, công nhân vùng Mỏ đã tình nguyện tham gia các đội du kích dưới sự chỉ đạo của mặt trận Việt Minh để đánh Pháp, đuổi Nhật. Sau chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, Lào Cai được giải phóng, vùng Mỏ Cam Đường đã về tay công nhân - nông dân.

Hòa bình được lập lại, Đảng và Nhà nước đã tập trung vào công cuộc khôi phục kinh tế, hàn gắn vết thương chiến tranh, ổn định đời sống Nhân dân. Mỏ Apatit Lào Cai đã được Chính phủ, Bộ Công nghiệp quan tâm và đưa ra chủ trương tiến hành khảo sát thăm dò, đưa Mỏ trở lại hoạt động. Thăng trầm, khó khăn, thử thách đã tôi luyện ý chí và lòng quyết tâm của người thợ vùng Mỏ.

Công ty TNHH Một thành viên Apatit Việt Nam không ngừng lớn mạnh, trở thành một trong những lá cờ đầu của Tập đoàn Hóa chất Việt Nam, đóng góp quan trọng vào chiến lược phát triển ngành công nghiệp phân bón, hóa chất nói riêng và ngành công nghiệp của Việt Nam cũng như tỉnh Lào Cai nói chung.

Cùng với ngành công nghiệp khai khoáng, Lào Cai còn tự hào vì có Nhà máy Thủy điện Thác Bà - biểu tượng tiên phong của ngành năng lượng. Nhà máy Thủy điện Thác Bà khánh thành vào ngày 5/10/1971 - một công trình lịch sử thể hiện ý chí của tinh thần đoàn kết vượt khó, quyết tâm biến tiềm lực của tự nhiên thành dòng điện quý giá phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Nhà máy Thủy điện Thác Bà được xây dựng vào thời điểm vô cùng đặc biệt, khi chiến tranh vẫn còn khốc liệt và kinh tế miền Bắc gặp nhiều khó khăn. Đây là thủy điện đầu tiên được xây dựng ở miền Bắc xã hội chủ nghĩa với sự giúp đỡ về khoa học - kỹ thuật của Liên Xô. Công trình thủy điện được xây dựng trong quãng thời gian khá dài và chia làm 2 giai đoạn, gồm công tác khảo sát thiết kế và quá trình thi công. Công tác khảo sát, lên ý tưởng bản vẽ được những kỹ sư hàng đầu của Việt Nam và Liên Xô thực hiện từ năm 1959 đến năm 1961.

Sau đó 3 năm, vào ngày 19/8/1964, Nhà máy Thủy điện Thác Bà được bắt đầu khởi công. Sau hơn 10 năm xây dựng, ngày 05/10/1971, nhà máy đã được khởi động và hòa vào lưới điện quốc gia. Thủy điện Thác Bà đã góp phần cung cấp nguồn năng lượng quan trọng, đảm bảo điện năng cho các tỉnh phía Bắc trong những năm tháng đất nước còn khó khăn.

Công trình này cũng đặt nền móng cho ngành công nghiệp thủy điện ở Lào Cai, mở ra tiềm năng khai thác nguồn thủy năng trên lưu vực sông Hồng, sông Chảy... Từ nền móng này, đến nay, trên địa bàn tỉnh Lào Cai có 198 dự án thủy điện nằm trong Quy hoạch, với tổng công suất lắp máy 2.777,15 MW, phục vụ nhu cầu năng lượng trong tỉnh và đóng góp vào an ninh năng lượng quốc gia.

Lào Cai có nhiều thuận lợi để phát triển công nghiệp với nhiều ngành khác nhau, trong đó nổi bật nhất là công nghiệp khai khoáng, thủy điện, hóa chất, phân bón, công nghiệp chế biến. Trải qua nhiều giai đoạn lịch sử, dù trong những hoàn cảnh khó khăn, bị chiến tranh tàn phá nặng nề, ngành công nghiệp của tỉnh vẫn có những đóng góp quan trọng vào sự phát triển chung của tỉnh. Trong mỗi giai đoạn, đối mặt với những khó khăn, thách thức và tận dụng cơ hội đang có, tỉnh Lào Cai đã đưa ra những phương hướng phát triển về công nghiệp phù hợp, đặc biệt tập trung cho công nghiệp chủ đạo nhằm gia tăng giá trị sản xuất với tình hình thực tế.

Theo Quy hoạch tỉnh Lào Cai thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, công nghiệp Lào Cai đặt mục tiêu duy trì tốc độ tăng trưởng cao, theo hướng bền vững và tiếp tục là trụ cột, động lực chính cho tăng trưởng kinh tế, đưa Lào Cai trở thành một trong những trung tâm phát triển công nghiệp theo hướng hiện đại, có năng lực cạnh tranh cao với một số cụm ngành công nghiệp chuyên môn hóa cao...

Phương hướng phát triển công nghiệp Lào Cai đến năm 2030 cũng được định hình rõ, theo hướng tập trung phát triển những ngành ít phụ thuộc vào khai thác tài nguyên khoáng sản tại địa phương. Đối với các ngành phụ thuộc vào tài nguyên thiên nhiên (luyện kim, hóa chất, phân bón…) sẽ chuyển mạnh sang chế biến sâu, trong đó tập trung phát triển công nghiệp chế tạo hậu luyện kim. Tăng cường thu hút nhà đầu tư vào các lĩnh vực công nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng, xuất khẩu và công nghiệp chế biến nông - lâm - thủy sản và thực phẩm.

Đối với các ngành công nghiệp có trình độ công nghệ cao hơn mà Lào Cai chưa thật sự có thế mạnh thu hút phát triển như công nghiệp cơ khí, điện tử, công nghệ thông tin, công nghệ sinh học và dược phẩm. Giai đoạn đến năm 2030 là thời gian để chuẩn bị, quảng bá tới các nhà đầu tư về tiềm năng, cơ hội và các ưu đãi tại Lào Cai. Đồng thời, đầu tư kết cấu hạ tầng đồng bộ, kết nối tại Khu kinh tế cửa khẩu, các khu công nghiệp, cụm công nghiệp để thu hút triển khai các dự án công nghiệp công nghệ cao.

Lào Cai cũng xác định các lĩnh vực công nghiệp nền tảng, trọng điểm cần tiếp tục phát triển trong tương lai để từng bước trở thành tỉnh công nghiệp hàng đầu của vùng, bao gồm: Công nghiệp chế tạo hậu luyện kim, dệt may và da giày cao cấp, công nghiệp hỗ trợ, sản xuất thiết bị, linh kiện điện tử, chế biến chất thải gyps, phốt pho đỏ, phân bón giàu lân.

Thực hiện chủ trương hợp nhất tỉnh Lào Cai và Yên Bái thành tỉnh Lào Cai mới, một không gian phát triển mới đầy cơ hội phát triển cho ngành công nghiệp.

Với sự bổ sung cho nhau sau hợp nhất sẽ tạo ra các khu công nghiệp tập trung, đa dạng ngành nghề, thúc đẩy chuỗi giá trị sản xuất chế biến, sự kết hợp này góp phần tăng hiệu quả nguồn lực đầu tư, tập trung vào các dự án trọng điểm.

Ông Hoàng Chí Hiền, Giám đốc Sở Công Thương.

Không chỉ vậy, với lợi thế địa giới và đường biên tiếp giáp Trung Quốc, hệ thống hạ tầng giao thông được nâng cấp, đường sắt, đường bộ, đường cao tốc và đường dây 500 kV sẽ mở rộng không gian phát triển. Doanh nghiệp sẽ có thêm lựa chọn về địa điểm sản xuất, tiếp cận thị trường, đặc biệt trong các ngành chế biến, lâm sản, điện sinh khối.

Ông Hoàng Chí Hiền, Giám đốc Sở Công Thương cho biết thêm: Về chiến lược dài hạn, ngành sẽ chủ động dẫn dắt việc hình thành các vùng liên kết công nghiệp, thương mại, dịch vụ theo trục sông Hồng, sông Chảy, kết nối từ vùng nguyên liệu đến vùng sản xuất và trung tâm logistics. Chúng tôi sẽ tăng cường thu hút đầu tư, nhất là các dự án chế biến sâu, công nghiệp hỗ trợ, phát triển năng lượng tái tạo và hạ tầng thương mại biên giới lấy doanh nghiệp làm trung tâm, người dân làm đối tượng phục vụ.

Từ quy mô nhỏ bé, trình độ kỹ thuật, công nghệ lạc hậu, công nghiệp Lào Cai phát triển mạnh mẽ, khẳng định vai trò trụ cột quan trọng của nền kinh tế. Giai đoạn 2020 - 2025, tốc độ tăng trưởng bình quân đạt 7,29%/năm. Giá trị sản xuất công nghiệp năm 2025 đạt 75.000 tỷ đồng, tăng 43,5% so với năm 2020, đóng góp 29,5% vào GRDP. Cơ cấu nội ngành chuyển dịch tích cực theo hướng bền vững; tỷ trọng công nghiệp chế biến tăng từ 73,34% lên 76,6%, công nghiệp khai thác giảm từ 7,38% còn 5,5%.

Nhìn lại chặng đường đã qua, ngành công nghiệp Lào Cai không chỉ là nền tảng vững chắc cho kinh tế địa phương mà còn là minh chứng cho sự phát triển bền vững dựa trên những lợi thế sẵn có. Với tầm nhìn chiến lược và sự đồng lòng của các cấp chính quyền, doanh nghiệp và người dân, Lào Cai hứa hẹn sẽ tiếp tục khẳng định vai trò là trung tâm công nghiệp quan trọng của khu vực trong giai đoạn tới.

Đinh Viết Vinh - Mạnh Dũng

Nguồn Lào Cai : https://baolaocai.vn/cong-nghiep-lao-cai-khai-thac-tiem-nang-phat-trien-toan-dien-vung-chac-post881142.html