Công tác cán bộ cho cuộc cách mạng trong Kỷ nguyên mới - Bài cuối: Bình đẳng giới trong công tác cán bộ để đảm bảo phát triển bền vững

15 giờ trướcBài gốc

Các đại biểu HĐND thành phố Bắc Giang (tỉnh Bắc Giang) bỏ phiếu bầu các chức danh lãnh đạo thành phố Bắc Giang sau sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, tháng 1/2025. Ảnh: TTXVN

Công tác cán bộ nữ sau tinh gọn: Thách thức và cơ hội

Ngày 14/4/2025, Bộ Chính trị đã ban hành Chỉ thị số 45-CT/TW về đại hội đảng bộ các cấp, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.

Chỉ thị nêu rõ: "Phấn đấu đạt tỷ lệ cấp ủy viên nữ từ 15% trở lên và có cán bộ nữ trong ban thường vụ…" và "người đứng đầu các cấp có thẩm quyền chủ động xây dựng kế hoạch cụ thể để đào tạo, bồi dưỡng, luân chuyển, điều động, đề bạt, bố trí cán bộ nữ, cán bộ trẻ, cán bộ người dân tộc thiểu số, cán bộ có trình độ khoa học, công nghệ vào các chức danh có cơ cấu tham gia cấp ủy khóa mới theo quy định".

Chủ trương của Đảng về công tác phụ nữ và bình đẳng giới được thể hiện xuyên suốt trong nhiều chỉ thị, nghị quyết trước đó như: Nghị quyết số 11-NQ/TW ngày 27/4/2007 của Bộ Chính trị về công tác phụ nữ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước;

Chỉ thị số 21-CT/TW ngày 20/1/2018 của Ban Bí thư về tiếp tục đẩy mạnh công tác phụ nữ trong tình hình mới… Những chỉ thị, nghị quyết này chính là "kim chỉ nam" trong hành động của cả hệ thống chính trị, đặc biệt là tổ chức Hội các cấp, trong công tác vận động phụ nữ, công tác cán bộ nữ.

Trong bối cảnh sắp xếp, tinh gọn bộ máy hiện nay, việc nhận thức sâu sắc, toàn diện những quan điểm, chủ trương của Đảng về công tác cán bộ nữ và bình đẳng giới có ý nghĩa hết sức quan trọng. Nếu nhận thức về bình đẳng giới, về công tác cán bộ nữ của người đứng đầu hạn chế thì cánh cửa cơ hội phát triển của nữ giới cũng vì thế mà trở nên hẹp hơn.

Việc thiếu chính sách lồng ghép giới, chưa có công cụ đánh giá tác động giới và định kiến giới vẫn tồn tại trong lựa chọn nhân sự là những nút thắt cần tháo gỡ một cách căn cơ và bài bản. Cuộc cải cách tổ chức bộ máy sẽ chỉ thực sự toàn diện và tiến bộ khi có sự hiện diện xứng đáng của phụ nữ - không chỉ về số lượng mà cả về tiếng nói, vai trò và sự ghi nhận”.

TS.Nguyễn Sĩ Dũng, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội

Theo phân tích của TS. Nguyễn Sĩ Dũng, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, việc tái cơ cấu tổ chức, sắp xếp lại các cơ quan, đơn vị mở ra những không gian mới để đánh giá và sử dụng cán bộ dựa trên năng lực thực chất.

TS.Nguyễn Sĩ Dũng, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội

Trong đó, những nữ cán bộ có năng lực chuyên môn tốt, phẩm chất chính trị vững vàng và khả năng điều hành sẽ có điều kiện khẳng định mình. Những địa phương có tư duy đổi mới, chủ động lồng ghép giới trong các phương án sắp xếp tổ chức bộ máy sẽ tạo cơ hội nâng cao vai trò của đội ngũ cán bộ nữ, tránh tình trạng "gạt bỏ ngẫu nhiên" trong quá trình tinh giản.

Ngoài ra, đây cũng là dịp để hệ thống chính trị xác lập lại các chính sách hỗ trợ phát triển cán bộ nữ, thông qua việc thiết kế lại tiêu chí bổ nhiệm, quy hoạch và đào tạo. Tuy nhiên, nếu thiếu đi góc nhìn giới và sự quan tâm đến công tác cán bộ nữ, quá trình này không chỉ tạo ra khoảng trống trong đại diện giới mà còn tiềm ẩn nguy cơ gia tăng bất bình đẳng giới.

TS. Nguyễn Sĩ Dũng cho rằng, mặc dù bình đẳng giới là nguyên tắc đã được hiến định, song phần lớn các phương án sắp xếp tổ chức, tinh giản biên chế hiện nay chưa tích hợp tiêu chí giới một cách bắt buộc.

Việc lựa chọn nhân sự sau sáp nhập chủ yếu dựa vào thâm niên, năng lực hành chính chung, mà chưa có cơ chế đánh giá, lựa chọn theo hướng phát huy vai trò của nữ cán bộ. Điều này dẫn tới việc nữ giới dễ bị "lọt khỏi danh sách" nhân sự sau tinh gọn bộ máy.

Bên cạnh đó, chúng ta vẫn còn thiếu công cụ đánh giá tác động giới khi sắp xếp đơn vị hành chính. Hiện chưa có khung hướng dẫn cụ thể nào về việc đánh giá tác động giới trong các đề án tổ chức lại bộ máy, nhất là khi sáp nhập địa bàn hành chính cấp xã, bỏ cấp huyện.

Điều này khiến việc dự báo và giám sát các ảnh hưởng của quá trình sắp xếp, tinh gọn bộ máy đến nữ cán bộ gần như không thực hiện được, làm giảm tính chủ động trong điều chỉnh chính sách.

Cần lồng ghép giới trong tiêu chí sắp xếp nhân sự

Bình đẳng giới là một trong những tiêu chí quan trọng để đánh giá sự phát triển của một xã hội, một đất nước.

Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2021-2030 đề ra một trong những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu đó là: Thực hiện lồng ghép các nội dung bình đẳng giới trong xây dựng chính sách, pháp luật và các chương trình, chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội.

Luật Bình đẳng giới 2006 cũng đã quy định bảo đảm lồng ghép vấn đề bình đẳng giới trong xây dựng và thực thi pháp luật là 1 trong 6 nguyên tắc cơ bản về bình đẳng giới.

Để phát huy vai trò của đội ngũ cán bộ nữ trong bối cảnh tái cơ cấu bộ máy hành chính và đơn vị hành chính địa phương, TS. Nguyễn Sĩ Dũng đề nghị cần lập một hệ thống giải pháp tổng thể, vừa mang tính trước mắt, vừa lâu dài.

Trong đó, nhất thiết phải lồng ghép giới trong toàn bộ tiến trình tổ chức lại bộ máy. Phát triển nguồn cán bộ nữ một cách có chiến lược. Thay đổi tư duy về nữ giới trong lãnh đạo - từ "xem xét ưu tiên" sang "đặt niềm tin và giao trọng trách".

Việc hoàn thiện chính sách và thể chế lồng ghép giới trong cải cách tổ chức bộ máy là việc cần làm ngay. Cụ thể là ban hành các quy định bắt buộc về lồng ghép giới trong các đề án tổ chức, sáp nhập đơn vị hành chính, tuyển dụng, quy hoạch, bổ nhiệm cán bộ.

Xây dựng bộ tiêu chí đánh giá tác động giới khi triển khai các phương án sắp xếp, tinh gọn bộ máy, đảm bảo các phương án nhân sự được lựa chọn không làm gia tăng bất bình đẳng giới. Nghiên cứu cơ chế "hạn ngạch mềm" hoặc khuyến khích tỷ lệ nữ (tối thiểu) trong các vị trí lãnh đạo, đặc biệt ở những địa bàn có tỷ lệ lãnh đạo nữ thấp.

Cần cơ chế, chính sách hỗ trợ cán bộ nữ sau tinh gọn

Bình đẳng giới nói chung và bình đẳng giới trong lĩnh vực chính trị nói riêng có vai trò rất quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển bền vững của xã hội.

Trong bài viết "Giải pháp tăng cường sự tham gia cấp ủy đảng các cấp của cán bộ nữ hướng tới Đại hội lần thứ XIV của Đảng", GS.TS Nguyễn Hữu Minh, Chủ tịch Hội Xã hội học Việt Nam, nhận định: "Đối với việc tăng cường vai trò của phụ nữ trong chính trị, nâng cao tỷ lệ cán bộ nữ tham gia cấp ủy có ý nghĩa quan trọng bởi Đảng thống nhất lãnh đạo công tác cán bộ và cấp ủy là cơ quan điều hành của Đảng trong công việc này.

Sự tham gia của cán bộ nữ vào cấp ủy sẽ là yếu tố quan trọng để thúc đẩy công tác cán bộ mang tính trách nhiệm giới, từ đó đóng góp vào việc nâng cao vị thế của phụ nữ trong xã hội".

Vì vậy, cần chú trọng hơn nữa công tác quy hoạch, tạo nguồn cán bộ nữ; phát triển toàn diện phụ nữ; bảo đảm nguồn quy hoạch với công tác đào tạo bồi dưỡng; tạo thuận lợi cho nữ giới tiếp cận các cơ hội học tập, nâng cao trình độ.

Cần xác định, việc tạo điều kiện để phụ nữ tham gia lãnh đạo, quản lý là trách nhiệm quan trọng, là việc làm thường xuyên của Đảng và Nhà nước, các bộ, ban, ngành, địa phương. Công tác cán bộ nữ cần thực hiện sát hợp với từng đối tượng, vùng, miền.

Có chính sách ưu tiên cán bộ nữ trong luân chuyển, bổ nhiệm ở địa phương sáp nhập, nhằm giữ vững tỷ lệ nữ tham gia hệ thống chính trị. Giao chỉ tiêu cụ thể cho các cơ quan, đơn vị trong tạo nguồn cán bộ nữ, gắn kết quả này với tiêu chí đánh giá cán bộ, tổ chức Đảng.

Thực tế, sau sáp nhập, sẽ có những thay đổi về điều kiện, môi trường làm việc… đòi hỏi phải có các cơ chế, chính sách hỗ trợ cán bộ như: hỗ trợ về đi lại, nhà công vụ… Đối với cán bộ nữ, những chính sách hỗ trợ này cần phải tính đến những yếu tố đặc thù về giới khi trách nhiệm với công việc gia đình của người phụ nữ còn nặng nề, chịu nhiều định kiến.

Có thể nói, sự thay đổi cơ chế, chính sách là điều kiện quan trọng để thúc đẩy bình đẳng giới, giúp phụ nữ có cơ hội cống hiến, phát huy năng lực của mình mà không bị "mắc kẹt" giữa sự nghiệp và gia đình. Đảm bảo bình đẳng giới trong công tác cán bộ là điều kiện cần thiết để công cuộc cải cách hành chính thực sự bền vững, toàn diện và tiến bộ.

Nhóm PV

Nguồn Phụ Nữ VN : https://phunuvietnam.vn/cong-tac-can-bo-cho-cuoc-cach-mang-trong-ky-nguyen-moi-bai-cuoi-binh-dang-gioi-trong-cong-tac-can-bo-de-dam-bao-phat-trien-ben-vung-20250606134700947.htm