Muốn nhanh cứ phải qua Rằm
Nhìn ngôi nhà vẫn còn dang dở nhiều hạng mục, anh Nguyễn Minh Tuấn, Tây Mỗ, Nam Từ Liêm, Hà Nội như ngồi trên đống lửa. Anh kể, do xem tuổi nên tháng 11 (âm lịch) năm ngoái anh mới tiến hành xây thêm một tầng, một tum nữa để con cái sau này có phòng riêng để ở và học tập, còn tầng tum thành phòng thờ riêng. Công trình làm vào cuối năm nên cả nhà xác định sẽ ăn Tết trong ngổn ngang vật liệu.
Tốp thợ anh thuê do một người quen trong gia đình làm cai thầu, chủ yếu là người Thái Bình, Hà Nam… Về tay nghề không có gì phàn nàn nhưng về ý thức kỷ luật nhiều lúc khiến anh Tuấn không hài lòng. Có khi đang xây dở bức tường, cả nhóm lại bỏ đó để rủ nhau về quê dự đám bốc mộ người trong họ. Trên ti vi dự báo hai ngày nữa sẽ có mưa thì hơn một nửa số thợ về nhà người thân dự đám cưới… Hậu quả, nhẽ ra hạng mục này xong trước khi trời mưa thì lại ngấm đẫm nước, khiến việc sơn tường phải chờ đợi rất lâu.
Đã qua Tết được hơn tuần nhưng công trình xây dựng này vẫn chỉ lác đác hai thợ làm việc. Ảnh: K.H.
Công trình nhẽ ra xong 70% tiến độ trước Tết, cuối cùng chỗ nào cũng thấy dang dở, dây điện lòng thòng vắt qua hết cột lại tường, nền nhà chỗ nào cũng thấy vữa xây. Tiến độ thi công chậm, thợ đòi về quê sớm từ ngày 25/12 (âm lịch), vậy là anh chị lại phải tất bật làm bữa liên hoan cảm ơn thợ khi việc cơ quan vẫn còn bề bộn. Nhân lúc ngẫu hứng, hơn nửa số thợ cho biết phải qua Rằm tháng Giêng mới trở lại công trình vì nhà có mấy cụ cao niên sẽ tổ chức mừng thọ. Điều này cũng đồng nghĩa với việc, công trình bị chậm tiến độ gần 1 tháng nữa.
Giữ lời hứa với chủ nhà, ngay từ mùng 6 Tết, vợ chồng anh Nguyễn Văn Bình quê Trực Ninh, Nam Định đã có mặt tại công trình xây dựng. Công trình 4 tầng, 1 tum này do anh Bình đứng ra nhận phần xây thô. Giờ các tầng vẫn ngổn ngang cột trống với giàn giáo, tốp thợ 6 người thì có 2 người hẹn mùng 10 lên, số còn lại hứa sau Rằm mới có mặt. Lý do liên quan đến việc mừng thọ người cao tuổi, du xuân cùng anh em.
Anh Bình tâm sự, nhiều lúc cũng bực nhưng giờ tìm thợ, nhất là thợ có tay nghề không dễ, thôi thì hai vợ chồng chấp nhận kì cạch xây dựng trước để đợi thợ lên đủ rồi đẩy nhanh tiến độ bằng cách cho làm thêm giờ.
Vẫn băn khoăn về tính kỷ luật của thợ tự do
Kiến trúc sư Nguyễn Hải Anh nhận xét, thợ xây dựng nhiều người tay nghề cao nhưng quen làm việc tự do, thích thì làm, không thích thì nghỉ, số này thường rơi vào trường hợp chưa lập gia đình. Ý thức làm việc của nhiều người không tốt.
Anh Hải Anh từng chứng kiến, có gia đình phần gỗ lát nền nhà bị lỗi 2 thanh. Thợ làm sàn gỗ thay vì đo đạc kĩ, đem gỗ ra chỗ khác cắt cho đúng kích thước rồi mang vào phòng lắp thì lại ngồi giữa nhà dùng máy cắt gỗ đề làm việc. Hậu quả, chủ nhà phải mất gần nửa buổi chiều để lau phần bụi mịn bị máy thổi bay tứ tung.
Đúc kết thực tế từ việc nhận nhiều công trình xây dựng của anh Hải Anh cho thấy, sau Tết nhóm công trình nhà ở tư nhân thường lâm vào cảnh thiếu thợ vì những ràng buộc giữa chủ thầu với thợ không cao, thậm chí thợ sẵn sàng nhảy việc nếu như không thích hoặc tìm thấy công việc khác có thu nhập ổn hơn. Chưa kể, không ít công trình chủ nhà sử dụng thợ là người thân, anh em trong họ thì càng khó nói. Trong khi đó tại các nhà máy, khu công nghiệp thời điểm này người lao động đã quay trở lại làm việc đầy đủ. Như vậy, trách nhiệm người thợ và kỷ luật làm việc rất quan trọng.
Tại một dự án nhà ở thương mại thuộc huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh, ông Trần Công Thành mấy ngày nay ăn ngủ không yên khi tổ thợ do ông phụ trách gồm 10 người thì mới chỉ có 6 người tới công trường đúng hẹn, 3 người còn lại xin qua Rằm có mặt, 1 người xin nghỉ việc vì cạnh nhà có công trình tư nhân khác vừa khởi móng, tiền công vẫn thế lại không phải đi công trình xa, ăn ở tạm bợ.
Để không bị chủ đầu tư phạt tiến độ, ông Thành phải huy động thêm người em vợ và đám cháu trong họ lấp chỗ trống. Thậm chí thằng cháu họ gần vài ngày nữa lên đường thực hiện nghĩa vụ quân sự cũng được ông điều động tạm mấy ngày cho kịp tiến độ. Cũng may, công trình xây dựng và nhà mọi người cách nhau không xa nên ông Thành vẫn xoay xở kịp.
Kinh nghiệm từ nhiều năm làm nghề xây dựng của ông Thành giúp ông không bị động về nhân công, nhất là những ngày sau Tết. Thời điểm này tìm thợ có tay nghề, hiểu mình không đơn giản, thôi thì sống đâu quen đó, ở làng quê không thể thiếu được những hoạt động cộng đồng như hội làng, cưới xin, mừng thọ… vì mình không đến với người ta thì khi nhà mình có việc cũng chẳng có ai thèm tới. Nhưng lạm dụng việc nhà, việc tập thể để chơi bời, không có trách nhiệm với công việc thì ông không chấp nhận. Cũng thời gian này năm ngoái ông đã phải thông báo cho hai thợ tuổi đời và tuổi nghề còn trẻ nghỉ việc vì suốt ngày xin nghỉ, làm một tuần xin ứng trước lương hai tuần chỉ để đóng góp vào các đám liên hoan, họp lớp…
Khắc Hạnh