Công ước Hà Nội - Dấu mốc lịch sử trong hợp tác đa phương chống tội phạm mạng

3 giờ trướcBài gốc

Đại diện Phái đoàn Việt Nam phát biểu tại sự kiện thông qua Công ước Hà Nội. Ảnh: TTXVN

Công ước Hà Nội gồm 9 chương với 71 điều khoản, quy định rõ những hành vi bị coi là tội phạm mạng, từ xâm nhập trái phép vào hệ thống máy tính, can thiệp dữ liệu, phát tán mã độc, tấn công từ chối dịch vụ đến hành vi lừa đảo trực tuyến, chiếm đoạt tài sản hay rửa tiền qua công nghệ số. Bên cạnh đó, Công ước cũng đưa ra các nguyên tắc về thẩm quyền, điều tra, truy tố, cơ chế thu thập và chia sẻ bằng chứng điện tử trong các vụ án xuyên quốc gia. Đặc biệt, Công ước thiết lập khung hợp tác quốc tế với cơ chế trao đổi thông tin, hỗ trợ kỹ thuật, đào tạo nhân lực và một kênh phối hợp 24/7 để kịp thời xử lý các sự cố khẩn cấp. Đây là điểm nhấn quan trọng, giúp các quốc gia có công cụ hợp tác đồng bộ trong một không gian mạng vốn không chịu sự chi phối của biên giới địa lý.

Ý nghĩa của Công ước Hà Nội vượt ra ngoài khuôn khổ pháp lý. Công ước mở ra một cơ chế hợp tác toàn cầu, giúp các nước cùng nhau xây dựng chuẩn mực chung trong việc ngăn chặn, điều tra và trừng phạt tội phạm mạng. Trong bối cảnh các hoạt động phạm tội ngày càng tinh vi, sử dụng công nghệ cao, len lỏi vào mọi lĩnh vực từ kinh tế, tài chính, ngân hàng cho đến đời sống xã hội, thì sự ra đời của Công ước được coi như “lá chắn pháp lý” đầu tiên ở cấp độ Liên hợp quốc. Việc Hà Nội được chọn làm nơi mở ký Công ước càng có ý nghĩa biểu tượng lớn, thể hiện niềm tin quốc tế đối với năng lực, uy tín và vai trò của Việt Nam, đồng thời mở ra cơ hội nâng cao vị thế đất nước trong tiến trình hội nhập quốc tế.

Để chuẩn bị cho lễ mở ký, Việt Nam đã triển khai nhiều hoạt động quan trọng. Tại Vienna (Áo) và New York (Mỹ), các tọa đàm quốc tế với chủ đề “Hướng tới Hà Nội” đã được Phái đoàn Thường trực Việt Nam tại Liên hợp quốc phối hợp với Văn phòng Liên hợp quốc về phòng chống ma túy và tội phạm (UNODC) đồng tổ chức, qua đó, thông tin về tiến trình, kêu gọi sự tham gia rộng rãi của các nước thành viên, đồng thời thể hiện trách nhiệm của Việt Nam với vai trò chủ nhà. Trong nước, hệ thống pháp luật liên quan đến phòng chống tội phạm mạng cũng được rà soát, bổ sung, hoàn thiện nhằm phù hợp với các cam kết quốc tế. Công tác chuẩn bị cơ sở vật chất, hậu cần, an ninh, dịch vụ phiên dịch đa ngôn ngữ và công bố văn kiện trên nền tảng chính thức của Liên hợp quốc được triển khai bài bản, kỹ lưỡng. Theo kế hoạch, lễ mở ký diễn ra trong hai ngày 25-26/10/2025, tại Hà Nội, với sự đồng chủ trì của Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch nước Việt Nam Lương Cường và Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres. Đây sẽ là sự kiện ngoại giao-pháp lý quốc tế lớn nhất trong năm 2025 của Việt Nam, quy tụ lãnh đạo, đại diện hàng trăm quốc gia và tổ chức quốc tế.

Các đại biểu dự buổi giới thiệu của Việt Nam về Lễ mở ký Công ước Hà Nội tại trụ sở Liên hợp quốc tại New York (Mỹ). Ảnh: TTXVN

Nhân dịp Lễ mở ký “Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng”, với chủ đề “Chống tội phạm mạng - Chia sẻ trách nhiệm - Hướng tới tương lai”, Chủ tịch nước Lương Cường đã gửi Thông điệp tới lãnh đạo các quốc gia và bạn bè quốc tế, khẳng định sự kiện này là dấu mốc lịch sử thể hiện quyết tâm chung của cộng đồng quốc tế trong phòng, chống tội phạm mạng. Chủ tịch nước Lương Cường nhấn mạnh, tội phạm mạng là hiểm họa toàn cầu, đe dọa an ninh và ổn định xã hội, vì vậy, cần sự đoàn kết, hợp tác và thượng tôn pháp luật giữa các quốc gia. Chủ tịch nước Lương Cường khẳng định, Công ước Hà Nội không chỉ là thủ tục pháp lý, mà còn là nền tảng thúc đẩy đối thoại, chia sẻ kinh nghiệm và tăng cường hợp tác quốc tế, đặc biệt hỗ trợ các nước đang phát triển nâng cao năng lực ứng phó. Việt Nam cam kết cùng cộng đồng quốc tế biến Công ước thành hành động cụ thể, góp phần xây dựng một không gian mạng an toàn, công bằng, vì lợi ích chung của nhân loại hôm nay và mai sau.

Những nội dung trong lời phát biểu của Chủ tịch nước phản ánh rõ quan điểm của Việt Nam: Coi phòng chống tội phạm mạng là ưu tiên trong chính sách an ninh quốc gia và đặt niềm tin vào hợp tác quốc tế để đối phó với thách thức xuyên quốc gia. Việc lựa chọn Hà Nội làm địa điểm mở ký không chỉ có ý nghĩa biểu tượng, mà còn gửi thông điệp mạnh mẽ về cam kết của Việt Nam trong việc dẫn dắt và tham gia sâu vào mạng lưới hợp tác toàn cầu.

Trong những năm qua, Việt Nam đã có nhiều bước tiến rõ rệt trong công tác phòng, chống tội phạm mạng. Theo thống kê của Bộ Công an, trong năm 2024, lực lượng chức năng đã phát hiện hơn 6.000 vụ lừa đảo trên không gian mạng, với tổng thiệt hại lên tới hơn 12.000 tỷ đồng. Nhiều vụ án nghiêm trọng được triệt phá, trong đó có vụ mua bán gần 56 triệu thông tin dữ liệu cá nhân của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và công dân ở nhiều tỉnh, thành trên cả nước, gây chấn động dư luận cả nước vào tháng 2/2025, tại thành phố Huế; hay chuyên án triệt xóa ổ nhóm tội phạm lợi dụng không gian mạng để hoạt động mua bán trái phép chất ma túy, bắt giữ nhiều đối tượng và thu giữ số lượng lớn ma túy tại Nghệ An.

Các cơ quan chức năng cũng đã ngăn chặn kịp thời nhiều đường dây lừa đảo trực tuyến xuyên biên giới với giá trị giao dịch lên tới hàng trăm tỷ đồng, đồng thời xử lý những vụ rửa tiền qua tiền điện tử liên quan đến các sàn giao dịch ngầm. Song song với đấu tranh, lực lượng chức năng đẩy mạnh các chương trình tuyên truyền, giáo dục cộng đồng. Nhiều chiến dịch trực tuyến cũng được triển khai nhằm khuyến khích người dân nâng cao cảnh giác, chủ động bảo vệ dữ liệu cá nhân và kịp thời tố giác tội phạm mạng.

Những thành tựu này không chỉ khẳng định sự chủ động và quyết tâm của Việt Nam trong ứng phó với tội phạm mạng, mà còn cho thấy năng lực thực tiễn của quốc gia đăng cai sự kiện quốc tế trọng đại. Tuy nhiên, trước sự phát triển nhanh chóng của công nghệ và sự tinh vi ngày càng lớn của tội phạm, Việt Nam cũng như nhiều quốc gia khác vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức. Việc hoàn thiện khung pháp luật, nâng cao năng lực kỹ thuật, đào tạo nguồn nhân lực chuyên sâu, đồng thời bảo đảm cân bằng giữa an ninh mạng và quyền con người trong môi trường số là những yêu cầu cấp thiết trong thời gian tới.

Công ước Hà Nội được kỳ vọng sẽ trở thành bước ngoặt trong hợp tác toàn cầu chống tội phạm mạng. Không chỉ góp phần bảo vệ lợi ích an ninh, kinh tế và xã hội của từng quốc gia, Công ước còn hướng đến xây dựng một không gian mạng an toàn, lành mạnh, công bằng, phục vụ phát triển bền vững. Với vai trò chủ nhà, Việt Nam một lần nữa khẳng định hình ảnh một đất nước trách nhiệm, tích cực và sẵn sàng đồng hành cùng cộng đồng quốc tế trong nỗ lực ứng phó với những thách thức an ninh mới của thời đại số.

Thu Minh

Nguồn Biên Phòng : https://bienphong.com.vn/cong-uoc-ha-noi-dau-moc-lich-su-trong-hop-tac-da-phuong-chong-toi-pham-mang-post495398.html