Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng Tổng Thư ký Liên hợp quốc tại cuộc gặp gỡ báo chí Lễ mở ký và Hội nghị cấp cao Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng. (Ảnh: Dương Giang/TTXVN)
Ngày 25/10, Lễ mở ký Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng với chủ đề: “Chống tội phạm mạng-Chia sẻ trách nhiệm-Hướng tới tương lai” long trọng diễn ra tại Hà Nội.
Việc Đại hội đồng Liên hợp quốc thông qua Công ước chống tội phạm mạng (tháng 12/2024) và tổ chức Lễ mở ký tại Hà Nội là minh chứng sống động cho tinh thần trách nhiệm của các quốc gia trong bảo vệ không gian mạng - tài sản chung của toàn nhân loại.
Sự kiện này không chỉ là một thủ tục pháp lý mà còn là nền tảng để thúc đẩy đối thoại, chia sẻ kinh nghiệm, tăng cường quan hệ đối tác giữa các chính phủ, tổ chức quốc tế, khu vực tư nhân, trở thành diễn đàn để thúc đẩy thực hiện Công ước của Liên hợp quốc và hợp tác toàn cầu trong chống tội phạm mạng.
Sức mạnh của chủ nghĩa đa phương
Lễ mở ký Công ước Hà Nội là một tuyên bố vang dội rằng chủ nghĩa đa phương vẫn đang hoạt động hiệu quả và cộng đồng quốc tế thực sự nghiêm túc trong việc đối phó với tội phạm mạng.
Đó là nhận định của bà Ghada Waly, Giám đốc điều hành Cơ quan Phòng chống ma túy và tội phạm của Liên hợp quốc (UNODC). Bà khẳng định UNODC tự hào được hỗ trợ Việt Nam tổ chức hội nghị này và tin tưởng vào vai trò lãnh đạo và hợp tác của Việt Nam trong việc đưa Công ước mới vào thực tiễn.
Giám đốc điều hành Cơ quan Phòng chống ma túy và tội phạm của Liên hợp quốc (UNODC) Ghada Waly phát biểu. (Ảnh: Phạm Kiên/TTXVN)
Theo bà Ghada Waly, một kỷ nguyên mới của tội phạm mạng đã đến. Những tiến bộ trong phần mềm và trí tuệ nhân tạo đang định hình lại phạm vi, quy mô và mức độ tinh vi của các mối đe dọa mà chúng ta phải đối mặt.
Các cuộc tấn công bằng mã độc tống tiền (ransomware) trước đây chỉ khóa ổ cứng; ngày nay, chúng có thể làm tê liệt toàn bộ chuỗi cung ứng và đòi hàng tỷ đô la tiền chuộc.
Các vụ lừa đảo trực tuyến (phishing) trước đây thường là những email hoặc trang đăng nhập giả mạo vụng về; nay, chúng đã trở thành những chiến dịch lừa đảo tự động được thiết kế tinh vi.
Những trò lừa đảo qua mạng trước kia thường nhắm vào người thiếu kinh nghiệm; nay AI có thể đánh lừa bất kỳ ai, khiến họ tin rằng mình đang nói chuyện với cảnh sát, nhân viên ngân hàng, hay thậm chí là người thân.
Tất cả những điều này đang thay đổi diện mạo của tội phạm có tổ chức. Các hình thức buôn bán phi pháp khác nhau đang mở rộng, khi hàng hóa, tiền bạc và kiến thức chuyên môn lưu thông dễ dàng hơn trong “bóng tối” của thế giới kỹ thuật số.
Đại biểu dự Phiên khai mạc Lễ mở ký và Hội nghị cấp cao Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng (Công ước Hà Nội). (Ảnh: TTXVN)
Đó là lý do vì sao Công ước Liên hợp quốc chống tội phạm mạng đánh dấu một bước ngoặt, lấp đầy những khoảng trống khẩn cấp trong phản ứng toàn cầu đối với tội phạm mạng, và tạo nền tảng thực tế cho hành động tập thể.
“Công ước Liên hợp quốc chống tội phạm mạng là một cơ hội mang tính lịch sử. Để nắm bắt cơ hội này, chúng ta cần đạt được hai mục tiêu: Bảo đảm Công ước sớm có hiệu lực, như lời kêu gọi của Tổng Thư ký, bằng cách thúc đẩy việc ký kết và phê chuẩn của tất cả các quốc gia thành viên; Tạo nền tảng cho việc triển khai đầy đủ và hiệu quả, bao gồm xây dựng pháp luật, hợp tác đối tác và năng lực kỹ thuật. Điều này đòi hỏi đầu tư mạnh mẽ về chính trị và tài chính, đặc biệt là hỗ trợ nâng cao năng lực cho các quốc gia đang phát triển, đồng thời chúng ta cần hợp tác với khu vực tư nhân và xã hội dân sự để phát huy tối đa tiềm năng của Công ước,” bà Ghada Waly nhấn mạnh.
Chung tay vì lợi ích chung của nhân loại
Với Đại sứ Nga tại Việt Nam Gennady Bezdetko, Lễ ký Công ước Hà Nội là diễn đàn hữu ích để các quốc gia chia sẻ kinh nghiệm và ứng dụng thực tiễn với các đối tác quốc tế trong đấu tranh chống tội phạm thông tin.
“Chúng tôi ghi nhận sự quan tâm ngày càng tăng của cộng đồng quốc tế trong ngăn chặn việc sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông (ICT) vào mục đích tội phạm. Kỷ nguyên số mở ra những cơ hội to lớn cho phát triển, đồng thời đặt ra những thách thức mới với các quốc gia. Tội phạm mạng hiện mang tính toàn cầu, ngày càng tổ chức ở mức độ cao và tinh vi hơn trong cách thức hoạt động. Các đối tượng phạm tội tận dụng những tiến bộ công nghệ và đổi mới sáng tạo, trong đó có cả trí tuệ nhân tạo,” Đại sứ chia sẻ.
Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền Liên bang Nga tại Việt Nam Gennady Stepanovich Bezdetko. (Ảnh: An Đăng/TTXVN)
Trong bối cảnh đó, nhu cầu hợp tác quốc tế toàn diện để bảo đảm quá trình chuyển đổi số diễn ra an toàn, bền vững, cũng như hình thành các cách tiếp cận thống nhất về an ninh thông tin quốc tế, sử dụng công nghệ ICT hiện đại và bảo vệ dữ liệu điện tử, trở nên hết sức cấp thiết.
Đại sứ khẳng định Nga sẽ nỗ lực hết sức để thúc đẩy đối thoại giữa các quốc gia, tăng cường hiểu biết lẫn nhau và cùng tìm kiếm các giải pháp hướng tới việc xây dựng một tương lai số an toàn, cởi mở và công bằng.
Theo Đại sứ, hợp tác trong lĩnh vực bảo đảm an ninh thông tin, bao gồm phòng chống tội phạm mạng, giữ vị trí quan trọng trong bức tranh hợp tác đa lĩnh vực giữa Việt Nam và Nga. Điều này hoàn toàn hợp lý vì hai nước đều đang đối mặt những thách thức tương tự trong không gian thông tin.
“Việc ký kết Công ước Hà Nội đánh dấu mốc lịch sử trong nỗ lực của cộng đồng quốc tế về bảo đảm an ninh thông tin toàn cầu. Đây là cơ chế pháp lý quốc tế phổ quát đầu tiên trong lĩnh vực này, thể hiện rõ nhu cầu cấp bách của việc thiết lập chuẩn mực pháp lý quốc tế mới để quản lý không gian số công bằng, hiệu quả, vì lợi ích chung của toàn thể nhân loại,” Đại sứ nhấn mạnh.
Hà Nội: Khởi nguồn của một cam kết quốc tế
Chia sẻ quan điểm về vấn đề này, Phó Giáo sư-Tiến sỹ Bùi Hoài Sơn, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội cho biết việc Liên hợp quốc lựa chọn Hà Nội - Thủ đô của Việt Nam là nơi mở ký Công ước quốc tế về chống tội phạm mạng là một dấu mốc lịch sử mang nhiều tầng ý nghĩa không chỉ về mặt pháp lý, mà còn về văn hóa, chính trị và tầm vóc quốc gia.
Đây là lần đầu tiên trong lịch sử, tên của Thủ đô Việt Nam được gắn với một công ước toàn cầu của Liên hợp quốc, khẳng định vị thế của Hà Nội trung tâm của một đất nước đang “vươn mình mạnh mẽ” trong kỷ nguyên mới: Độc lập, tự chủ, trách nhiệm và hội nhập sâu rộng với thế giới.
Phó Giáo sư-Tiến sỹ Bùi Hoài Sơn, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa-Giáo dục của Quốc hội. (Ảnh: Khánh Hòa/TTXVN)
Theo ông Bùi Hoài Sơn, nếu như hơn hai thập niên trước, Hà Nội được UNESCO vinh danh là “Thành phố vì hòa bình” và tiếp theo là “Thành phố sáng tạo” năm 2019, thì hôm nay, “Công ước Hà Nội” chính là biểu tượng kế tiếp, đánh dấu bước phát triển mới của ngoại giao Việt Nam trong kỷ nguyên số – một nền ngoại giao mang bản sắc nhân văn, luôn đề cao hòa bình, hợp tác, và nay còn mở rộng sang không gian mạng – biên giới mới của nhân loại.
Trong kỷ nguyên mới, khi đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới với tư thế độc lập, tự cường và chủ động hội nhập, việc Hà Nội trở thành điểm khởi nguồn của một công ước toàn cầu mang tầm nhân loại đã góp thêm một chương mới cho hành trình “Việt Nam – Quốc gia kiến tạo hòa bình, thúc đẩy hợp tác và dẫn dắt những giá trị nhân văn của thời đại số.”
“Công ước Hà Nội không chỉ là một văn kiện chống tội phạm mạng, mà còn là một lời khẳng định về khát vọng đóng góp của Việt Nam cho hòa bình, an ninh và sự phát triển bền vững của nhân loại, đúng với tinh thần mà Đảng và Nhà nước ta đã nhiều lần nhấn mạnh: Việt Nam là bạn, là đối tác tin cậy và là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế,” ông Bùi Hoài Sơn nói./.
(Vietnam+)