Sáng 26/10, tham gia Tọa đàm chính sách cấp cao do Bộ Ngoại giao và Bộ Công an Việt Nam phối hợp với Cơ quan Liên hợp quốc về chống ma túy và tội phạm (UNODC) trong khuôn khổ Lễ mở ký Công ước Hà Nội, các đại biểu cho rằng, nạn nhân của tội phạm mạng, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em gái, phải chịu tổn hại nghiêm trọng về tâm lý, xã hội và kinh tế, trong khi thủ phạm lợi dụng những lỗ hổng trong hệ thống bảo vệ pháp lý và sự dễ dàng lan truyền trên mạng để hành động mà không bị trừng phạt.
Việc phát tán hình ảnh nhạy cảm trên mạng mà không có sự đồng thuận là một hình thức bạo lực giới trực tuyến ngày càng phổ biến và gây hại.
Tọa đàm chính sách cấp cao về bảo vệ phụ nữ và trẻ em trên không gian mạng, cũng như thúc đẩy hợp tác toàn cầu nhằm xây dựng một môi trường số an toàn và nhân văn cho tất cả mọi người
Trong bối cảnh này, theo ông David Wright, lãnh đạo Trung tâm an toàn internet Vương quốc Anh, sự ra đời của Công ước Hà Nội là giải pháp mang tính toàn cầu nhằm thúc đẩy hợp tác quốc tế trong phòng, chống tội phạm mạng. Đặc biệt, trong lĩnh vực bảo vệ trẻ em trên không gian mạng, nội dung của Công ước Hà Nội có tính vượt trội so với các khuôn khổ quốc tế hiện nay với nhiều quy định mới.
“Đây là bước tiến quan trọng, là thành tựu chung của cộng đồng quốc tế trong nỗ lực bảo vệ trẻ em trên không gian mạng, không chỉ giúp bảo vệ mà còn hướng tới phòng ngừa sớm các hành vi xâm hại”, ông David Wright nói.
Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Marc E. Knapper cũng cho rằng, những gì đang xảy ra, những câu chuyện về lạm dụng phụ nữ, trẻ em thực sự đau lòng. Hoa Kỳ có hệ thống thực thi pháp luật rất phức tạp, với các cơ quan ở cấp liên bang như FBI và Bộ Tư pháp, nhưng mỗi tiểu bang và cộng đồng cũng có các cơ quan thực thi pháp luật riêng. Vì vậy, việc đảm bảo các cơ quan này có thể phối hợp và chia sẻ thông tin là rất quan trọng.
Đồng thời, Chính phủ Hoa Kỳ cũng yêu cầu các “ông lớn công nghệ” như Meta, Google - vốn có nguồn lực để có thể phát hiện những vụ việc này nhanh chóng và có phản ứng giải quyết nhanh chóng.
“Chính phủ, các nhà hoạch định chính sách, các cơ quan thực thi pháp luật có thể tận dụng công nghệ mới để đảm bảo rằng khi các hình ảnh lạm dụng, các hình ảnh bóc lột, trẻ em hoặc phụ nữ khi xuất hiện trên mạng sẽ được báo cáo ngay lập tức cho lực lượng thực thi pháp luật. Đồng thời, chúng tôi có Bộ Phát triển Xã hội và An ninh Con người, nơi đóng vai trò quan trọng trong việc giúp đỡ các nạn nhân. Theo đó, cung cấp tư vấn, hướng dẫn, hỗ trợ pháp lý, nơi ở và các chương trình tái hòa nhập cộng đồng cho các nạn nhân”, Đại sứ Marc E. Knapper nói.
Đáng chú ý, Điều 16 của Công ước Liên Hợp Quốc Hà Nội quy định rõ hành vi cố ý phát tán hình ảnh nhạy cảm trái phép là tội hình sự theo luật pháp quốc tế - một bước tiến quan trọng trong nỗ lực bảo vệ quyền riêng tư và phẩm giá con người.
Bà Camillia Layne, lãnh đạo Trung tâm Bảo vệ Trẻ em Canada (C3P) bày tỏ lo ngại về xu hướng gia tăng và ngày càng phức tạp của tội mạng, trong đó có sử dụng ảnh nóng để tống tiền, quấy rồi tình dục.
Theo bà Camillia Layne, có những băng nhóm tội phạm nhắm vào cả các nam thanh thiếu niên: “Hình ảnh do AI tạo ra hay công nghệ deepfake đang là một mối đe dọa lớn. Từ năm 2014, Canada đã có luật về việc phát tán ảnh riêng tư mà không có sự đồng thuận. Đến nay, chúng tôi rất ủng hộ Điều 16 của Công ước Liên Hợp Quốc Hà Nội”.
Các đại biểu cho rằng, tốc độ chuyển đổi số ngày càng nhanh đã mở ra những cơ hội to lớn cho đổi mới sáng tạo, tăng trưởng kinh tế và kết nối toàn cầu. Tuy nhiên, điều này cũng làm nảy sinh những mối đe dọa an ninh mạng chưa từng có.
Các ý kiến tại tọa đàm nêu ra thực tế rằng, tội phạm mạng lợi dụng ranh giới quyền tài phán, công nghệ tăng cường ẩn danh và những tiến bộ nhanh chóng của các công cụ kỹ thuật số để trốn tránh bị phát hiện và truy tố. Vì thế, không quốc gia nào, bất kể trình độ phát triển kỹ thuật số, có thể miễn nhiễm. Với quy mô, tính phức tạp và bản chất xuyên biên giới của tội phạm mạng, hợp tác quốc tế đóng vai trò vô cùng quan trọng, cho phép phòng ngừa, điều tra và giải trình tội phạm mạng hiệu quả.
Lê Hoàng/VOV.VN