Cú lừa của máy lọc không khí

3 giờ trướcBài gốc

Phần lớn máy lọc không khí chưa được kiểm nghiệm thực tế. Ảnh: Bloomberg.

Một nghiên cứu công bố trên tạp chí Annals of Internal Medicine cho thấy phần lớn máy lọc không khí được quảng cáo có khả năng diệt virus, vi khuẩn đều chưa được kiểm nghiệm thực tế. Trong số gần 700 công trình khoa học được rà soát, chỉ khoảng 8% thử nghiệm trong môi trường thực tế với con người, còn lại hơn 90% chỉ tiến hành trong không gian trống hoặc trên động vật thí nghiệm.

Điều này gây lo ngại bởi nhiều virus đường hô hấp như cúm hay Covid-19 có thể lây truyền qua không khí. Đại dịch vừa qua đã cho thấy sức tàn phá nặng nề của những bệnh dịch về đường hô hấp, khiến nhu cầu về các giải pháp cải thiện chất lượng không khí trong nhà trở nên cấp bách.

Các công nghệ như lọc HEPA, đèn cực tím hay thiết kế thông gió đặc biệt vốn được kỳ vọng giúp hạn chế mầm bệnh, song bằng chứng thực nghiệm trên người lại rất khan hiếm.

Sự chênh lệch còn thể hiện rõ ở từng công nghệ. Trong 44 nghiên cứu về phương pháp oxy hóa quang xúc tác, vốn tạo ra hóa chất để tiêu diệt vi sinh vật, chỉ có một nghiên cứu kiểm tra hiệu quả ngăn ngừa lây nhiễm ở người. Với 35 nghiên cứu về công nghệ plasma, con số này bằng 0. Hơn 40 nghiên cứu khác về các bộ lọc kết hợp vật liệu nano cũng không có thử nghiệm nào liên quan đến con người.

Khoảng cách giữa tuyên bố tiếp thị và dữ liệu khoa học khiến người dùng đặt ra nhiều nghi vấn. Trong khi các nhà sản xuất thường quảng bá sản phẩm có thể ngăn chặn virus, phục vụ cho trường học, trung tâm y tế hay nơi làm việc, chưa có bằng chứng đủ mạnh để khẳng định điều đó trên thực tế.

Một số công nghệ thậm chí tạo ra các chất phụ như ozone, formaldehyde hay gốc hydroxyl, những hợp chất có thể gây hại khi con người hít phải. Tuy nhiên, chỉ 14 trong số 112 nghiên cứu tập trung vào công nghệ sinh ra sản phẩm phụ có hại thực sự kiểm tra tác động này, trái ngược hoàn toàn với quy trình chặt chẽ trong nghiên cứu dược phẩm.

Theo nhóm tác giả, việc đánh giá hiệu quả thông qua các chỉ số đo chất lượng không khí như lượng bụi mịn hay số vi khuẩn giảm đi không đồng nghĩa với việc giảm nguy cơ lây nhiễm thực tế. Khoảng trống kiến thức này khiến giới khoa học chưa thể xác định mức độ bảo vệ thực sự mà các thiết bị lọc không khí mang lại.

Minh Hoàng

Nguồn Znews : https://znews.vn/cu-lua-cua-may-loc-khong-khi-post1580136.html