Cử nhân Luật biến di sản thành sinh kế ở 'bản làng trên mây'

3 giờ trướcBài gốc

Khai phá "kho báu" quê hương

Sinh ra và lớn lên giữa những triền chè Shan tuyết cổ thụ hàng trăm năm tuổi của Phình Hồ (huyện Trạm Tấu, Yên Bái trước đây, nay là tỉnh Lào Cai), anh Sùng A Tủa thấm thía những vất vả, lam lũ của người thân gia đình và bản làng. Tốt nghiệp ngành Luật ở Hà Nội, anh quyết định trở về.

Trong mắt chàng trai trẻ, Phình Hồ đâu chỉ có gian khó mà ẩn chứa vẻ đẹp hùng vĩ, một “kho báu” chưa được khai phá. Kho báu ấy không nằm ở đâu xa mà ở chính những nếp nhà, những bộ trang phục thổ cẩm, trong tiếng khèn da diết và những búp chè ngậm sương sớm.

Anh Sùng A Tủa trở về quê khởi nghiệp từ những tiềm năng, thế mạnh của quê hương. Ảnh: NVCC

“Tôi thấy quê mình rất đẹp, có thể phát triển du lịch như nhiều nơi khác”, anh Tủa quyết tâm và bắt đầu hành trình khởi nghiệp của mình từ những điều đơn giản nhất: bản làng phải sạch, phải đẹp. Anh kiên trì "gõ cửa" từng nhà, tuyên truyền vận động bà con thay đổi tập quán chăn thả gia súc, làm chuồng trại kiên cố và di dời gia súc ra xa nơi ở.

"Lúc đầu khó lắm, bà con chưa hiểu lợi ích lâu dài, chưa hiểu du lịch cộng đồng là gì nên ái ngại, không dám làm”, anh Tủa nhớ lại. Những lời từ chối, ánh mắt e dè không làm anh nản lòng mà càng thêm quyết tâm, kiên trì vận động và trực tiếp làm đạt kết quả tốt để bà con tin tưởng làm theo.

Chè cổ thụ "cất tiếng" trên nền tảng số

Trái tim của Phình Hồ là những cây chè Shan tuyết cổ thụ, quanh năm mây phủ. Những búp chè ấy là món quà của tự nhiên, nhưng trong nhiều năm, giá trị của nó chưa được biết đến rộng rãi, đầu ra bấp bênh. Anh Tủa nhìn thấy ở đó một cơ hội vàng.

Anh khởi xướng thành lập Hợp tác xã "Hồ Shan Trà", không chỉ để cùng bà con sản xuất, mà còn để xây dựng một thương hiệu. Anh trực tiếp đến từng hộ, hướng dẫn quy trình thu hái chuẩn "1 tôm 2 lá", kiểm soát chất lượng để mỗi sản phẩm làm ra đều là một niềm tự hào.

Anh Tủa góp phần quảng bá, gia tăng giá trị kinh tế cho những cây chè lâu năm ở quê hương. Ảnh: NVCC

Đặc biệt, anh đã "chắp cánh" cho những búp chè cổ thụ bằng công nghệ. Chiếc điện thoại thông minh trở thành công cụ đắc lực. Anh xây dựng kênh TikTok "A Tủa Phình Hồ", tự mình quay những video mộc mạc về đời sống người Mông, về cảnh sắc "bản làng trên mây", và đặc biệt là câu chuyện về cây chè Shan tuyết.

Những phiên livestream bán hàng của anh không chỉ là nơi giao dịch. Đó là nơi anh kể chuyện, nơi khách hàng được "nếm" thử hương vị của núi rừng Tây Bắc qua từng lời kể, được thấy tận mắt quy trình sao chè thủ công bên bếp củi của các nghệ nhân cao tuổi. Từ đó, trà Shan tuyết Phình Hồ thêm vang danh khắp cả nước và góp phần mang lại "đầu ra" ổn định và giá trị kinh tế cao cho bà con.

Với kênh TikTok "A Tủa Phình Hồ", anh Tủa tự quay những video mộc mạc về cuộc sống thường ngày: cảnh bà con lên nương hái chè, những em bé Mông váy áo sặc sỡ nô đùa, cảnh biển mây cuồn cuộn mỗi sớm mai trên Lau Camping... Những thước phim chân thật ấy chạm đến trái tim của hàng trăm nghìn người. Nhiều clip đạt hàng triệu lượt xem, đưa Phình Hồ từ một cái tên xa lạ trở thành điểm "săn mây" được giới trẻ khát khao tìm đến.

Thay đổi trên đất khó

Thành công của anh Sùng A Tủa không phải là câu chuyện của riêng anh. Đó là ngọn lửa lan tỏa, truyền cảm hứng cho cả cộng đồng. Từ chỗ e ngại, giờ đây nhiều hộ gia đình đã mạnh dạn mở homestay, đón khách bằng chính sự nồng hậu, chân chất của mình.

Anh Sùng A Tủa (SN 1991, dân tộc Mông) làm Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ xã Phình Hồ từ năm 2019 đến tháng 6/2025.

Hiện anh Tủa là Ủy viên Đoàn Chủ tịch Hội LHTN Việt Nam tỉnh Lào Cai.

Anh Tủa cùng bà con sáng tạo ra những sản phẩm du lịch trải nghiệm độc đáo: du khách được vào vai người Mông, tự tay hái chè, sao chè bên bếp củi; được trekking chinh phục "tứ đại tử địa" thác Háng Tề Chơ; được đắm mình trong những lễ hội phục dựng với điệu múa khèn, tiếng hát giao duyên...

Anh còn kết nối, thành lập một đội xe ôm gồm 30 thanh niên trong bản, vừa đưa đón khách, vừa là những "đại sứ du lịch" nhiệt thành. Gần 400 hộ dân trong xã đã được kết nối vào chuỗi cung ứng dịch vụ, từ bán mớ rau sạch, con gà đen đến cung cấp các dịch vụ lưu trú, dẫn tour. Sinh kế bền vững được hình thành từ chính mảnh đất quê hương.

Với nỗ lực không ngừng nghỉ, anh Tủa đã góp phần xây dựng quê hương. Ảnh: NVCC

Đến nay, anh Sùng A Tủa đã nhận được nhiều bằng khen, giấy khen từ cấp xã đến Trung ương. Nhưng có lẽ, phần thưởng lớn nhất với Sùng A Tủa chính là nhìn thấy nụ cười rạng rỡ của bà con, thấy bản làng thay da đổi thịt từng ngày, và thấy bản sắc văn hóa Mông không bị mai một mà đang tỏa sáng, trở thành niềm tự hào và là "cần câu cơm" của cả cộng đồng.

Hành trình của anh Sùng A Tủa đã chứng minh khi có tình yêu đủ lớn với quê hương và một tư duy đổi mới, sáng tạo, người trẻ hoàn toàn có thể viết nên những câu chuyện kỳ diệu, biến những di sản văn hóa tưởng chừng lặng lẽ thành nguồn lực mạnh mẽ để phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo.

Với mô hình khởi nghiệp thành công và đóng góp trong phát triển kinh tế - xã hội địa phương, anh Sùng A Tủa nhận được nhiều khen thưởng. Trong đó có Giấy khen của UBND huyện Trạm Tấu vì đã có thành tích xuất sắc trong việc hưởng ứng các phong trào thi đua yêu nước , phát triển kinh tế xã hội, công tác xóa đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới, củng cố phát huy khối đại đoàn kết vùng đồng bào dân tộc thiểu số giai đoạn 2019-2024; Tỉnh Đoàn Yên Bái tặng danh hiệu Thanh niên tiên tiến làm theo lời Bác năm 2025…

Anh Sùng A Tủa cũng là một trong những gương được trao tặng Giải thưởng “Thanh niên sống đẹp” năm 2025 do Trung ương LHTN Việt Nam phối hợp với Công ty TCP Việt Nam tổ chức. Lễ vinh danh sẽ diễn ra vào tháng 10/2025 tại Thủ đô Hà Nội.

Xuân Tùng

Nguồn Tiền Phong : https://tienphong.vn/cu-nhan-luat-bien-di-san-thanh-sinh-ke-o-ban-lang-tren-may-post1784777.tpo