Cú sập niềm tin mang tên 'Cá mập'

3 giờ trướcBài gốc

Bê bối trên thị trường tiền số

Vào ngày 10/10/2025, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP Hà Nội đã chính thức khởi tố và ra lệnh bắt tạm giam đối với ông Nguyễn Hòa Bình (Shark Bình), Chủ tịch HĐQT NextTech, vì hai cáo buộc: Lừa đảo chiếm đoạt tài sản và Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng. Dự án trung tâm trong vụ việc là đồng tiền số Antex, được quảng bá mạnh mẽ trong hệ sinh thái NextTech từ năm 2021.

Nguyễn Hòa Bình tại cơ quan điều tra.

Theo cơ quan điều tra, từ tháng 8 đến 12/2021, nhóm sáng lập đã phát hành khoảng 33,2 tỷ token AntEx, bán cho khoảng 30.000 nhà đầu tư, thu về khoảng 4,5 triệu USDT (tương đương khoảng 117 tỷ đồng).

Mặc dù dự án không triển khai đúng lộ trình, Nguyễn Hòa Bình và các cổ đông NextTech đã thống nhất rút tiền từ ví tổng của dự án Antex, chuyển vào ví điện tử cá nhân rồi bán, quy đổi ra VND để chia nhau. Ngoài ra, các đối tượng còn chuyển tiền vào các công ty trong hệ sinh thái của NextTech để sử dụng không đúng mục đích, liên quan đến tiền của nhà đầu tư. Đến nay, tổng giá trị tài sản bị phong tỏa, tạm giữ lên tới khoảng 900 tỷ đồng, gồm vàng, ngoại tệ, bất động sản và nhiều phương tiện, thiết bị điện tử phục vụ điều tra.

Sự kiện khởi tố Shark Bình đánh dấu bước ngoặt quan trọng, khi lần đầu tiên một cá nhân tên tuổi trong làng đầu tư công nghệ, từng xuất hiện nhiều lần trên sóng truyền hình, được gắn mác Shark bị sa lưới pháp luật vì hành vi sai phạm trong lĩnh vực tiền số. Đồng thời, nhiều nhà đầu tư cũng đang mong chờ một làn sóng minh bạch, tác động đến các dự án crypto (tiền số) từng được kêu gọi tại Việt Nam, với sự đồng hành của nhiều người nổi tiếng. Trong đó, hai cái tên Zuki Moba và BitcoinDeFi liên tục được nhắc lại như minh chứng điển hình cho những “vết xe đổ” của thị trường GameFi và DeFi tại Việt Nam giai đoạn 2021-2022.

Ra mắt cuối năm 2021, Zuki Moba được giới thiệu là “tựa game NFT thể thao điện tử toàn cầu”, do đội ngũ Việt Nam phát triển, kết hợp yếu tố “Play to Earn” (chơi để kiếm tiền). Dự án này từng gây chú ý khi streamer ViruSs (Đặng Tiến Hoàng) - một trong những KOL có ảnh hưởng liên tục nhắc đến như một dự án GameFi tiềm năng, nên đầu tư.

Tuy nhiên, chỉ sau vài tháng tháng, hàng loạt dấu hiệu bất thường xuất hiện khi Token ZUKI lao dốc khiến nhiều nhà đầu tư thiệt hại nặng. Đến đầu năm 2022, cộng đồng bắt đầu tố Zuki Moba “xả token” và rút thanh khoản. Đến nay, token ZUKI gần như vô giá trị, giá chỉ còn vài phần nghìn USD so với đỉnh.

Cùng thời gian đó, BitcoinDeFi (BTCDF) tự xưng là dự án DeFi “phi tập trung toàn cầu” nổi lên rầm rộ ở Việt Nam. Nền tảng BitcoinDeFi được giới thiệu là sự kết hợp của Bitcoin và DeFi (viết tắt của cụm từ Decentralized Finance - tài chính phi tập trung).

Theo một số nhà đầu tư, BitcoinDeFi hoạt động bằng hình thức huy động vốn qua ứng dụng di động, yêu cầu “nạp tiền để mua gói quyền chọn” và được thưởng hoa hồng khi giới thiệu người mới. Các gói đầu tư dao động từ 500 USD đến 50.000 USD.

Dự án do Phạm Tuấn, người từng được mạng xã hội biết đến là cộng sự của Khá “Bảnh”, đứng ra làm “đại diện truyền thông khu vực miền Bắc”. Vào tháng 7/2021, trong sự kiện bổ nhiệm Phạm Tuấn làm chi nhánh miền Bắc, các thành viên có mặt tại sự kiện cũng khẳng định việc BitcoinDeFi tăng lên 100 USD trong năm nay là điều dễ dàng.

Tuy nhiên chỉ sau vài tháng, vào ngày 25/3/2022, giá đồng BitcoinDeFi đã giảm từ mốc 3,89 USD xuống khoảng 0,067 USD chỉ trong một tiếng và giao dịch quanh mốc 0,014 USD vào cuối tháng 5/2022. Với mức giảm này, nhiều nhà đầu tư gần như mất trắng.

Bẫy lừa niềm tin từ truyền thông, mạng xã hội

Các chương trình truyền hình khởi nghiệp, talkshow dạy làm giàu, các buổi chia sẻ kinh nghiệm “thành công từ hai bàn tay trắng” từng được xem là niềm cảm hứng cho giới trẻ. Từ năm 2017, chương trình truyền hình Thương vụ bạc tỷ (Shark Tank) qua bảy mùa phát sóng đã trở thành bệ phóng cho hàng trăm ý tưởng kinh doanh của giới trẻ, kết nối họ với các shark - những doanh nhân thành đạt.

Shark Bình và các đồng phạm.

Với bề dày hoạt động và thành công nhất định trên thương trường, các shark vốn đại diện cho tri thức, bản lĩnh và tinh thần dấn thân. Trong vai trò giám khảo hoặc nhà đầu tư, các shark là những người định hướng cho giới trẻ về tầm nhìn kinh doanh, cách thức tới thành công và chuẩn mực đạo đức trong thương trường. Chính bởi vai trò định hướng ấy, họ luôn trở thành tâm điểm chú ý của công chúng và giới truyền thông, được tôn vinh như biểu tượng của tinh thần doanh nhân thời hiện đại.

Đáng tiếc, thay vì tiếp tục xứng đáng với vai trò truyền cảm hứng, nhiều shark thời gian qua vướng lùm xùm pháp lý, khiến niềm tin của cộng đồng bị lung lay ít nhiều. Năm ngoái, ông Nguyễn Ngọc Thủy, Chủ tịch Tập đoàn Egroup (Shark Thủy) bị tạm giữ để làm rõ hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản qua hoạt động chuyển nhượng cổ phần. Ngày 17/9/2025, Shark Phạm Văn Tam, cựu Chủ tịch Công ty Asanzo, nhận bản án 4 năm 6 tháng tù về tội buôn lậu.

Một trường hợp khác là ông Hoàng Khải, Chủ tịch Tập đoàn Khaisilk. Ông được công bố là một trong những nhà đầu tư khách mời của Shark Tank mùa 1. Tuy nhiên, ông đã rút khỏi chương trình vào cuối năm 2017 ngay trước khi các tập phát sóng bắt đầu, sau khi bê bối thương hiệu Khaisilk bán hàng có mác “Made in China” bị phanh phui. Các cuộc điều tra sau đó của cơ quan chức năng còn phát hiện sản phẩm không có thành phần lụa như công bố cùng nhiều vi phạm khác về nhãn mác và thuế.

Là gương mặt quen thuộc của giới đầu tư và truyền hình, Shark Phạm Thanh Hưng, Phó chủ tịch HĐQT CenGroup từng được xem là hình mẫu doanh nhân trí thức, góp phần thay đổi cách nhìn về nghề bất động sản tại Việt Nam nhưng sau đó lại vướng vào dự án BBI Việt Nam bị dư luận đặt nghi vấn liên quan đến mô hình đa cấp.

Theo đó, vào cuối năm 2019, BBI Mall - một ứng dụng thương mại điện tử được “vẽ” ra nhằm kết nối người bán và người mua. Ứng dụng này của Công ty Cổ phần Công nghệ Internet BBI Việt Nam (BBI Việt Nam). Người tham gia có thể nộp tiền để mua gói điểm thưởng, sau đó được hoàn vốn hoặc nhận hoa hồng khi mời thêm thành viên mới. Hoạt động của BBI Mall hầu như không có giao dịch mua bán hàng hóa, mà thực chất chỉ là hình thức để kêu gọi người dùng nộp tiền vào ứng dụng để hưởng chính sách do công ty đưa ra với mức lợi nhuận cam kết lên tới 180%/năm.

Chỉ sau vài tháng hoạt động, mô hình này đã bị Bộ Công Thương cảnh báo có dấu hiệu huy động vốn trái phép, đồng thời khuyến cáo người dân không tham gia. Theo thông tin báo chí, Cơ quan cảnh sát điều tra - Công an TP. Hà Nội xác định, ông Phạm Thanh Hưng đã góp 2% vốn vào BBI Việt Nam và được hưởng lợi từ hoạt động của công ty. Đặc biệt, nhờ có Shark Hưng đứng ra làm bình phong và sử dụng hình ảnh nổi tiếng của mình, BBI Việt Nam đã nhanh chóng thu hút được một lượng lớn người dùng tin tưởng, tham gia. Đến cuối năm 2019, ông Hưng đã thoái vốn khỏi BBI Việt Nam.

Được biết đến nhiều hơn từ Shark Tank Việt Nam mùa 3, bà Đỗ Thị Kim Liên - Shark Liên - cũng dính hàng loạt lùm xùm. Ở thời điểm nổi tiếng khi tham gia Shark Tank, nữ “cá mập” bất ngờ vướng vào lùm xùm liên quan dự án nhà máy nước mặt sông Đuống. Cụ thể, nhà máy nước Sông Đuống của Shark Liên đi vào hoạt động nhưng chi phí lãi vay cũng tính vào giá nước. Điều này khiến giá nước sạch tạm tính tối đa của nhà máy nước mặt sông Đuống là 10.246 đồng/m3, mức giá này khi đó đã khiến dư luận “nổi sóng” bởi đắt gấp đôi so với giá nước thông thường. Ngoài ra, doanh nghiệp của Shark Liên cũng vướng phải lùm xùm bán nước cho người dân khi chưa được nghiệm thu chất lượng.

Trong thời điểm dịch COVID-19, Công ty Cổ phần Bảo hiểm Viễn Đông (VASS) của Shark Liên cũng gây sóng dư luận khi tung ra sản phẩm bảo hiểm “Corona Care - Chung tay đẩy lùi Corona”. Sản phẩm này sau đó bị Cục Quản lý giám sát bảo hiểm xử lý vi phạm hành chính do vi phạm chỉ đạo của Thủ tướng.

Thực tế cho thấy, truyền thông, mạng xã hội có thể biến một người bình thường thành hình mẫu thần tượng chỉ sau vài tập phát sóng, và cũng chính ánh hào quang đó khiến nhiều người mất cảnh giác. Khi Shark nói đạo lý, khán giả dễ bị cuốn vào cảm xúc, tin tưởng rằng họ là người thành đạt, chân chính, đáng để học hỏi hoặc đầu tư cùng. Trước khi bị bắt, Shark Bình nổi tiếng với những phát ngôn “gây sốc” trên ghế nóng Shark Tank Việt Nam. Trên trang cá nhân, Shark Bình thường xuyên có các buổi livestream, chia sẻ về tư duy lãnh đạo, kinh doanh và giá trị sống.

Không ít phát ngôn của Shark Bình sau đó trở thành “trend” trên mạng xã hội. Bên cạnh đó, Shark Bình cũng thường xuyên nói đạo lý, như “phúc đức”, “đạo đức” và “năng lượng thiện lành”. Nhưng đằng sau những lời hoa mỹ ấy, nhiều Shark lại dựng nên hệ sinh thái doanh nghiệp ảo, sử dụng chiêu trò tài chính, phát hành tiền ảo, kêu gọi vốn đầu tư đa cấp, khiến hàng nghìn người sập bẫy.

Không ít nạn nhân sau khi mất tiền mới cay đắng nhận ra rằng: thứ họ đầu tư không phải là dự án, mà là niềm tin vào một hình tượng được tô vẽ quá khéo léo. Những “doanh nhân” như Shark Bình, Shark Thủy, Shark Tam, Mr Pips, Chị Em Rọt, Ngân 98… hay nhiều “ngôi sao” khác - đã bị bắt trong các vụ án trước đây đều nổi tiếng từ truyền thông và mạng xã hội.

Họ lớn lên giữa ánh đèn của truyền thông, giữa tiếng tung hô của mạng xã hội, và lừa đảo bằng khai thác niềm tin, tâm lý ham giàu nhanh của công chúng. Một người có không bằng cấp, không học hành, cũng có thể trở thành “shark”, “CEO”, “nhà đầu tư thiên tài”, “doanh nhân ảo”… chỉ bằng những hình ảnh hào nhoáng bên ngoài như một chiếc xe sang, một biệt thự đi thuê, một câu chuyện khởi nghiệp “từ hai bàn tay trắng”, một video chia sẻ “bí quyết thành công” - đủ để xây dựng uy tín giả và thu hút dòng tiền thật…

Theo luật sư Đặng Văn Cường - Đoàn Luật sư TP. Hà Nội, vụ AntEx phản ánh rõ ràng lỗ hổng trong quản lý tài sản số tại Việt Nam. Hiện chưa có quy định pháp luật cụ thể nào điều chỉnh hoạt động phát hành, mua bán hay quản lý tiền mã hóa.

Vụ việc Shark Bình diễn ra trong bối cảnh hàng loạt người nổi tiếng vướng vào bê bối pháp lý, từ Hoàng Hường, Ngân 98, Quang Linh Vlogs, Hằng Du Mục đến Hoa hậu Thùy Tiên… Đây là hệ quả của sự buông lỏng kiểm soát, khi “người nổi tiếng” trở thành thương hiệu tài chính nhưng thiếu trách nhiệm xã hội. Thậm chí, không ít người coi danh tiếng là công cụ kiếm tiền bằng mọi giá và khi đạo đức nghề nghiệp bị đánh mất, sự nổi tiếng sẽ trở thành con dao hai lưỡi. “Người nổi tiếng cần được coi là nguồn lực xã hội - được hướng dẫn, thậm chí bảo vệ bởi pháp luật và để lan tỏa giá trị tích cực, thay vì trở thành nguyên nhân của khủng hoảng niềm tin” luật sư Cường nhấn mạnh.

Vụ án Shark Bình - AntEx là lời cảnh tỉnh mạnh mẽ cho giới đầu tư thời số hóa. Trong đó, nhiều người đã bỏ tiền theo phong trào, chạy theo “cá mập” và đặt niềm tin mù quáng, để rồi mất trắng. Thành công thật sự không nằm trong lời rao giảng của ai đó trên mạng, mà nằm ở sự nỗ lực, tri thức và giá trị thực tế. Khi xã hội ngày càng bị chi phối bởi hình ảnh và truyền thông, tỉnh táo chính là “lá chắn” bảo vệ bản thân khỏi những chiêu trò mang tên đạo lý và làm giàu.

Ngọc Mai

Nguồn ANTG : https://antg.cand.com.vn/vu-an-noi-tieng/cu-sap-niem-tin-mang-ten-ca-map-i785167/