Bài 1: Mạng xã hội - Nơi thần tượng sớm nở chóng tàn
Thời mạng xã hội chưa ra đời, nhắc đến người nổi tiếng khán giả nghĩ ngay đến ngôi sao ca nhạc, tài tử điện ảnh. Nhưng nay đã khác, không cần đóng phim, ca hát vẫn có thể trở thành người nổi tiếng chỉ trong nháy mắt. Mạng xã hội tạo ra thời kỳ “thần tượng” nhiều như nấm sau mưa.
Vàng, thau lẫn lộn
Một chuyên gia trong ngành văn hóa nói rằng, nếu không có mạng xã hội, không thể biết nhiều người trẻ ở Việt Nam giỏi và vui tính như thế nào. Không có TikToker Giao Cùn, chắc gì có cơn sốt phim Đào, phở và piano. Nếu không có mạng xã hội, vũ điệu See Tình của Hoàng Thùy Linh, vũ điệu rửa tay thời Covid-19 cũng khó vượt biên, dậy sóng khắp nơi.
Loạt người nổi tiếng dính vòng lao lý vì vi phạm quảng cáo và bán kẹo rau củ.
Các ngôi sao phim ảnh, ca nhạc thời nay đều tham gia mạng xã hội. Ngay cả những ngôi sao lớn tuổi như NSƯT Thanh Hiền, nữ chính trong phim Lật mặt 7: Một điều ước cũng không thể đứng ngoài cuộc. Bà chia sẻ với PV Tiền Phong rằng, nhờ mạng xã hội bà được tương tác, gần gũi hơn với khán giả, biết mình được yêu thương nhiều, để càng cố gắng, nỗ lực trong nghề nghiệp.
Những nghệ sĩ nổi tiếng ngoài đời thường là những nhân vật nổi tiếng trên mạng. Trên Instagram, Sơn Tùng M-TP hay Trấn Thành, Chi Pu… đều gây sốt. Trên YouTube, kênh của Trịnh Công Tuấn, một đạo diễn võ thuật, diễn viên đóng thế lại vượt lên, hiện nay kênh này có 40,8 triệu người đăng ký.
Nhưng mạng xã hội cũng "tái sinh" Huấn Hoa Hồng, Khá Bảnh, Ngọc Trinh… trong phiên bản “người nổi tiếng”. Ngọc Trinh tạo trào lưu đập hộp, khoe hàng hiệu, Huấn Hoa Hồng gây choáng với những màn khoe tiền, khoe vàng. Nếu Ngọc Trinh đình đám nhờ những phát ngôn gây sốc, Huấn Hoa Hồng lại “giỏi” chửi bới, thách thức đánh nhau. Họ đều thành “thần tượng” mạng, thu hút cả triệu người theo dõi, trong đó có rất nhiều bạn trẻ.
Chính sự tung hô, hưởng ứng của cộng đồng mạng càng khiến những thần tượng có lối sống lệch chuẩn mắc căn bệnh ảo tưởng sức mạnh, từ đó khiến họ trượt dài.
Trả giá không chỉ bằng tiền bạc
Người nổi tiếng hiểu hơn ai hết về tài nguyên của sự chú ý. Có người khai thác một cách tích cực nguồn tài nguyên ấy nhưng có những người khai thác một cách mất kiểm soát. Cú ngã của Quang Linh Vlog, Hằng Du Mục, Nguyễn Thúc Thùy Tiên hay những ồn ào nghệ sĩ tham gia quảng cáo sai sự thật đều bắt nguồn từ lợi ích vật chất.
Nhà sản xuất Đoàn Di Băng đang vướng ồn ào kem chống nắng.
Cú ngã của mỹ nhân kẹo rau củ vẫn gây sốc mạnh với khán giả trong và ngoài nước. Bên cạnh vô vàn bình luận chế giễu, chê bai, trách cứ vẫn có những bình luận bày tỏ sự đáng tiếc cho sai phạm của Thùy Tiên. Cô ấy đã bước lên đỉnh vinh quang trên đấu trường sắc đẹp thế giới, đang khám phá và chứng tỏ bản thân trong lĩnh vực phim ảnh. Một người trẻ thành công trượt ngã giữa chừng, vừa đáng tiếc, vừa đáng trách. Phim Chốt đơn mà cô ẵm vai chính đã bị rút khỏi hệ thống đặt vé trực tuyến ngay trước ngày dự kiến công chiếu. Cô hay ai sẽ bồi thường cho tổn thất phim đắp chiếu? Những thương hiệu mà Thùy Tiên làm đại sứ hoặc hợp tác cũng “vạ lây”. Những “ông lớn” như Dior, Tommy Hilfiger… đã tự bảo vệ mình, bằng cách quay lưng với cô, gỡ các hình ảnh có sự hiện diện của cô trên nền tảng mạng xã hội.
Sự sụp đổ của thần tượng khiến nhiều khán giả rơi vào tình trạng khủng hoảng niềm tin. Nhưng theo PGS.TS văn hóa Nguyễn Văn Cương, thanh lọc là cần thiết, khi thế giới người nổi tiếng đông đảo, lẫn lộn vàng, thau như hiện nay. Đó là liều “thuốc đắng giã tật”. Khán giả cả tin, không trang bị kiến thức để trở thành người tiêu dùng thông minh nên dễ dàng bị mắc lừa. Họ cũng cần học lại cách yêu thương thần tượng. Liều thuốc đắng giúp người nổi tiếng nhận ra làm giàu không dễ, bớt ảo tưởng sức mạnh bản thân, tránh khai thác bừa bãi tài nguyên “sự chú ý”.
Cuộc “thanh lọc” vẫn tiếp tục. Nhiều cái tên đang gây chú ý như Đoàn Di Băng, mỹ nhân khoe đời sống xa xỉ, nhà sản xuất phim Chị chị em em 2 với ồn ào kem chống nắng, dầu gội bị thu hồi, tiêu hủy. Cty TNHH Hoạt Huyết Nhất Nhất vừa bị xử phạt, khán giả lại bận rộn đi tìm người nổi tiếng từng quảng cáo cho sản phẩm của đơn vị này.
DJ Ngân 98 đã gửi đơn đến cơ quan chức năng.
Tác giả Kiếp đỏ đen đã tự thú. Duy Mạnh tiết lộ từng quảng cáo sai sự thật về sản phẩm thực phẩm chức năng Xtraman cách đây 3 năm và mong muốn được giải trình và nộp phạt. Khán giả mong các nghệ sĩ từng tiếp tay cho hàng giả tiếp tục tự thú như Duy Mạnh, bởi “quay đầu là bờ”.
Cơn bão thị phi
Mới đây, nghệ sỹ DJ Võ Thị Ngọc Ngân (DJ Ngân 98) cũng bị vướng nghi vấn bán sản phẩm giảm cân chứa chất cấm, nhưng cô đã chủ động mời cơ quan chức năng vào cuộc để làm rõ đúng sai. Trong đơn gửi cơ quan chức năng, Ngân 98 cho rằng cô bị một thế lực bôi xấu nhằm hạ uy tín cá nhân và thương hiệu mà cô làm đại diện. Cơ quan chức năng của TPHCM đã thụ lý đơn và sẽ sớm làm rõ nội tình.
Không riêng người nổi tiếng vướng lùm xùm, nhiều nghệ sĩ ngồi không cũng dính thị phi. Cách đây không lâu, NSND Trần Nhượng bức xúc khi một số trang mạng lấy ảnh của ông và con gái ông để xuyên tạc: "NSND Trần Nhượng có tình mới". Nhiều nghệ sĩ bị đưa tin đã mất, trong khi họ vẫn sống khỏe mạnh.
Bên cạnh cuộc thanh lọc cõi mạng cũng cần cuộc giải cứu nghệ sĩ. Họ có thể làm gì để bảo vệ mình? Luật sư Nguyễn Thị Bích Hạnh, Văn phòng Luật sư Hạnh Nguyễn, Đoàn Luật sư TP Hà Nội nói: “Nghệ sĩ cần chứng minh được sự thiệt hại, sự ảnh hưởng của tin tức thất thiệt, phải tìm ra người đăng tải những thông tin thất thiệt ấy”. Trong trường hợp là bị hại, nghệ sĩ có quyền tố giác, cung cấp thông tin cần thiết cho công an.
Gần đây, ca sĩ Hiền Hồ bị réo tên liên tục trên mạng xã hội khi người anh "nương tựa" của cô đột ngột ra đi. “Trà xanh” là một trong những “án” giết tên tuổi nghệ sĩ nhanh nhất ở thời điểm hiện tại. Từ một ca sĩ sở hữu cả thanh lẫn sắc, là thần tượng của nhiều bạn trẻ, ồn ào “trà xanh” hạ gục Hiền Hồ.
Nông Hồng Diệu