VIDEO: Cửa Lạch Giang cạnh vịnh Chân Mây (TP Huế) bị bồi cạn, ngư dân gặp khó
Đến bây giờ, ông Lê Minh Chì - Vạn trưởng đánh bắt thủy sản thôn Bình An (xã Chân Mây - Lăng Cô, TP Huế), vẫn còn ám ảnh về những vụ tai nạn xảy ra tại cửa Lạch Giang do tình trạng luồng lạch bị bồi lắng gây nguy hiểm cho tàu thuyền chuyên khai thác biển lưu thông qua lại. Tai nạn tuy không gây tổn thất về người nhưng làm thiệt hại lớn về tài sản, phương tiện đánh bắt thủy sản của dân địa phương.
Một vụ điển hình theo lời kể của ông Chì xảy ra vào tháng 5/2022. Do ảnh hưởng gió mùa bất thường, cửa Lạch Giang bị bồi cạn khiến thuyền cá của ngư dân Võ Lào (xã Lộc Vĩnh cũ) mắc kẹt nhiều giờ, gãy bánh lái rồi chìm. Trước đó, tại khu vực này từng xảy ra nhiều vụ tai nạn tàu cá do luồng lạch bị cát bồi lấp.
Trước thực trạng trên, năm 2016, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế (nay là TP Huế) đã phê duyệt dự án nạo vét, gia cố khắc phục bồi lấp cửa biển sông Lạch Giang (xã Lộc Vĩnh, huyện Phú Lộc cũ). Sau đó, Ban Quản lý Khu kinh tế, công nghiệp tỉnh (nay là TP Huế) phê duyệt báo cáo kinh tế - kỹ thuật, triển khai gia cố 220 m kè bờ tả và 220 m mỏ hàn chắn cát bằng kết cấu bao tải kỹ thuật, nạo vét tuyến kênh dài 583 m, bề rộng từ 38 đến 61 m, cao trình đáy -0,86 m đến -1,06 m. Năm 2018, dự án được phê duyệt quyết toán hoàn thành.
Theo đánh giá của Ban Quản lý Khu kinh tế, công nghiệp TP Huế, dự án đã phát huy hiệu quả bước đầu, tạo thuận lợi cho tàu thuyền ra vào cửa biển. Tuy nhiên, do chỉ là giải pháp tạm thời khi chưa đầu tư hoàn thiện hạ tầng theo quy hoạch đã được phê duyệt, tình trạng bồi lắng tại Lạch Giang lại tái diễn những năm sau đó.
Đến nay, cửa Lạch Giang tiếp tục bị bồi lấp trở lại, gần như trở về hiện trạng ban đầu. Người dân các thôn Bình An, Phú Hải (xã Chân Mây - Lăng Cô) lại phải đối mặt với nguy hiểm mỗi khi đưa tàu thuyền ra khơi. Do lượng bùn, cát bồi tụ đã vượt cao trình đỉnh đê chắn cát, khiến công trình trước đây không còn khả năng ngăn chặn, luồng lạch bị bồi cạn.
Luồng lạch tại cửa biển Lạch Giang khô cạn, dòng chảy bị thu hẹp, đất cát bồi lấp làm cản trở dòng chảy tự nhiên, gây nguy hiểm cho giao thông đường thủy, khiến hơn 300 tàu thuyền, với hơn 1.000 lao động nghề biển, gặp khó khăn khi di chuyển.
Ông Bùi Văn Cửu - Trưởng thôn Bình An, phản ánh cửa Lạch Giang đã xảy ra tình trạng bồi lắng nhiều năm nay do thời tiết bất thường và sự xuất hiện các công trình hạ tầng kỹ thuật quy mô lớn ven vịnh Chân Mây. Ông Cửu kiến nghị UBND TP Huế, chính quyền địa phương và các cấp có thẩm quyền kiểm tra thực địa, nghiên cứu hiện trạng để có giải pháp đầu tư xử lý dứt điểm tình trạng bồi lắng ở cửa Lạch Giang. Trong đó, cần sớm đầu tư tuyến đê bao kiên cố dọc cửa biển nhằm ngăn chặn cát bồi lấp vào luồng lạch.
Ông Trần Văn Minh Quân - Chủ tịch UBND xã Chân Mây - Lăng Cô, cho biết liên quan đến việc xử lý bồi lắng cửa Lạch Giang, Ban Quản lý Khu kinh tế, công nghiệp TP Huế đã xây dựng đề án nghiên cứu tổng thể lưu vực thoát nước vùng hạ lưu cảng Chân Mây.
Theo quy hoạch cảng Chân Mây được cấp có thẩm quyền phê duyệt, vị trí cửa biển Lạch Giang hiện nằm trong khu vực xây dựng các bến cảng, nên phương án trước mắt là thực hiện duy tu, nạo vét luồng lạch hằng năm. Về lâu dài, sẽ xây dựng kênh chỉnh tuyến thay thế cửa Lạch Giang hiện hữu, phù hợp với quy hoạch các tuyến đường kết nối từ khu công nghiệp ra cảng.
Còn theo ông Đặng Phúc Hiền - Giám đốc Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng khu vực Khu kinh tế, công nghiệp (thuộc Ban Quản lý Khu kinh tế, công nghiệp TP Huế), đến nay UBND TP Huế đã cho phép nghiên cứu các phương án nạo vét, xử lý bồi lắng cửa Lạch Giang.
Cụ thể, phương án 1 tập trung nạo vét tuyến luồng từ cầu số 1 đến bến số 6 với chiều dài 1.000 m, kinh phí 39 tỷ đồng. Phương án 2 là đầu tư tuyến luồng theo quy hoạch cảng Chân Mây, với tổng mức 175 tỷ đồng, trong đó chi phí đền bù giải phóng mặt bằng chiếm 105 tỷ đồng. Phương án 3 là khơi thông 450 m từ điểm cuối tuyến luồng hiện nay vào bến số 6, tổng kinh phí 18 tỷ đồng. Ông Hiền cho rằng nếu triển khai một trong ba phương án nêu trên, tình trạng bồi lắng tại cửa Lạch Giang sẽ được xử lý dứt điểm.