Thông tin từ Cục Hải quan cho thấy, tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại và vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới tập trung tại các tuyến đường bộ các tỉnh biên giới phía Bắc (chủ yếu ở cửa khẩu Hữu Nghị), phía Nam giáp Campuchia và tuyến đường hàng không qua cửa khẩu cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài, Tân Sơn Nhất. Hoạt động lợi dụng loại hình trung chuyển, chuyển khẩu, quá cảnh để vận chuyển hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ vẫn tiếp diễn, tập trung tại các cửa khẩu biên giới với Trung Quốc, Lào và Campuchia. Thủ đoạn phổ biến là: khai sai, không khai báo nhãn hiệu hàng hóa được bảo hộ, trà trộn hàng vi phạm với hàng hợp pháp hoặc lợi dụng khai báo hải quan theo thủ tục đơn giản hàng quá cảnh để không khai nhãn hiệu hàng hóa…
Tuyến đường biển chiếm hơn 60% số vụ vi phạm với 1.314/2.176 vụ, tiếp tục là “điểm nóng” lớn nhất. Nhiều vụ liên quan nhập khẩu máy móc cũ, hàng hóa không đạt tiêu chuẩn, nhãn mác sai quy định. Đặc biệt, tại cảng Hải Phòng, ngành Hải quan phát hiện lô vũ khí quân dụng gồm vỏ đạn và đạn còn sử dụng được, nặng tới 20.010 kg, dấu hiệu vi phạm Điều 304 Bộ luật Hình sự.
Tuyến đường bộ chiếm 28,9% số vụ, tập trung tại tuyến Việt – Trung và Việt – Campuchia. Các đối tượng lợi dụng chính sách ưu đãi cư dân biên giới để vận chuyển hàng giá trị cao như ngoại tệ, vàng, thuốc lá, thực phẩm đông lạnh… Đáng lo ngại, tình trạng vận chuyển pháo nổ và ma túy tăng mạnh tại các tỉnh miền Trung giáp Lào.
Dù chiếm tỷ trọng nhỏ nhất (4,23%), tuyến hàng không lại nổi lên nguy cơ cao với các vụ vận chuyển vàng, tiền tệ và ma túy tại sân bay Nội Bài, Tân Sơn Nhất, Đà Nẵng… Một số đối tượng mang quốc tịch Đài Loan tham gia vận chuyển trái phép vàng. Ngoài ra, xuất hiện tình trạng buôn lậu tôm giống không giấy tờ kiểm dịch qua đường hàng không.
Từ 15/10 đến 14/11, lực lượng Hải quan đã phát hiện 2.176 vụ, tăng 30,6% so với cùng kỳ. Trị giá hàng vi phạm ước tính 2.199 tỷ đồng, thu nộp ngân sách 238,4 tỷ đồng.
Riêng tội phạm ma túy tiếp tục diễn biến nguy hiểm. Trong tháng11, cơ quan Hải quan và lực lượng chức năng đã phát hiện 13 vụ/23 đối tượng, thu giữ gần 87 kg ma túy các loại. Lũy kế 11 tháng, tổng số lượng ma túy thu giữ lên đến khoảng 2,4 tấn, cho thấy mức độ hoạt động ngày càng chuyên nghiệp, quy mô lớn.
Trước tình hình phức tạp, Cục Hải quan đã ban hành hàng loạt văn bản chỉ đạo, tăng cường kiểm tra và hướng dẫn nghiệp vụ, tập trung vào các lĩnh vực nóng như vận chuyển vàng qua biên giới, hàng giả, thuốc giả và vi phạm IUU.
Nhiều giải pháp được triển khai đồng bộ: siết chặt kiểm soát tại cửa khẩu, tăng cường phối hợp với công an – biên phòng, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong quản lý rủi ro, kịp thời phát hiện các dấu hiệu bất thường ngay từ khâu khai báo.
Trường Sơn