Theo khảo sát do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) thực hiện trên gần 1.400 hộ kinh doanh cho thấy, phần lớn đã biết đến Nghị định số 70 của Chính phủ, nhưng hiểu biết còn hạn chế và rất cần hướng dẫn cụ thể từ cơ quan thuế địa phương. Vướng mắc lớn nhất được ghi nhận là vấn đề tài chính. Nhiều hộ kinh doanh có biên lợi nhuận thấp nhưng lại phải đồng thời kê khai, nộp thuế giá trị gia tăng (VAT), thuế thu nhập cá nhân trên doanh thu gộp, cùng với chi phí đầu tư phần mềm và thiết bị hóa đơn điện tử. Điều này gây áp lực đáng kể, buộc nhiều hộ phải thu hẹp hoặc ngừng kinh doanh.
Cụ thể, 63% số hộ tham gia khảo sát cho biết đã phải giảm quy mô, 21% tạm ngừng hoạt động, 11% chuyển đổi loại hình kinh doanh và 3% buộc phải đóng cửa hoàn toàn. Tình trạng này diễn ra rõ nét nhất ở các ngành dịch vụ ăn uống và bán lẻ tạp hóa.
Hiệp hội ngân hàng đề xuất miễn, giảm thuế cho hộ kinh doanh trong 1-2 năm đầu
Từ thực tế đó, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam kiến nghị Chính phủ cần ban hành văn bản hướng dẫn chính thức, khẳng định nguyên tắc không truy thu thuế khi chuyển đổi từ thuế khoán sang tính thuế theo doanh thu. Đồng thời, đề xuất thiết lập giai đoạn chuyển tiếp ít nhất một năm, trong đó không xử phạt lỗi kê khai hóa đơn điện tử và miễn, giảm thuế cho hộ kinh doanh trong 1-2 năm đầu thực hiện.
Ngoài ra, việc triển khai nên được thực hiện theo lộ trình: áp dụng trước với các hộ kinh doanh lớn tại đô thị, sau đó mới mở rộng sang khu vực nông thôn. Cơ quan quản lý cũng được đề nghị tăng cường truyền thông, đào tạo, lấy ý kiến từ các bên liên quan để hoàn thiện chính sách. Về mặt kỹ thuật, cần sớm triển khai các hỗ trợ như cung cấp miễn phí phần mềm, hóa đơn điện tử và thiết lập đường dây nóng nhằm giảm chi phí và bảo đảm hoạt động kinh doanh không bị gián đoạn.
Theo Cục Thuế, từ ngày 1/6/2025, hộ kinh doanh nộp thuế khoán có doanh thu hằng năm trên 1 tỷ đồng khi bán hàng hóa, dịch vụ trực tiếp cho người tiêu dùng sẽ bắt buộc phải lập hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, có kết nối dữ liệu với cơ quan thuế. Dữ liệu này đã được tích hợp trên hệ thống, cho phép người bán và người mua tra cứu mà không cần in hóa đơn giấy.
Cục Thuế cũng nhấn mạnh, theo Thông tư số 40 của Bộ Tài chính, hộ kinh doanh nộp thuế khoán không bắt buộc phải lưu giữ hóa đơn, chứng từ mua vào. Trường hợp thay đổi quy mô kinh doanh như diện tích, lao động hay doanh thu, hộ kinh doanh cần khai điều chỉnh bổ sung. Nếu doanh thu thay đổi từ 50% trở lên so với mức đã khoán, cơ quan thuế sẽ điều chỉnh mức thuế khoán kể từ thời điểm có thay đổi.
Hiện Bộ Tài chính đang xây dựng dự thảo Nghị định hướng dẫn thực hiện Nghị quyết số 198 của Quốc hội về cơ chế, chính sách phát triển kinh tế tư nhân. Trong đó, có quy định hỗ trợ cung cấp miễn phí các nền tảng số, phần mềm kế toán dùng chung cho doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ và hộ kinh doanh nhằm giúp giảm chi phí, khuyến khích tuân thủ quy định mới và thúc đẩy phát triển bền vững khu vực kinh tế này.
Lệ Giang