Cúm mùa diễn tiến nhanh, bệnh nhân suy hô hấp nguy kịch

4 giờ trướcBài gốc

Mới đây, Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương tiếp nhận một trường hợp cúm mùa diễn biến đặc biệt nặng ở bệnh nhân nữ T.T.H (35 tuổi, Phú Thọ).

Bệnh nhân cúm đang điều trị tại cơ sở y tế.

Bệnh nhân có tiền sử suy thận mạn do lupus ban đỏ hệ thống, đã ghép thận được 13 tháng và phải duy trì thuốc chống thải ghép cùng thuốc điều trị lupus suốt hơn 15 năm. Khoảng ba ngày trước khi nhập viện, bệnh nhân xuất hiện sốt, ho và khó thở tăng dần. Dù được phát hiện sớm, điều trị ban đầu tại tuyến dưới và test nhanh cúm cho kết quả dương tính, tình trạng suy hô hấp vẫn tiến triển nhanh chóng.

Khi chuyển đến Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, bệnh nhân thở nhanh 30 lần/phút, co kéo cơ hô hấp, SpO₂ chỉ còn 85% và buộc phải hỗ trợ thở máy lưu lượng cao ngay lập tức. Diễn biến tiếp tục xấu đi, có thời điểm dù thở oxy 100%, độ bão hòa oxy máu vẫn chỉ đạt 80-85%.

Kết quả chụp X-quang và CT phổi cho thấy tổn thương lan tỏa hai bên, hình ảnh kính mờ điển hình của cúm tiến triển nặng và nhanh chóng chuyển sang hội chứng suy hô hấp cấp tiến triển (ARDS) – biến chứng đặc biệt nguy hiểm, thường gặp ở bệnh nhân suy giảm miễn dịch.

Theo bác sỹ Trương Tư Thế Bảo, Khoa Cấp cứu, với những bệnh nhân phải sử dụng thuốc ức chế miễn dịch kéo dài, cơ thể gần như không còn khả năng tự chống đỡ. Bất kỳ nhiễm trùng hô hấp nào cũng có thể diễn tiến rất nhanh, gây suy hô hấp và ảnh hưởng đa cơ quan. Trong trường hợp này, các bác sĩ đánh giá bệnh nhân có tiên lượng rất xấu, nguy cơ tử vong cao dù đã điều trị tích cực.

Trước đó không lâu, Trung tâm Hồi sức tích cực, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cũng tiếp nhận một ca cúm A diễn tiến nặng do bội nhiễm nấm Aspergillus xâm lấn.

Bệnh nhân là anh H.M.P (45 tuổi, Hà Nội). Khoảng ba ngày trước khi nhập viện, anh bị ngã giàn giáo, chấn thương cổ bàn chân trái. Sau khi điều trị tại nhà, các triệu chứng đau giảm nhưng anh bắt đầu sốt, đau cơ, ho đờm và khó thở tăng dần.

Bệnh nhân nhập viện chuyên khoa phổi và được chẩn đoán viêm phổi do cúm A kèm suy hô hấp. Dù được điều trị tích cực, tình trạng nhanh chóng xấu đi, buộc phải đặt nội khí quản thở máy. Sau 11 ngày không cải thiện, xét nghiệm phát hiện nhiễm nấm Aspergillus, bệnh nhân được chuyển đến Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương.

Khi nhập viện, bệnh nhân trong tình trạng rất nặng: phải an thần, giãn cơ, thở máy, dùng thuốc vận mạch; phù toàn thân, bụng chướng, suy thận cấp, suy tim, huyết áp tụt. Nội soi phế quản cho thấy giả mạc bám chắc, dễ chảy máu. Bệnh nhân được chẩn đoán nhiễm nấm Aspergillus xâm lấn phổi trên nền viêm phổi cúm A nặng.

Dù gặp nhiều khó khăn do suy đa cơ quan, sau 10 ngày điều trị tích cực bằng lọc máu liên tục và thuốc kháng nấm, bệnh nhân dần ổn định, thoát sốc, hồi phục chức năng thận và tỉnh táo. Tuy nhiên, anh vẫn phải tiếp tục điều trị kháng nấm kéo dài ít nhất 6 tuần.

Theo Ths.Phạm Văn Phúc, Phó Giám đốc Trung tâm Hồi sức tích cực, cúm không chỉ gây tổn thương phổi do virus mà còn làm suy yếu hàng rào bảo vệ đường hô hấp, tạo điều kiện cho vi khuẩn và nấm xâm nhập.

Nhiễm nấm Aspergillus xâm lấn là một trong những biến chứng nguy hiểm nhất ở bệnh nhân cúm nặng, có thể làm tăng nguy cơ tử vong nếu không được phát hiện sớm.

Từ các trường hợp trên, các bác sỹ cảnh báo cúm mùa hoàn toàn không phải bệnh nhẹ, đặc biệt với người có bệnh nền như lupus, người ghép tạng, bệnh phổi mạn tính, tim mạch, đái tháo đường hoặc bất kỳ tình trạng nào gây suy giảm miễn dịch. Diễn tiến nặng có thể xảy ra chỉ trong 24-72 giờ. Việc tự điều trị tại nhà hoặc chậm trễ đi khám có thể khiến người bệnh rơi vào nguy kịch.

Ở góc độ dự phòng, BSCKII Nguyễn Nguyên Huyền, Giám đốc Trung tâm Phòng chống dịch cho biết, tiêm vắc-xin cúm và vắc-xin phế cầu đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong phòng ngừa các bệnh lý hô hấp dễ biến chứng. Tiêm phòng giúp giảm rõ rệt nguy cơ nhập viện, hạn chế tổn thương phổi và giảm khả năng tiến triển sang ARDS.

Đối với người mắc bệnh tự miễn hoặc người ghép thận đang dùng thuốc chống thải ghép, tiêm vắc-xin cúm hằng năm gần như là biện pháp bảo vệ bắt buộc, an toàn và không ảnh hưởng đến chức năng thận ghép. Việc tiêm phòng trước mùa cúm từ 4-6 tuần giúp cơ thể có đủ thời gian tạo miễn dịch, giảm thiểu nguy cơ diễn biến nặng.

Nói thêm về vắc-xin phòng cúm mùa, bác sỹ Lê Thị Kim Hoa, đại diện hệ thống tiêm chủng Safpo/Potec nhấn mạnh, mặc dù cúm mùa thường lành tính, nhưng cũng có thể tiến triển nặng với các biểu hiện như sốt cao, khó thở, phù phổi do suy tim và thậm chí có thể tử vong.

Virus cúm mùa gồm nhiều chủng như H1N1, H3N2 và hai chủng nhóm B có khả năng biến đổi kháng nguyên liên tục. Do đó, mỗi năm chủng virus lưu hành có thể thay đổi, vì vậy việc tiêm nhắc lại vắc-xin cúm mùa hàng năm là cần thiết để đảm bảo hiệu quả bảo vệ.

Giải thích thêm về việc phải tiêm vắc-xin cúm hàng năm, chuyên gia của hệ thống tiêm chủng Safpo/Potec cho biết, WHO duy trì các trạm quan trắc virus cúm trên toàn thế giới, trong đó có Việt Nam, nhằm phân lập và xác định chủng virus lưu hành tại từng khu vực địa lý.

Dựa trên các dữ liệu này, WHO dự báo các chủng virus xuất hiện trong mùa Đông - Xuân ở Bắc bán cầu (từ tháng 10 đến tháng 4 năm sau) và mùa Đông - Xuân ở Nam bán cầu (từ tháng 5 đến tháng 10 hàng năm).

Từ đó, WHO hướng dẫn các nhà sản xuất vắc-xin chuẩn bị các chủng phù hợp và cung cấp ra thị trường vào thời điểm thích hợp là tháng 8 và tháng 9 cho Bắc bán cầu, và tháng 4 đến tháng 5 cho Nam bán cầu.

Vì Việt Nam nằm trong khu vực nhiệt đới gió mùa thuộc Bắc bán cầu, người dân nên tiêm vắc-xin cúm Bắc bán cầu mỗi năm một lần, vào thời điểm trước khi mùa cúm bắt đầu, nhằm được bảo vệ suốt mùa Đông và Xuân.

D.Ngân

Nguồn Đầu Tư : https://baodautu.vn/cum-mua-dien-tien-nhanh-benh-nhan-suy-ho-hap-nguy-kich-d465161.html