Cuộc cách mạng công nghệ quốc phòng: Bài học từ Ukraine

13 giờ trướcBài gốc

Binh sĩ Ukraine bắn hỏa lực trong cuộc xung đột với Liên bang Nga gần Bahmut, vùng Donetsk. Ảnh: REUTERS/TTXVN

Theo báo The Kyiv Independent, trong hơn 3 năm qua, chiến trường Ukraine đã trở thành "phòng thí nghiệm đổi mới" cho các công nghệ quốc phòng hiện đại, không chỉ thay đổi cách thức tiến hành chiến tranh mà còn cả phương thức bảo đảm hòa bình. Những diễn biến địa chính trị đã buộc thế giới phải xem xét lại toàn bộ khuôn khổ an ninh toàn cầu, với Ukraine ngày càng nổi lên như tâm điểm của một cuộc cách mạng quốc phòng.

Thay đổi nhận thức về an ninh toàn cầu

"Thế giới không còn an toàn nữa", Thứ trưởng Bộ Chuyển đổi Kỹ thuật số Ukraine Oleksandr Bornyakov đã nhấn mạnh. Cuộc chiến Nga-Ukraine đã phơi bày những hạn chế của các bên bảo đảm an ninh truyền thống như Liên hợp quốc và NATO. Kinh nghiệm của Ukraine cho thấy các khuôn khổ an ninh yếu kém hoặc lỗi thời chỉ làm tăng thêm tính dễ bị tổn thương khi đối mặt với các mối đe dọa hỗn hợp.

Đối với châu Âu, bài học rất rõ ràng: chi tiêu quốc phòng không phải là lãng phí. Trong bối cảnh bất ổn toàn cầu đang gia tăng, việc đầu tư vào công nghệ quốc phòng tiên tiến có thể chuyển đổi thế trận an ninh của châu Âu từ thế bị động sang chủ động.

Các yếu tố thúc đẩy đổi mới quốc phòng

Cuộc chiến đang diễn ra tại Ukraine đã và đang viết lại các quy tắc của chiến tranh hiện đại, với nhu cầu phát triển các hệ thống tấn công và phòng thủ mới. Có những yếu tố chính đang thúc đẩy quá trình này:

Một là, thích ứng với các mối đe dọa quy mô nhỏ: Các hệ thống phòng không truyền thống, được thiết kế để chống lại các máy bay lớn, di chuyển nhanh, đã tỏ ra không đủ và quá tốn kém để đối phó với các thiết bị bay không người lái (UAV) nhỏ hơn, di chuyển chậm hơn. Nhận ra khoảng trống này, Ukraine đã đẩy nhanh việc phát triển cả công nghệ chống UAV động học và điện tử. Đây đang nhanh chóng trở thành lợi thế cạnh tranh của Ukraine, vì ít quốc gia nào đầu tư nhiều vào lĩnh vực này hoặc có kinh nghiệm thực chiến trong việc triển khai các hệ thống như vậy.

Hai là, tốc độ đổi mới: Trong khi chu kỳ mua sắm quốc phòng thông thường ở EU hoặc Mỹ kéo dài hàng thập kỷ, chiến trường luôn biến động của Ukraine đòi hỏi phản ứng nhanh hơn nhiều. Theo đại diện của Lực lượng vũ trang Ukraine, bất kỳ cải tiến nào không được đưa vào sản xuất trong vòng sáu tháng đều có nguy cơ trở nên lỗi thời.

Tương lai của công nghệ chiến tranh

Cuộc cách mạng trong chiến tranh hiện đại vẫn đang tiếp diễn. Mặc dù UAV đã định hình lại chiến trường, tiềm năng đầy đủ của chúng vẫn chưa được khai thác cho đến khi phát triển thành các hệ thống hoàn toàn tự động và kết nối với nhau. Ba lĩnh vực then chốt cho sự chuyển đổi này là:

Thứ nhất, tự động hóa: Việc vận hành UAV với sự tham gia của con người không còn hiệu quả hoặc an toàn trong môi trường tràn ngập nhiễu điện tử và các biện pháp đối phó phát triển nhanh chóng. Tương lai nằm ở các hệ thống tự động có thể hoạt động từ xa và độc lập, giảm thiểu rủi ro cho người vận hành và cải thiện hiệu quả hoạt động. Các chuyên gia dự đoán không chỉ cải thiện khả năng kiểm soát mà còn xuất hiện của các "bầy đàn và đội" UAV hoạt động đồng bộ.

Thứ hai, chuẩn hóa: Sự đổi mới nhanh chóng đã tạo ra nhiều hệ thống khác nhau, thường không tương thích với nhau. Việc áp dụng các tiêu chuẩn chung cho các công nghệ quốc phòng mới sẽ đơn giản hóa việc tích hợp trong lực lượng của một quốc gia và giữa các đồng minh, cho phép những đổi mới này được triển khai nhanh hơn và trên quy mô lớn hơn.

Thứ ba, kết nối: Chiến tranh UAV hiện nay vẫn bị giới hạn bởi tốc độ ra quyết định của con người. Để vượt qua thách thức này, cần có một cơ sở hạ tầng kỹ thuật số mạnh mẽ kết nối nhiều hệ thống khác nhau, cho phép chúng hoạt động như một thực thể phối hợp duy nhất. Đây là bước tiếp theo quan trọng đối với chiến tranh UAV.

Tiềm năng xuất khẩu và hợp tác quốc tế

Bất chấp những thách thức, hệ sinh thái quốc phòng của Ukraine hiện là một trong những hệ sinh thái sáng tạo và linh hoạt nhất ở châu Âu. Tuy nhiên, các công ty khởi nghiệp của Ukraine vẫn phải đối mặt với những rào cản đáng kể khi cố gắng xuất khẩu công nghệ hoặc hợp tác với các đối tác quốc tế.

Nếu Ukraine tiếp tục duy trì tốc độ đổi mới và thu hút tài trợ vào lĩnh vực quốc phòng, quốc gia này có cơ hội không chỉ cải thiện an ninh của chính mình mà còn phát triển năng lực xuất khẩu đáng kể. Các dự báo cho thấy năng lực sản xuất UAV của Ukraine có thể đạt 4,6 triệu chiếc vào năm 2025, gấp đôi so với kế hoạch mua sắm hiện tại. Tiềm năng sản xuất ngày càng tăng này tạo ra cơ hội lớn cho các nhà đầu tư quốc tế và đối tác chiến lược.

Ngoài ra, Ukraine có thể mở rộng quan hệ đối tác với các đồng minh bằng cách cung cấp cơ hội thử nghiệm chiến trường cho các đối tác quốc tế. "Được Lực lượng vũ trang Ukraine thông qua" đang nhanh chóng trở thành "con dấu chất lượng" có giá trị trong ngành công nghiệp quốc phòng, tạo ra cả cơ hội công nghệ và kinh tế cho Ukraine trong tương lai.

Kinh nghiệm của Ukraine cho thấy đầu tư vào đổi mới quốc phòng không chỉ là vấn đề an ninh quốc gia mà còn là chiến lược sinh tồn trong thế giới đầy bất ổn hiện nay. Các công nghệ quốc phòng của Ukraine không chỉ đang định hình lại cách thức tiến hành chiến tranh mà còn tạo ra những mô hình mới cho hợp tác an ninh quốc tế và đổi mới công nghệ trong thế kỷ 21.

Công Thuận/Báo Tin tức

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/quan-su/cuoc-cach-mang-cong-nghe-quoc-phong-bai-hoc-tu-ukraine-20250318190355152.htm