Cuộc chạy đua ngoại giao giữa mưa lửa đạn Iran - Israel

8 giờ trướcBài gốc

Tròn một tuần từ khi Israel khai mở chiến dịch “Sư tử Trỗi dậy” với quyết tâm tấn công phủ đầu vào chương trình hạt nhân và tên lửa của Iran, dẫn đến việc Tehran thực hiện chiến dịch “Lời hứa Đích thực 3” để trả đũa, hai bên những giờ qua tiếp tục khai hỏa lượng lớn tên lửa và máy bay không người lái (UAV) vào lãnh thổ đối phương. Chiều 19/6, Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) xác nhận một loạt tòa nhà ở các thành phố Tel Aviv, Beersheba, Holon và Ramat Gan bị tên lửa Iran đánh trúng, trong đó có công trình bệnh viện Soroka ở thành phố Beersheba.

Ở chiều ngược lại, Israel xác nhận đã triển khai 60 tiêm kích tấn công hơn 20 cơ sở liên quan đến chương trình hạt nhân và sản xuất vũ khí ở Thủ đô Tehran. Thống kê của giới chức Iran cho thấy, hơn 225 người thiệt mạng và khoảng 1.480 người bị thương vì hỏa lực Israel. Ngược lại, Israel ghi nhận 24 công dân nước này thiệt mạng, 800 người khác bị thương.

Tòa nhà ở thành phố Ramat Gan của Israel bị hư hại sau đòn tập kích ngày 19/6. Ảnh: Times of Israel.

Giới lãnh đạo Iran và Israel đến nay chưa phát tín hiệu nào về khả năng đình chiến. Tuy nhiên, cộng đồng quốc tế được cho là đang cố gắng hết sức nhằm thiết lập các cuộc đối thoại với hai bên xung đột với hi vọng có thể hạ nhiệt xung đột.

Theo báo RiaNovosti, trong cuộc họp báo với báo giới quốc tế bên lề Diễn đàn Kinh tế St. Petersburg, Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 19/6 nhấn mạnh Moscow sẵn sàng đứng ra làm trung gian hòa giải hai bên xung đột và cho biết Moscow đã nhìn thấy một “lối thoát” cho cuộc khủng hoảng, mà theo đó có thể vừa cho phép Tehran tiếp tục theo đuổi chương trình hạt nhân hòa bình, đồng thời xoa dịu được mối lo an ninh đối với Tel Aviv.

“Đây là một vấn đề tế nhị, nhưng theo quan điểm của tôi, vẫn có giải pháp”, Tổng thống Nga nhận định và cho biết thêm, Nga đã trực tiếp nêu đề xuất với lãnh đạo Iran, Israel và Tổng thống Mỹ Donald Trump. Iran và Israel chưa bình luận về đề nghị của Nga, nhưng Tổng thống Trump ngày 18/6 tuyên bố rằng, Nga nên tập trung vào xung đột Ukraine thay vì tình hình Trung Đông.

Từ phía châu Âu, nguồn tin ngoại giao của hãng Reuters tiết lộ, Bộ trưởng Ngoại giao các nước Đức, Anh và Pháp trong ngày hôm nay (20/6) sẽ gặp gỡ Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi tại Geneva (Thụy Sĩ) để đàm phán về chương trình hạt nhân Iran.

Cuộc họp nêu trên được thực hiện theo sáng kiến của các nước châu Âu, với mục tiêu then chốt đảm bảo Iran sẽ chỉ theo đuổi năng lực hạt nhân dân sự. Nếu các cam kết cụ thể được đưa ra, đây sẽ là tiền đề để châu Âu thuyết phục Mỹ và Israel hạ nhiệt, tránh nguy cơ để xung đột lan rộng ra khắp Trung Đông.

Trên thực tế, dù Iran tăng cấp độ uranium làm giàu, nhưng lãnh đạo Tổ chức Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) Rafael Grossi ngày 18/6 cho biết, IAEA chưa phát hiện dấu hiệu nào cho thấy Tehran đang phát triển vũ khí hạt nhân. “Đây không phải câu chuyện ngày một ngày hai, cũng không phải vấn đề trong vài năm nữa”, ông Grossi nhấn mạnh.

Khối Arab vùng Vịnh cũng đang tích cực tìm cách xoa dịu các bên. Tờ France24 nói rằng, Thái tử Arab Saudi Mohammed bin Salman và Tổng thống Các tiểu Vương quốc Arab Thống nhất (UAE) Sheikh Mohamed bin Zayed Al Nahyan đều đã trao đổi với Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian.

Ông Al Nahyan còn điện đàm kéo dài với Tổng thống Nga vào ngày 18/6, sau khi ông Putin phát tín hiệu sẵn sàng đứng ra làm trung gian hòa giải. Oman và UAE hai ngày qua đã kích hoạt một chiến dịch ngoại giao con thoi để “giảm căng thẳng và ngăn xung đột lan rộng”. Nỗ lực trên được cho là để vận động Mỹ cân nhắc lại khả năng can thiệp vào xung đột Iran-Israel.

Ngày 17 và 18/6, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã yêu cầu Iran “đầu hàng vô điều kiện”. Dù chưa bên nào công khai lên tiếng về kết quả của các hoạt động ngoại giao, nhưng truyền thông Mỹ những giờ qua đề cập khả năng Ngoại trưởng Iran sẽ sớm có cuộc gặp với đặc phái viên Steve Witkoff thân cận Tổng thống Trump.

Trong khi đó, Tổng thư ký Liên hợp quốc (LHQ) Antonio Guterres ngày 19/6 đã bày tỏ lo ngại về khả năng leo thang xung đột. “Một lần nữa, tôi kêu gọi giảm leo thang ngay lập tức để hướng tới một lệnh ngừng bắn”, ông nói. Người đứng đầu cơ quan LHQ đồng thời cảnh báo, tất cả các bên cần tránh can dự thêm vào xung đột, bởi bất cứ sự can dự cứng nào cũng sẽ ảnh hưởng đến hòa bình-an ninh quốc tế.

“Hiến chương LHQ là khuôn khổ chung của chúng ta để cứu mọi người khỏi tai họa chiến tranh. Tôi kêu gọi tất cả các quốc gia thành viên tuân thủ đầy đủ Hiến chương và luật pháp quốc tế, bao gồm cả luật nhân đạo quốc tế”, ông nêu rõ.

Thái Hà

Nguồn CAND : https://cand.com.vn/binh-luan-quoc-te/cuoc-chay-dua-ngoai-giao-giua-mua-lua-dan-iran-israel-i772157/