Theo Washington Post, các động thái này diễn ra khi vẫn còn nhiều tranh cãi về khả năng ảnh hưởng của chính sách từ Mỹ dưới nhiệm kỳ Tổng thống mới Donald Trump đối với cuộc xung đột và khả năng đàm phán hòa bình. Tình hình phức tạp này được các nhà phân tích nhận định có thể dẫn đến những thay đổi đáng kể trong cán cân chiến trường, đặc biệt khi cả hai phía dường như chuẩn bị cho các chiến dịch quân sự quy mô lớn.
Sự gia tăng căng thẳng tại Ukraine diễn ra đồng thời với việc ông Trump liên tục nhấn mạnh cam kết của ông trong việc chấm dứt cuộc chiến một cách nhanh chóng. Tổng thống đắc cử Mỹ từng nhiều lần tuyên bố ông sẽ thúc đẩy việc đàm phán nhằm đưa xung đột Ukraine đến hồi kết. Điều này khiến nhiều người lo ngại rằng điều đó có thể dẫn đến sự nhượng bộ từ Kyiv trước Moscow.
Tuần trước, có thông tin cho rằng ông Trump đã trao đổi với Tổng thống Nga Vladimir Putin qua điện thoại, và được cho là khuyến cáo ông không leo thang chiến sự. Mặc dù phía Nga phủ nhận thông tin về cuộc gọi này, nhưng không lâu sau đó, các hoạt động quân sự của Nga vẫn gia tăng ở nhiều khu vực tại Ukraine.
Lính cứu hỏa Ukraine ứng phó với cuộc tấn công bằng pháo binh hôm 10.11 tại Pokrovsk, Ukraine - Ảnh: Getty
Động thái quân sự của Nga
Tại khu vực Pokrovsk, nằm ở phía đông Ukraine, lực lượng Nga đã tiến gần hơn đến một trong những trung tâm tiếp tế chiến lược của Ukraine; đồng thời quân đội Nga cũng mở rộng các chiến dịch quân sự tại Zaporizhzhia, khu vực Đông Nam Ukraine. Nếu Nga tiếp tục thúc đẩy các cuộc tấn công tại khu vực này, đây có thể trở thành bước leo thang chiến sự quan trọng trên mặt trận kéo dài 1.000km này.
Một trong những diễn biến đáng chú ý trong tuần này là sự xuất hiện của lực lượng quân đội Triều Tiên bên phía Nga. Sự hiện diện của các binh sĩ này trong khu vực Kursk, nơi Ukraine từng chiếm giữ một phần lãnh thổ vào tháng 8, đã tạo điều kiện cho Nga phát động các đợt tấn công mới tại đây. Ở khu vực Kurakhove phía đông, quân đội Nga cũng đang nỗ lực bao vây thị trấn, nơi có thể là điểm nối quan trọng dẫn đến trung tâm đường sắt Pokrovsk - một mục tiêu chiến lược của Moscow từ lâu.
Ngoài ra, thành phố Kupyansk ở phía đông bắc Ukraine, nơi đã trải qua nhiều lần thay đổi kiểm soát giữa Nga và Ukraine, cũng phải đối mặt với các cuộc tấn công mạnh mẽ từ phía Nga trong tuần này. Bộ Tổng tham mưu Ukraine cho biết quân đội Nga đã sử dụng chiến thuật cải trang thành binh lính Ukraine để tiếp cận các vị trí của đối phương. Cuộc tấn công này bao gồm việc triển khai xe tăng và các thiết bị bọc thép khác nhằm gây sức ép lên phòng tuyến Ukraine.
Bên cạnh đó, thủ đô Kyiv cũng hứng chịu một cuộc tấn công tên lửa quy mô lớn sau nhiều tháng chỉ bị tấn công bằng máy bay không người lái - dấu hiệu cho thấy Nga đang gia tăng sử dụng các vũ khí tiên tiến hơn để gây sức ép lên Ukraine. Tình hình tại Kyiv càng khiến dư luận quốc tế lo ngại về khả năng bùng nổ các cuộc tấn công rộng lớn hơn.
Đánh giá tình hình chiến sự từ phía Ukraine
Trên thực địa, các binh sĩ Ukraine cũng nhận thức rõ sự gia tăng sức ép từ phía Nga. Roman, một chỉ huy trẻ tại lữ đoàn 31 của Ukraine đóng quân ở vùng Zaporizhzhia, cho biết quân đội Nga đang tổ chức các cuộc tấn công từ nhiều hướng. Anh nhận định rằng Nga có thể đang cố gắng mở rộng lãnh thổ kiểm soát để tạo lợi thế trong trường hợp đàm phán diễn ra. Roman cũng cho biết rằng Nga đã thực hiện các điều chỉnh lực lượng, thay thế một lữ đoàn tấn công đường không bằng lữ đoàn cơ giới, điều này tạm thời giảm bớt áp lực lên lực lượng Ukraine do lữ đoàn mới này ít có kinh nghiệm với các loại thiết bị bay không người lái và pháo binh hiện đại hơn.
Dù vậy, Roman cho rằng các lực lượng Nga khó có thể tiến xa ở khu vực này, vì quân đội Ukraine đã xây dựng hệ thống công sự phòng thủ vững chắc hơn nhiều so với khu vực Donetsk phía đông. Điều này giúp tạo ra một hàng phòng thủ chắc chắn để ngăn chặn sự tiến công của Nga.
Yaroslav Galas, thiếu tá của lữ đoàn tấn công miền núi số 128 của Ukraine, tiết lộ gần đây đã có sự gia tăng rõ rệt về số lượng binh sĩ Nga trong khu vực. Các quan sát từ không trung cũng cho thấy sự xuất hiện của các đơn vị quân đội Nga tại nhiều khu vực chiến lược, tạo ra sự nhận thức rằng Nga đang chuẩn bị một chiến dịch quy mô lớn. Mặc dù lực lượng Nga trong khu vực này bị đánh giá là thiếu kinh nghiệm, Ukraine nhận định rằng mối đe dọa từ các cuộc tấn công mới là hoàn toàn có thật.
Với nguy cơ tấn công quy mô lớn từ phía Nga, lực lượng Ukraine đang tranh thủ thời gian để củng cố các công sự và đặt thêm mìn nhằm tăng cường phòng thủ. Galas cho biết các binh sĩ Ukraine đang tận dụng mọi thời gian và cơ hội để xây dựng hàng phòng ngự vững chắc hơn trước khi cuộc tấn công lớn thực sự diễn ra.
Các cuộc tấn công gần đây cũng khiến tình hình an ninh ở các khu vực gần chiến trường trở nên căng thẳng hơn. Máy bay không người lái của Nga liên tục hoạt động trong các khu vực dân cư gần tiền tuyến, gây lo ngại cho người dân địa phương. Tại những khu vực này, đặc biệt là nơi có trẻ em sinh sống, nhiều cư dân đã rời đi vì lo ngại về khả năng leo thang bạo lực.
Chiến thuật tấn công mới
Nga hiện vẫn đang kiểm soát một phần khu vực Zaporizhzhia, bao gồm cả nhà máy điện hạt nhân mà Ukraine coi là mối đe dọa lớn nếu tiếp tục bị Nga chiếm giữ. Nếu Nga tiến được về thủ phủ của khu vực này, điều này có thể giúp củng cố các yêu sách lãnh thổ của Moscow. Các chỉ huy Ukraine cho biết lực lượng Nga gần đây đã thay đổi chiến thuật, triển khai các đợt tấn công bộ binh cùng với máy bay không người lái nhằm gây áp lực lên phòng tuyến Ukraine.
Trong một số tình huống gần đây, lính Nga đã cố gắng xâm nhập vào các vị trí của Ukraine bằng cách sử dụng xe máy và các phương tiện khác để di chuyển nhanh chóng. Chiến thuật này được cho là nhằm gây rối loạn trong hàng phòng thủ của Ukraine và tìm kiếm các điểm yếu để tiếp cận. Tuy nhiên, Skibchyk, một chỉ huy tại lữ đoàn cơ giới số 65 của Ukraine, cho biết quân đội Ukraine đã cố gắng phản ứng kịp thời và gây tổn thất đáng kể cho các lực lượng tấn công của Nga.
Tình hình chiến sự ở Ukraine vẫn tiếp tục diễn biến phức tạp, với nhiều yếu tố chính trị và quân sự ảnh hưởng đến diễn biến xung đột. Cả Nga và Ukraine đều đang tăng cường các hoạt động quân sự, trong khi chính sách của Mỹ dưới thời Tổng thống mới có thể tạo ra những thay đổi nhất định trên bàn cờ địa chính trị. Trong khi lực lượng Ukraine đang tích cực xây dựng hệ thống phòng ngự để chuẩn bị đối phó với các đợt tấn công, Nga dường như cũng đang triển khai lực lượng với quy mô lớn hơn để tăng cường ảnh hưởng và kiểm soát tại các khu vực quan trọng.
Việc các cuộc đàm phán hòa bình có thể diễn ra hay không vẫn còn là một câu hỏi lớn, nhưng rõ ràng là cả hai bên đều đang cố gắng giành được lợi thế trước khi ngồi vào bàn đàm phán. Tình hình căng thẳng tại Ukraine không chỉ ảnh hưởng đến hai nước này mà còn có thể tạo ra tác động rộng lớn đến khu vực và toàn cầu, đặc biệt khi Mỹ và các quốc gia phương Tây đang theo dõi sát sao và có thể can thiệp trực tiếp hoặc gián tiếp vào cuộc xung đột kéo dài này.
Hoàng Vũ