Cuộc chiến sinh tồn: Khi các điểm cứu trợ Gaza trở thành 'bẫy tử thần'

9 giờ trướcBài gốc

Người dân Palestine chờ được phát thực phẩm cứu trợ tại Gaza. Ảnh: THX/TTXVN

Raed Jamal ra hiệu ngay sau khi anh trở về tay không từ một điểm phân phối hàng cứu trợ đến lều của mình tại trại tị nạn al-Mawasi ở tây nam Gaza. "Xe tăng đến và bắt đầu bắn. Ba cậu bé gần tôi ngã xuống", người đàn ông 36 tuổi, có bốn con, nói. "Tôi thậm chí còn chẳng nhận được gì, chỉ có hai cái hộp rỗng."

Hành trình của Jamal bao gồm một chặng đường dài đi bộ từ một khu dân cư cũ bị lực lượng Israel san phẳng và biến thành một trong bốn trung tâm phân phối viện trợ quân sự do Quỹ Nhân đạo Gaza (GHF), có trụ sở tại Delaware, Mỹ điều hành.

Các địa điểm phân phối của GHF – gồm Tal al-Sultan, khu phố Saudi, Khan Younis và Wadi Gaza – nằm trong khu vực sơ tán, nghĩa là người dân tìm kiếm thực phẩm phải vào những khu vực mà họ được lệnh rời đi. Theo trang Facebook của GHF, các địa điểm này chỉ mở cửa trong khoảng 8 phút mỗi lần, và vào tháng 6, thời gian trung bình cho các địa điểm tại khu Saudi là 11 phút.

Những đặc điểm đó đã dẫn đến những cáo buộc từ các tổ chức phi chính phủ rằng hệ thống này được thiết kế rất nguy hiểm. Giám đốc Unrwa, Philippe Lazzarini, đã nói rằng "cái gọi là cơ chế này... là một cái bẫy tử thần, cướp đi nhiều sinh mạng hơn là cứu sống".

Hệ thống phân phối viện trợ lương thực dường như ưu tiên những người khỏe mạnh nhất, vì vậy chủ yếu là nam giới di chuyển theo các tuyến đường được chỉ định. Sau đó, họ phải chờ đợi - thường là hàng giờ - để trung tâm mở cửa. Cuối cùng là một cuộc chạy nước rút vào trung tâm khu vực và một cuộc tranh giành để chộp được một chiếc hộp.

Ở mỗi chặng, những người tìm kiếm lương thực đều phải đi qua xe tăng và quân đội Israel, trong khi những chiếc máy bay bốn cánh quạt bay phía trên. Trong một đoạn clip khác do Jamal chia sẻ, anh cúi rạp người xuống khi đạn bay qua đầu.

"Chúng tôi đã thanh lọc nỗi sợ hãi khỏi trái tim mình", Jamal nói về việc anh đi bộ gần như hàng ngày đến điểm cứu trợ. "Tôi cần mang thức ăn cho các con để chúng không chết đói."

Một hệ thống mới, và những cái chết gần như hàng ngày

GHF, một tổ chức khởi nghiệp chưa có kinh nghiệm phân phối thực phẩm tại các khu vực xung đột phức tạp, đã thuê lính đánh thuê Mỹ bảo vệ an ninh tại các địa điểm cứu trợ ở Gaza. Những điểm phân phối được khai trương vào tháng 5 này đã thay thế 400 điểm viện trợ phi quân sự thuộc hệ thống của Liên hợp quốc mà Israel tuyên bố phải đóng cửa. Lý do của họ là Hamas đã lạm dụng hàng viện trợ dù không có bằng chứng nào cho điều này.

Theo Liên hợp quốc, kể từ tháng 5, hơn 1.000 người đã thiệt mạng khi tìm kiếm thực phẩm từ các trung tâm và các đoàn xe nhân đạo khác.

Người dân Palestine chờ nhận thức ăn cứu trợ ở thành phố Gaza. Ảnh: THX/TTXVN

Giờ mở cửa của các trung tâm thường được thông báo trên các bài đăng trên tài khoản Facebook và gần đây hơn là các tin nhắn được gửi qua kênh Telegram. Một kênh WhatsApp cũng đã được thiết lập trong những tuần đầu tiên. Mọi người đã được cảnh báo không đến gần các trung tâm cho đến khi chúng mở cửa.

Mahmoud Alareer, một thanh niên 27 tuổi sống trong một căn lều ở phía tây Thành phố Gaza, cho biết thông báo giờ mở cửa của địa điểm cứu trợ mà anh tiếp cận - Wadi Gaza - đã trở nên vô ích do khoảng cách từ nơi anh sống. Thay vào đó, anh phải đi đến rìa địa điểm từ giữa đêm và đánh cược rằng nó sẽ mở cửa lúc 2 giờ sáng, như mọi lần anh đến đó cho đến nay.

Đầu tiên, Alareer leo lên thùng xe tải để đi một chặng đường dài về phía nam từ Thành phố Gaza qua hành lang Netzarim đã được quân sự hóa. Sau đó, anh chờ trong bóng tối cho đến khi lực lượng Israel cho phép anh vào. "Bạn đến đó và từ từ tiến vào. Bạn luôn biết rằng có thể chính bạn là người bị bắn, hoặc có thể là ai đó bên cạnh bạn”, anh chia sẻ.

Alareer cho biết cảnh hỗn loạn luôn xảy ra khi điểm tiếp tế mở cửa, khi mọi người bắt đầu chạy về phía các gói hàng. Mọi người vấp phải các hố bom và dây điện chằng chịt.

GHF đã phải đối mặt với sự chỉ trích gay gắt từ cộng đồng nhân đạo do những nguy hiểm mà người Palestine phải đối mặt tại các địa điểm này và trên các tuyến đường xung quanh. Đầu tháng 7, hơn 170 tổ chức phi chính phủ đã kêu gọi đóng cửa GHF, cáo buộc tổ chức này vi phạm các nguyên tắc viện trợ nhân đạo và kêu gọi nối lại hoạt động viện trợ phi quân sự ở Gaza.

Điều phối viên khẩn cấp của Tổ chức Bác sĩ Không Biên giới (MSF) tại Gaza, Aitor Zabalgogeazkoa, cho biết việc phân phát hàng cứu trợ vào ban đêm là đặc biệt nguy hiểm vì rất nhiều tuyến đường ở Nam Gaza đã bị Israel ném bom, khiến người Palestine khó có thể đi đúng tuyến đường do GHF chỉ định.

Ông Zabalgogeazkoa chỉ trích gay gắt hệ thống GHF. "Đây không phải là viện trợ nhân đạo. Chúng tôi chỉ có thể nghĩ rằng nó được thiết kế để gây thiệt hại cho những người tìm kiếm viện trợ."

Tuy nhiên, người phát ngôn của GHF phủ nhận việc hệ thống của họ không an toàn, khẳng định mối nguy hiểm nằm ngoài phạm vi phân phối của họ. Họ cũng cáo buộc Liên hợp quốc đã sử dụng số liệu thương vong "phóng đại".

GHF trước đây đã bảo vệ hoạt động của mình và cáo buộc những người chỉ trích tham gia vào một "cuộc chiến tranh giành lãnh thổ" liên quan đến hàng viện trợ nhân đạo. GHF tuyên bố không chịu trách nhiệm về những cái chết bên ngoài khu vực phân phối của mình.

Quân đội Israel trước đây đã thừa nhận đã bắn cảnh cáo vào những người Palestine mà họ cho là đã tiếp cận lực lượng của họ một cách đáng ngờ. Họ cũng bác bỏ một số số liệu về số người chết do chính quyền Palestine cung cấp.

Trẻ em ngồi chờ nhận thức ăn cứu trợ ở thành phố Gaza. Ảnh: THX/TTXVN

Nhu cầu viện trợ chưa được đáp ứng

GHF chỉ điều hành bốn địa điểm cung cấp lương thực cho 2 triệu người, tại một vùng lãnh thổ mà nạn đói cùng cực đang lan rộng và các chuyên gia an ninh lương thực đã cảnh báo về nạn đói sắp xảy ra. Theo số liệu do Bộ Y tế Gaza công bố ngày 22/7, 33 người đã chết vì đói và suy dinh dưỡng chỉ từ hôm 20/7.

GHF cho biết họ đã cung cấp hơn 85 triệu bữa ăn "thông qua khoảng 1.422.712 thùng hàng" kể từ khi hoạt động của mình bắt đầu. Theo những con số này, mỗi thùng hàng sẽ cung cấp cho một gia đình khoảng 60 bữa ăn. Tổ chức này đã đăng tải hình ảnh các thùng hàng có dấu hiệu GHF chứa các mặt hàng như bột mì, khoai tây, đậu và dầu. Tuy nhiên, người Palestine ở Gaza lại chia sẻ hình ảnh cho thấy các thùng hàng mở tại các địa điểm của GHF chỉ chứa một lượng nhỏ các mặt hàng.

Olga Cherevko, phát ngôn viên của Văn phòng Điều phối các Vấn đề Nhân đạo của Liên hợp quốc, cho biết bà không thể bình luận về vấn đề hậu cần cụ thể của GHF, nhưng viện trợ nên bao gồm nhiều hơn, chứ không chỉ là thực phẩm, như nước, gas nấu ăn hoặc các thiết bị nấu nướng khác. "Nếu bạn nhìn vào Gaza hiện tại ... người dân đã bị tước đoạt mọi thứ duy trì sự sống: vật liệu che chắn, nhiên liệu, gas nấu ăn, vật dụng vệ sinh, tất cả những gì người ta cần để cảm thấy được tôn trọng, để có được một cuộc sống bình thường", bà nói.

Theo Chương trình Lương thực Thế giới (WFP), gần 1/3 dân số Gaza đang trải qua nhiều ngày không có lương thực, và 470.000 người dự kiến sẽ phải đối mặt với mức độ đói nghiêm trọng nhất từ tháng 5 đến tháng 9 năm nay.

WFP cũng cảnh báo rằng sự đa dạng trong chế độ ăn uống đã giảm mạnh vào tháng 5 và tiếp tục xấu đi vào tháng 6.

Thiệt hại đối với đất nông nghiệp trong suốt cuộc chiến càng làm tăng thêm sự phụ thuộc của người Palestine vào viện trợ. Một nghiên cứu được công bố trong năm nay sử dụng hình ảnh vệ tinh để đánh giá thiệt hại đối với đất nông nghiệp cho thấy có tới 70% cây trồng đã bị hư hại.

Thu Hằng/Báo Tin tức và Dân tộc

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/the-gioi/cuoc-chien-sinh-ton-khi-cac-diem-cuu-tro-gaza-tro-thanh-bay-tu-than-20250723200251638.htm