Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) tối 17/10 tuyên bố thủ lĩnh Hamas Yahya Sinwar đã bị hạ sát trong một chiến dịch tấn công của Lữ đoàn 828 Bislach ở Rafah, miền nam Dải Gaza. Mặc dù Hamas vẫn chưa đưa ra xác nhận về tuyên bố này, nhưng Mỹ, phương Tây và Iran đã đưa ra phản ứng trái ngược nhau.
Binh sĩ Israel khiêng thi thể được cho là thủ lĩnh Hamas Yahya Sinwar tại một tòa nhà ở Rafah, miền nam Gaza, ngày 17/10. Ảnh: Times of Israel
Mỹ và phương Tây: “Đã đến lúc cuộc chiến phải kết thúc và đưa con tin về nhà”
Theo Reuters, trả lời phóng viên vào tối 17/10 (giờ địa phương) sau cuộc điện đàm với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu về cái chết của thủ lĩnh Hamas, Tổng thống Mỹ Joe Biden nhấn mạnh: “Bây giờ là lúc phải tiến lên, hướng tới lệnh ngừng bắn ở Gaza, đảm bảo rằng chúng ta đang tiến theo hướng có thể làm cho mọi thứ tốt đẹp hơn cho toàn thế giới. Đã đến lúc cuộc chiến này phải kết thúc và đưa những con tin này về nhà. Đó là điều chúng tôi sẵn sàng làm”.
Tổng thống Mỹ Joe Biden. Ảnh: Daily Beast
Khi được hỏi liệu ông có hy vọng hơn về lệnh ngừng bắn ở Dải Gaza sau cái chết của ông Sinwar không, Tổng thống Biden trả lời là “có” và nói rằng hy vọng cuộc chiến “sẽ sớm kết thúc”. Ông Biden cho biết sẽ cử Ngoại trưởng Antony Blinken tới Israel trong những ngày tới để đàm phán về các vấn đề, trong đó sẽ bao gồm các thỏa thuận hậu chiến cho Gaza.
Theo Al Jazeera, bình luận về cái chết của thủ lĩnh Hamas, người đứng đầu chính sách đối ngoại Liên minh châu Âu (EU) Josep Borrell mô tả ông Yahya Sinwar là “một trở ngại cho lệnh ngừng bắn cần thiết cấp bách” tại Gaza và kêu gọi “thả tự do vô điều kiện cho tất cả các con tin”. “Phải chấm dứt bạo lực, giải thoát con tin và chấm dứt đau khổ cho người dân Palestine,” ông Borrell nói.
Sau khi ông Yahya Sinwar - người được cho là chịu trách nhiệm chính cho vụ tấn công Israel ngày 7/10/2023 bị hạ sát, loạt lãnh đạo và quan chức phương Tây khác gồm Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Thủ tướng Italy Giorgia Meloni, Thủ tướng Anh Keir Starmer, Tổng thư ký NATO Mark Rutte cũng kêu gọi mở ra giai đoạn mới ở Dải Gaza gồm thả tất cả các con tin, ban bố lệnh ngừng bắn ngay lập tức và bắt đầu tái thiết khu vực này.
Israel: “Cuộc chiến tại Gaza vẫn chưa thể kết thúc”
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu phát biểu ngày 17/10. Ảnh: Times of Israel
Phát biểu sau cái chết của thủ lĩnh Hamas Yahya Sinwar, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu ngày 17/10 tuyên bố: “Hamas sẽ không cai trị Gaza nữa. Đây là khởi đầu của ngày mới sau Hamas và đây là cơ hội cho cư dân Gaza. Việc trả tự do cho các con tin là cơ hội để đạt được mọi mục tiêu của chúng ta và đưa cuộc chiến đến gần ngày kết thúc hơn”.
Trong khi đó, ông Benny Gantz, Chủ tịch Đảng Thống nhất Quốc gia Israel, cho biết quân đội Israel “sẽ tiếp tục hoạt động ở Dải Gaza trong nhiều năm tới”. “Ở thời điểm hiện tại, hàng loạt thành tựu của Israel trên chiến trường và việc hạ sát ông Sinwar phải được tận dụng để đưa những người bị bắt cóc trở về và thay thế chế độ nắm quyền của Hamas,” quan chức này nói.
Iran: “Tinh thần kháng cự sẽ được củng cố”
Video khoảnh khắc cuối cùng được cho là của thủ lĩnh Hamas Yahya Sinwar trước khi bị hạ sát. Video: X/@sentdefender
Về phía Iran, Phái đoàn Tehran tại Liên Hợp Quốc ngày 17/10 tuyên bố những khoảnh khắc cuối cùng của thủ lĩnh Hamas sẽ là hình mẫu cho cuộc chiến chống lại Israel. “Khi người Hồi giáo nhìn thấy ông Sinwar đứng trên chiến trường – trong trang phục chiến đấu và ở ngoài trời đối mặt với kẻ thù chứ không phải ở nơi ẩn náu, tinh thần kháng cự sẽ được củng cố,” phái đoàn này cho biết trong bài đăng trên X.
Họ cũng nhấn mạnh rằng: “Ông ấy trở thành tấm gương cho thanh thiếu niên và trẻ em, những người sẽ tiếp tục con đường giải phóng Palestine của ông. Chừng nào còn sự chiếm đóng và gây hấn thì sự phản kháng vẫn tiếp diễn. Ông ấy vẫn sẽ sống mãi và là nguồn cảm hứng”.
Trong khi đó, lực lượng Hezbollah ở Lebanon cùng ngày tuyên bố họ “đang chuyển sang một giai đoạn mới và leo thang hơn trong cuộc đối đầu với Israel”, đồng thời nói thêm rằng họ bắt đầu sử dụng tên lửa dẫn đường chính xác để tấn công Israel.
Thủ lĩnh Hamas Yahya Sinwar phát biểu tại hội nghị ở Thành phố Gaza, ngày 4/11/2019. Ảnh: Flash90
Trong khi đó, CNN cũng dẫn bình luận của nhiều nhà phân tích sau sự việc thủ lĩnh Hamas Yahya Sinwar bị hạ sát. Một số chuyên gia quân sự cho rằng điều này có thể góp phần giúp chấm dứt cuộc chiến tàn khốc ở Gaza nếu Israel và các đồng minh có thể nắm bắt cơ hội.
Ông Harel Chorev, nhà nghiên cứu cấp cao tại Trung tâm Moshe Dayan thuộc Đại học Tel Aviv, nói với CNN rằng cái chết của ông Sinwar có thể là đòn giáng chí mạng đối với Hamas và tạo ra khoảng trống quyền lực lớn. Vì ông Sinwar vốn đang nắm giữ nhiều quyền lực hơn trong nhóm quân sự này sau khi nhiều nhân vật quan trọng khác đều bị Israel hạ sát. “Israel cần tận dụng tình hình này và sự hỗn loạn lớn có thể đang lan rộng trong hàng ngũ Hamas,” ông Chorev nói.
Ông Uzi Rabi, cũng đến từ Đại học Tel Aviv, lưu ý rằng vấn đề con tin hiện phải là ưu tiên hàng đầu. “Israel phải làm hết sức mình để đưa họ trở về. Nếu không còn ông Sinwar, có lẽ mọi thứ sẽ dễ dàng hơn một chút,” ông nhấn mạnh. Chuyên gia này cũng đồng thời cho rằng Israel cần có sự hiện diện quân sự ở một mức độ nhất định để ngăn chặn Hamas tái thiết tại Dải Gaza.
Trong khi đó, ông Hassan Mneimneh, một nhà phân tích chính trị tại Viện Trung Đông, nói với Al Jazeera rằng việc suy đoán Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu có thể sẽ nghiêng về thỏa thuận ngừng bắn với Hamas sau vụ hạ sát thủ lĩnh Yahya Sinwar là dựa trên “một giả định sai lầm”.
“Điều này xuất phát từ giả định sai rằng chính phong trào Hamas và ông Yahya Sinwar là những bên cản trở việc đạt được thỏa thuận,” ông Mneimneh nói. “Mọi người đều hiểu rõ rằng chính ông Netanyahu và Israel đã quyết định không chấp nhận bất kỳ thỏa thuận nào nếu Hamas không đầu hàng hoàn toàn. Vì vậy, việc cho rằng đây là cơ hội để đàm phán với Hamas là không đúng thực tế,” ông phân tích thêm.