Cuộc chiến vô hình

3 giờ trướcBài gốc

Nước Mỹ đã chính thức có lần đóng cửa đầu tiên, sau sáu năm.

Cho đến tối ngày 30/9 (giờ địa phương, tức sáng 1/10 theo giờ Việt Nam), Thượng viện Quốc hội Mỹ vẫn bác bỏ cả hai kế hoạch do hai đảng Cộng hòa và Dân chủ đề xuất, nhằm giữ cho các cơ quan chính phủ tiếp tục hoạt động, trước thời điểm ngân sách tài khóa hết hạn.

Với kết quả bỏ phiếu cuối cùng là 55-45, chưa đạt 60 phiếu “đồng ý” cần thiết, Thượng viện đã bác bỏ dự luật tạm thời duy trì ngân sách chính phủ. Thượng viện cũng bác bỏ đề xuất dự luật chi tiêu tạm thời thay thế của đảng Dân chủ, trong đó gồm gia hạn trợ cấp theo Đạo luật chăm sóc sức khỏe giá cả phải chăng (Obamacare) và ngăn Tổng thống Trump thu hồi các khoản ngân sách đã được phê duyệt.

Đến 0 giờ ngày 1/10 (giờ Mỹ), tình hình vẫn không thay đổi. Chính phủ Mỹ lần lượt ngừng các hoạt động hành chính công. Và như vậy, nước Mỹ đã chính thức có lần đóng cửa đầu tiên, sau sáu năm, thể hiện sự chia rẽ sâu sắc trong môi trường chính trị của quốc gia này. Tuy nhiên, các dịch vụ được coi là “thiết yếu” như bưu chính, an sinh xã hội, các cơ quan Lầu Năm Góc và Bộ An ninh Nội địa vẫn tiếp tục hoạt động, dù nhân viên có thể không được trả lương, cho tới khi đạt thỏa thuận mới.

Điều nghịch lý là theo Tổng thống Mỹ Donald Trump, rất nhiều điều tốt có thể xảy ra từ việc đóng cửa, chẳng hạn, điều này cho phép chính quyền loại bỏ các chương trình và khoản chi tiêu không mong muốn. Ông cũng hé lộ: Chính quyền có thể sa thải nhiều nhân viên liên bang trong trường hợp chính phủ đóng cửa và giảm quy mô chính phủ liên bang (có thể lên tới 750 nghìn người phải nghỉ việc tạm thời, theo CNBC). Đây là một hành động chưa từng có trong lịch sử các lần ngừng hoạt động trước đây của Chính phủ Mỹ, như Reuters đưa tin.

Trước mắt, theo Inside U.S Trade's, để tăng nguồn thu, sẽ có những mức thuế mới được áp dụng theo Mục 232 của Đạo luật Thương mại năm 1974, những điều khoản cho phép Tổng thống áp đặt thuế quan hoặc các biện pháp hạn chế khác đối với hàng hóa nhập khẩu, nếu chúng được xác định là mối đe dọa đến an ninh quốc gia Mỹ.

Ở một diễn biến liên quan, thị trường chứng khoán toàn cầu đồng loạt đi lên trong phiên giao dịch 29/9, giữa lúc đồng USD giảm giá, khi giới đầu tư chuẩn bị cho kịch bản báo cáo việc làm tháng 9/2025 và loạt dữ liệu kinh tế quan trọng khác có thể bị trì hoãn, nghĩa là không thể công bố đúng hạn. Giá vàng tiếp tục tăng mạnh, do đồng USD suy yếu và tâm lý lo ngại về những tác động tiềm ẩn từ khả năng Chính phủ Mỹ ngừng hoạt động.

Theo các chuyên gia thuộc Ngân hàng nước Mỹ (Bank of America/BofA), việc chính phủ đóng cửa sẽ chỉ làm giảm khoảng 0,1 điểm phần trăm tăng trưởng kinh tế mỗi tuần, đồng thời lưu ý rằng, tác động đối với thị trường tài chính trong quá khứ nhìn chung là không đáng kể. Tuy nhiên, họ cảnh báo: Nếu Chính phủ Mỹ tận dụng việc đóng cửa để sa thải nhân viên một cách vĩnh viễn, những tác động tiêu cực đến thị trường lao động và niềm tin tiêu dùng có thể được khuếch tán, lan rộng.

Hơn thế, việc không có được đầy đủ số liệu kinh tế có thể làm giảm khả năng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) hạ lãi suất vào tháng 10. Dù chỉ ở mức rất nhỏ, đó cũng sẽ là sự tiếp diễn bối cảnh khó khăn, ảnh hưởng chung đến guồng máy kinh tế thế giới, trong đó có cả các nước đang phát triển như Việt Nam.

Tuy nhiên, nguy cơ lớn nhất không nằm trên các biểu đồ mà là một nỗi ám ảnh vô hình về sự bất ổn của chính trường Mỹ. Tình trạng thiếu đồng thuận giữa hai đảng Cộng hòa (mà cụ thể là các quan điểm của đương kim tổng thống Donald Trump) và Dân chủ gợi lên những dự báo u ám, về chuyện các “cuộc chiến ngân sách” cũng như những lần “chính phủ đóng cửa” sẽ diễn ra với tần suất dày đặc hơn và quyết liệt hơn, trong nhiệm kỳ bốn năm này, và liên tục tạo ra những áp lực vượt ngoài phạm vi nước Mỹ.

VÕ HOÀNG

Nguồn Nhân Dân : https://nhandan.vn/cuoc-chien-vo-hinh-post912457.html