Hồi kết của cuộc đua song mã kéo dài nhiều năm giữa hai thế lực ngoại tại doanh nghiệp đầu ngành sữa Việt Nam đã mở ra một cục diện mới với ưu thế nghiêng hẳn về phía tỷ phú Thái Lan Charoen Sirivadhanabhakdi.
CUỘC ĐUA NGẦM KHÉP LẠI
Thương vụ chuyển nhượng hơn 96 triệu cổ phiếu Vinamilk giữa hai cổ đông ngoại lớn là Fraser & Neave (F&N) và Jardine Cycle & Carriage (JC&C) không chỉ đánh dấu một giao dịch trị giá hơn 6.000 tỷ đồng, mà còn khép lại cuộc đua ngầm kéo dài nhiều năm tại doanh nghiệp sữa lớn nhất Việt Nam. Sau thương vụ này, cán cân quyền lực trong cơ cấu cổ đông Vinamilk đã thay đổi rõ rệt, với lợi thế nghiêng hẳn về phía nhóm nhà đầu tư Thái Lan do tỷ phú Charoen Sirivadhanabhakdi kiểm soát.
Theo công bố giữa tháng 12/2025, Platinum Victory, công ty con của JC&C đã ký thỏa thuận chuyển nhượng 96,09 triệu cổ phiếu VNM, tương đương 4,6% vốn điều lệ Vinamilk, cho F&N Dairy Investments với mức giá 62.555 đồng/cổ phiếu. Tổng giá trị thương vụ đạt khoảng 6.011 tỷ đồng, tương đương 228 triệu USD. Sau khi hoàn tất, tỷ lệ sở hữu của nhóm F&N tại Vinamilk tăng lên xấp xỉ 25%, qua đó củng cố vị thế cổ đông nước ngoài lớn nhất tại doanh nghiệp này, chỉ đứng sau cổ đông Nhà nước SCIC.
Fraser & Neave (F&N) nắm giữ ưu thế trong cuộc đua cổ phần thương hiệu sửa hàng đầu Việt Nam
Diễn biến này được xem là hồi kết của cuộc đua song mã giữa F&N và JC&C – hai cổ đông ngoại từng liên tục “so kè” qua các đợt đăng ký mua cổ phần Vinamilk suốt nhiều năm nhưng phần lớn đều không thành công. Trong khi F&N kiên trì theo đuổi mục tiêu nâng sở hữu, thì JC&C cũng không che giấu tham vọng gia tăng ảnh hưởng thông qua Platinum Victory. Tuy nhiên, việc JC&C chấp nhận giảm tỷ lệ sở hữu từ 10,62% xuống còn 6,02% và rút người đại diện khỏi Hội đồng quản trị Vinamilk cho thấy bên “đại gia” Singapore đã lựa chọn rút lui trong trật tự, nhường lại thế chủ động cho đối thủ đến từ Thái Lan.
Với F&N, thương vụ này mang ý nghĩa chiến lược vượt xa một khoản đầu tư tài chính. Là thành viên trong hệ sinh thái Thai Beverage, tập đoàn đồ uống – tiêu dùng hàng đầu Đông Nam Á, F&N được xem là cánh tay nối dài của tỷ phú Charoen Sirivadhanabhakdi trong tham vọng kiểm soát chuỗi giá trị đồ uống và sữa tại khu vực. Sau Sabeco, Vinamilk tiếp tục được xác định là trụ cột chiến lược tại Việt Nam, vừa mang lại dòng tiền cổ tức lớn, vừa mở ra khả năng gia tăng ảnh hưởng nếu kịch bản SCIC thoái vốn trong tương lai được kích hoạt.
Ở chiều ngược lại, quyết định thoái bớt vốn tại Vinamilk phản ánh chiến lược tái cấu trúc danh mục đầu tư của JC&C và tập đoàn mẹ Jardine Matheson. Là đế chế đa ngành có lịch sử hơn 195 năm, Jardine Matheson đang định hình lại trọng tâm tại Việt Nam theo hướng tập trung vào các vị thế chi phối mang tính chiến lược dài hạn. Thông qua JC&C, tập đoàn này hiện nắm giữ 26,6% vốn tại THACO, tập đoàn công nghiệp đa ngành hàng đầu Việt Nam, cùng 41,6% cổ phần tại REE, doanh nghiệp trụ cột trong lĩnh vực năng lượng tái tạo và hạ tầng điện.
Bên cạnh đó, Jardine còn hiện diện sâu rộng trong các lĩnh vực bất động sản cao cấp thông qua Hongkong Land, tiêu dùng và bán lẻ với KFC, Pizza Hut, Starbucks, Guardian, cũng như hạ tầng đô thị với liên doanh Jardine Schindler. Báo cáo bán niên 2025 của JC&C cho thấy lợi nhuận đóng góp từ thị trường Việt Nam đạt 36 triệu USD, tăng 17% so với cùng kỳ, trong đó Vinamilk chỉ còn đóng vai trò là một khoản đầu tư tài chính trong danh mục rộng lớn hơn.
Việc rút lui khỏi Vinamilk vì thế có thể xem là một “bước lùi chiến thuật” nhằm tái phân bổ nguồn lực cho các lĩnh vực mà Jardine Matheson có khả năng tạo ảnh hưởng sâu và dài hạn hơn, đặc biệt là công nghiệp, năng lượng và hạ tầng, những mảng gắn liền với lịch sử đầu tư đường sắt và phát triển giao thông của tập đoàn này từ thế kỷ XIX.
NỀN TẢNG KINH DOANH PHÍA SAU CUỘC CHƠI: VINAMILK TĂNG TỐC TRỞ LẠI
Cuộc chơi cổ phần tại Vinamilk chỉ thực sự có ý nghĩa khi đặt trong bối cảnh nền tảng kinh doanh của doanh nghiệp này đang cho thấy dấu hiệu phục hồi và tăng tốc rõ rệt. Báo cáo tài chính quý 3/2025 cho thấy Vinamilk ghi nhận doanh thu hợp nhất đạt 16.968 tỷ đồng, tăng 9,1% so với cùng kỳ năm trước, mức tăng trưởng cao nhất theo quý trong năm 2025.
Lũy kế 9 tháng đầu năm, doanh thu hợp nhất của Vinamilk đạt 46.678 tỷ đồng, tăng 0,7% so với cùng kỳ. Dù con số tăng trưởng chưa quá đột biến, điểm đáng chú ý là xu hướng cải thiện rõ nét qua từng quý, khi cả thị trường nội địa và quốc tế đều tăng tốc sau giai đoạn trầm lắng đầu năm.
Tại thị trường trong nước, doanh thu thuần hợp nhất quý 3 đạt 13.494 tỷ đồng, tăng 4,4% và chiếm gần 80% tổng doanh thu. Kết quả này được thúc đẩy bởi quá trình chuyển đổi số trong quản trị và bán hàng, mở rộng độ phủ của hệ thống cửa hàng Vinamilk, gia tăng hiện diện trên các nền tảng thương mại điện tử, cùng hiệu quả từ các chiến dịch marketing và việc liên tục đưa ra sản phẩm mới phù hợp với xu hướng tiêu dùng. Lũy kế 9 tháng, doanh thu nội địa đạt 37.118 tỷ đồng; dù vẫn thấp hơn cùng kỳ năm trước do tác động của quý 1, mức giảm đã thu hẹp đáng kể nhờ kết quả tích cực trong quý 2 và quý 3.
Ở mảng kinh doanh quốc tế, Vinamilk tiếp tục là điểm sáng với doanh thu thuần quý 3 đạt 3.459 tỷ đồng, tăng mạnh 32,6% so với cùng kỳ và đóng góp hơn 20% tổng doanh thu hợp nhất. Các thị trường trọng điểm tại châu Á và châu Phi ghi nhận mức tăng trưởng cao. Lũy kế 9 tháng, doanh thu từ nước ngoài đạt 9.494 tỷ đồng, tăng 13,7%; nếu loại trừ yếu tố tỷ giá, mức tăng trưởng còn cao hơn, phản ánh sức cạnh tranh thực chất của doanh nghiệp trên thị trường quốc tế.
Về lợi nhuận, Vinamilk ghi nhận lợi nhuận trước thuế hợp nhất quý 3 đạt 3.126 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế đạt 2.511 tỷ đồng, lần lượt tăng 6,2% và 4,5% so với cùng kỳ. Lũy kế 9 tháng, lợi nhuận sau thuế đạt 6.586 tỷ đồng, tương ứng EPS 2.804 đồng, những con số cho thấy khả năng tạo dòng tiền ổn định và bền vững, yếu tố then chốt khiến Vinamilk luôn nằm trong “tầm ngắm” của các nhà đầu tư chiến lược.
Nhìn tổng thể, thương vụ mua bán cổ phần giữa F&N và JC&C không diễn ra trong khoảng trống, mà được đặt trên nền tảng một Vinamilk vẫn giữ vững vị thế đầu ngành, đang từng bước phục hồi tăng trưởng và duy trì khả năng sinh lợi cao. Chính sự kết hợp giữa nội lực doanh nghiệp và tham vọng của các tập đoàn ngoại đã khiến Vinamilk trở thành tâm điểm của một cuộc chơi dài hạn – nơi thương vụ 6.000 tỷ đồng nhiều khả năng mới chỉ là bước khởi đầu.
Khải Dương