Cuộc đua AI toàn cầu – Bài cuối: Cuộc chơi đuổi bắt

12 giờ trướcBài gốc

Biểu tượng OpenAI và ChatGPT. Ảnh: AFP/TTXVNẢnh: TTXVN phát

* Cuộc tranh luận tại Thung lũng Silicon

Những tuyên bố của DeepSeek về chi phí thấp và khả năng tiên tiến của các mô hình trí tuệ nhân tạo (AI) mới do công ty này tạo ra đã gây ra một cuộc tranh luận gay gắt về việc công ty sẽ trở nên đột phá như thế nào. Các nhà lãnh đạo của Thung lũng Silicon đã ca ngợi những đổi mới của công ty, đồng thời cũng hạ thấp tầm quan trọng của chúng.

Giám đốc điều hành OpenAI Sam Altman gọi mô hình R1 là ấn tượng, trong khi tỷ phú Mark Zuckerberg, Giám đốc điều hành của Meta, ghi nhận công ty đã tạo ra những tiến bộ rõ rệt. Tuy nhiên, ông Zuckerberg coi bước đột phá của DeepSeek chỉ là một trong số nhiều bước đột phá trong một lĩnh vực đang phát triển với tốc độ chóng mặt.

Theo một số người theo dõi công nghệ Trung Quốc, tiến bộ của DeepSeek không đủ quan trọng để thay đổi thực tế là các công ty AI của nước này đã theo sau.

Công trình của DeepSeek nằm trong phạm trù đó. Điều thực sự có thể thay đổi cục diện trong cuộc cạnh tranh Mỹ-Trung là nếu họ xây dựng được thứ gì đó thực sự mang tính đột phá lớn. “Chúng ta hãy xem liệu họ có đạt được điều đó không”, bà Helen Toner, nhà phân tích chính sách AI tại Trung tâm An ninh và Công nghệ mới nổi của Georgetown và là cựu thành viên hội đồng quản trị tại OpenAI, cho biết.

Tuy nhiên, những người khác lại cho rằng việc một công ty khởi nghiệp công nghệ Trung Quốc đứng sau bước tiến mới nhất đáng kinh ngạc này chính là một khoảnh khắc mang tính bước ngoặt, thay đổi cục diện cuộc đua AI giữa Mỹ và Trung Quốc.

* Trung Quốc đang bắt kịp Mỹ trong cuộc đua AI?

Chuyên gia Tilly Zhang, nhà phân tích công nghệ Trung Quốc tại Gavekal Dragonomics - một công ty nghiên cứu tập trung vào Trung Quốc, cho rằng: Mô hình mới nhất của DeepSeek không có nghĩa là Trung Quốc đang vượt Mỹ trong cuộc đua AI, nhưng nó chứng minh rằng các công ty Trung Quốc đang có bước tiến đáng kể trong đổi mới phần mềm, giúp giảm bớt hạn chế do những biện pháp kiểm soát xuất khẩu của Mỹ. Cuộc đua giành vị trí dẫn đầu về AI không còn chỉ là về việc ai có quyền truy cập những con chip tốt nhất, mà là về việc ai sử dụng chúng một cách tốt nhất.

Tầm quan trọng của những đột phá về mặt kỹ thuật của DeepSeek vẫn đang là vấn đề gây tranh cãi, nhưng không thể nhầm lẫn được làn sóng chấn động lan truyền khắp thị trường chứng khoán khi các nhà đầu tư nhận ra những tác động của cải tiến chính: cắt giảm đáng kể chi phí đào tạo cho những mô hình AI tiên tiến nhất.

Mô hình của DeepSeek làm suy yếu lập luận mà các công ty AI của Mỹ đưa ra một cách mạnh mẽ trong năm vừa qua, rằng những tiến bộ về AI đòi hỏi một lượng vốn lớn và cơ sở hạ tầng để phát triển và triển khai công nghệ của họ ở quy mô lớn.

Thay vào đó, họ cho rằng các mô hình đắt tiền hơn nhiều do Mỹ phát triển sẽ không có nhiều điểm khác biệt, làm dấy lên nỗi lo sợ của các nhà đầu tư về một cú sốc giảm phát mạnh.

Trí tuệ nhân tạo DeepSeek vượt qua ChatGPT để đứng số một trong App Store. Ảnh: A.N/BNEWS

* Ngành AI toàn cầu sẽ "chuyển mình"?

Để thể hiện sự tự tin vào vị thế của mình, DeepSeek đã công bố nghiên cứu và phát hành các mô hình dưới dạng phần mềm mã nguồn mở, một phiên bản giới hạn hơn của phần mềm nguồn mở cho phép bất kỳ ai cũng có thể tải xuống, sử dụng và sửa đổi công nghệ.

Động thái này sẽ thu hút sự theo dõi rộng rãi trên toàn thế giới trong số các nhà phát triển phần mềm đang tìm kiếm những mô hình mở để xây dựng ứng dụng. Hầu hết những mô hình do các công ty AI hàng đầu của Thung lũng Silicon phát triển vẫn đóng, mặc dù có một số ngoại lệ, trong đó đáng chú ý là Meta, công ty có những mô hình mở đã tăng vọt về mức độ phổ biến.

Nhưng mô hình của Deepseek có thể tiếp cận được với chi phí thấp hơn nhiều. Công ty Trung Quốc này cho biết họ chỉ tính phí 1,4 xu Mỹ cho mỗi một triệu mã thông báo mà họ tạo ra, tương đương với khoảng 700.000 từ. Ngược lại, Meta tính phí 2,80 USD cho cùng một đầu ra từ các mô hình lớn nhất của mình.

Chuyên gia Keegan McBride, nhà nghiên cứu tại Viện Internet Oxford, người đang tập trung vào tác động địa chính trị của AI, cho biết một số lượng lớn các nhà phát triển đang thử nghiệm giải pháp dựa trên AI nguồn mở của Trung Quốc hiện nay. Điều này thực sự cho thấy rằng trong không gian AI, Mỹ không phải là lựa chọn duy nhất.

Ngoài tác động trực tiếp của Deepseek đối với thị trường sản phẩm AI, bước đột phá của công ty này cũng hứa hẹn sẽ có những tác động địa chính trị, diễn ra vào thời điểm mà nhiều người tin là thời điểm then chốt trong cuộc cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc để giành quyền thống trị AI.

Tỷ phú Zuckerberg đã cảnh báo rằng để duy trì lợi thế cạnh tranh, điều quan trọng là Mỹ phải có tiêu chuẩn riêng. Ông Zuckerberg nói: “Chúng tôi muốn xây dựng hệ thống AI mà mọi người trên khắp thế giới đang sử dụng”.

DeepSeek đã thúc đẩy tính cấp thiết để mọi quốc gia đánh giá cán cân quyền lực công nghệ đang nổi lên trên toàn cầu, ông Craig Mundie cho biết. Ông Craig Mundie là một cựu nhân viên của Microsoft và cựu cố vấn Nhà Trắng, nhà tư vấn cho Giám đốc điều hành OpenAI, Sam Altman, về chính sách và chiến lược công nghệ.

Nếu Trung Quốc có được vị thế ngang bằng với Mỹ về AI, điều này sẽ có tác động đến mọi thứ mà công nghệ AI cuối cùng có thể được sử dụng, ông Dario Amodei, Giám đốc điều hành của công ty khởi nghiệp AI Anthropic của Mỹ cảnh báo

Ông Mundie, Chủ tịch Diễn đàn ngoại giao “Đối thoại AI Mỹ-Trung” do cố ngoại trưởng Mỹ Henry Kissinger thành lập, chỉ ra rằng AI là ‘công nghệ sử dụng kép cuối cùng’, nghĩa là nó có cả mục đích tích cực và nguy hiểm.

Sự xuất hiện của DeepSeek có khả năng sẽ ảnh hưởng đến các cuộc thảo luận khi nhóm ngoại giao quốc tế sẽ triệu tập trong vòng 90 ngày tới để thảo luận về một cấu trúc an toàn đa phương chung cho phần mềm AI. Ông Mundie nói: "Điều đó không có nghĩa là mọi người đều có cùng luật lệ hay quy tắc, nhưng xây dựng kiến trúc mà những cỗ máy này phát triển để hiểu các giá trị của con người và phù hợp với những lựa chọn của xã hội ở mọi nơi trên thế giới là nhiệm vụ cấp bách".

Hữu Tiến (P/v TTXVN tại London)

Nguồn Bnews : https://bnews.vn/cuoc-dua-ai-toan-cau-bai-cuoi-cuoc-choi-duoi-bat/361980.html