Cuộc đua Apple - Samsung trong kỷ nguyên khát chip

một giờ trướcBài gốc

Samsung và Apple là hai hãng chiếm thị phần điện thoại hàng đầu thế giới.

Trong hơn mười năm qua, cuộc đối đầu giữa Apple và Samsung được xem là “cặp kỳ phùng địch thủ” quyết định gần như toàn bộ cấu trúc thị trường smartphone toàn cầu.

Tuy nhiên, giai đoạn từ sau đại dịch Covid-19 và đặc biệt khi chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu rơi vào biến động kéo dài, cục diện của hai hãng đã thay đổi đáng kể. Thay vì chỉ là cuộc đấu về thiết kế, camera hay phần mềm như trước đây, lợi thế cốt lõi đang nghiêng mạnh về khả năng tiếp cận chip tiên tiến và độ ưu tiên chuỗi cung ứng.

Cuộc chiến smartphone Apple – Samsung trong kỷ nguyên chip khan hiếm đang diễn ra như thế nào?

Apple nổi lên như hãng hưởng lợi rõ rệt nhất trong kỷ nguyên “chip khan hiếm”. Với vị thế khách hàng chiến lược hàng đầu của TSMC, Apple luôn đảm bảo được suất sản xuất cho các node bán dẫn tiên tiến nhất – từ 3nm cho đến thế hệ đang được chuyển dịch dần về 2nm. Điều này giúp hãng duy trì ưu thế về hiệu năng và tối ưu năng lượng cho dòng chip A-series, vốn là nền tảng cho các thế hệ iPhone 16 và đặc biệt là iPhone 17.

Ngược lại, Samsung rơi vào tình trạng phức tạp hơn. Dù sở hữu hệ sinh thái rộng, năng lực sản xuất đa tầng và có mảng bán dẫn riêng (Samsung Foundry), hãng vẫn phải chia sự ưu tiên tài nguyên giữa nhiều dòng sản phẩm và bộ phận khác nhau.

Samsung vừa phải cạnh tranh với TSMC ở mảng foundry, vừa phải đáp ứng nhu cầu chip nội bộ cho smartphone và các ngành hàng điện tử khác. Điều này khiến phạm vi và độ linh hoạt trong chiến lược di động của Samsung bị hạn chế so với Apple, hãng chỉ tập trung duy nhất vào phân khúc từ trung - cao cấp trở lên.

Trong bối cảnh đó, đại chiến Apple – Samsung trong năm 2025 trở nên gay gắt hơn bao giờ hết. Sự xuất hiện của iPhone 17 tạo ra làn sóng tiêu thụ mạnh trên toàn cầu, đặc biệt tại các thị trường trọng điểm như Mỹ, châu Âu và một phần Trung Quốc.

Samsung dù có doanh số ổn định ở nhiều phân khúc, đặc biệt ở các thị trường mới nổi, nhưng khoảng cách giữa hai hãng đã bị thu hẹp đáng kể. Một số báo cáo cho thấy các quý trong năm 2025, Samsung vẫn có thời điểm dẫn đầu, nhưng về tổng thể, cục diện đang chuyển sang trạng thái cân bằng và sẵn sàng đảo chiều.

Kỷ nguyên chip khan hiếm vì vậy đã khiến cuộc cạnh tranh giữa hai “ông lớn” không còn chỉ là câu chuyện sản phẩm hay thương hiệu, mà là cuộc đua về ai kiểm soát được nguồn tài nguyên bán dẫn quý giá - yếu tố hiện quyết định gần như trực tiếp đến sức mạnh thị trường.

Liệu Apple có lần đầu tiên “lật đổ” được Samsung sau hơn 10 năm?

Câu hỏi “Apple có thể vượt Samsung hay không?” từng xuất hiện nhiều năm, nhưng chưa bao giờ có tính khả thi cao như thời điểm 2024–2025. Lần đầu tiên sau một thập kỷ, hầu hết các phân tích thị trường đều đưa ra chung một dự báo: Apple có khả năng đứng đầu thị trường smartphone toàn cầu theo số máy xuất xưởng trong cả năm 2025.

Đây là một bước ngoặt mang tính lịch sử nếu xảy ra. Lần gần nhất Apple bám sát Samsung đến vậy là năm 2021–2022, nhưng khoảng cách cả năm vẫn nghiêng về phía hãng Hàn Quốc. Năm 2025, cục diện đã khác: Apple có đà tăng trưởng mạnh nhờ doanh số iPhone 17, trong khi Samsung đối mặt với sự cạnh tranh quyết liệt ở phân khúc giá rẻ từ các thương hiệu Trung Quốc và phải dồn lực vào cải thiện hiệu quả của mảng bán dẫn.

Sự “vượt lên” nếu thành hiện thực, phần lớn đến từ hai yếu tố. Thứ nhất, nhu cầu mạnh với dòng iPhone mới, đặc biệt ở phân khúc cao cấp vốn chiếm tỷ trọng ngày càng lớn trong tổng chi tiêu smartphone toàn cầu. Thứ hai, năng lực bảo đảm nguồn chip ổn định, giúp Apple không gặp tình trạng thiếu hàng trong mùa cao điểm cuối năm như vài năm trước.

Tuy nhiên, các báo cáo cũng lưu ý: nếu có thì đây là một cuộc “lật đổ sít sao”, không phải chuyển dịch cấu trúc bền vững. Samsung vẫn có những quý dẫn đầu trong năm 2025, nhờ danh mục sản phẩm rộng và sự thống trị ở phân khúc trung cấp, nơi Apple chưa có mặt. Việc Apple giữ được vị trí số 1 lâu dài hay không sẽ phụ thuộc vào nhiều điều kiện tiếp theo, từ mở rộng phân khúc mới đến giữ vững sức mạnh chuỗi cung ứng.

Nói cách khác: Apple có thể vượt Samsung trong năm 2025, nhưng để trở thành “số 1 ổn định”, hãng vẫn cần vượt qua những giới hạn mà chính họ đang cố gắng xử lý trong chu kỳ sản phẩm vài năm tới.

Điều kiện cần và đủ để cuộc “lật đổ” này xảy ra như thế nào?

Các bài phân tích gần đây tập trung vào ba nhóm điều kiện cần và ba nhóm điều kiện đủ. Đó là những yếu tố tạo thành bộ khung quyết định liệu Apple có thể duy trì vị thế dẫn đầu và biến “chiến thắng” ngắn hạn thành lợi thế dài hạn hay không.

Điều kiện cần gồm 3 yếu tố. Thứ nhất, sản lượng iPhone phải ổn định trong mùa lễ. Đây là điều kiện quan trọng nhất. Nhu cầu iPhone tăng mạnh vào quý cuối cùng của năm, và chỉ cần chuỗi cung ứng xảy ra một “nút thắt” sản xuất hay vận chuyển, toàn bộ dự báo thị phần có thể bị đảo chiều. Nhiều báo nhấn mạnh: chỉ khi Apple bảo đảm được lượng hàng giao tới tay người dùng đúng tiến độ, khả năng dẫn đầu mới khả thi.

Thứ hai, Apple phải tiếp tục được ưu tiên công suất chip từ TSMC. Khi cạnh tranh chip 3nm và 2nm ngày càng khốc liệt, vị thế “khách hàng số 1” của Apple tại TSMC trở thành nền tảng tối quan trọng. Việc duy trì nguồn chip tiên tiến không chỉ giúp iPhone mạnh hơn, mà còn đảm bảo Apple không bị gián đoạn sản xuất như các hãng khác.

Thứ ba, nhu cầu tại các thị trường lớn phải ổn định. Nếu Mỹ, châu Âu hoặc Trung Quốc xảy ra suy giảm nhu cầu, kịch bản Apple dẫn đầu sẽ bị ảnh hưởng. Doanh số iPhone phụ thuộc rất lớn vào các nền kinh tế phát triển, nơi xu hướng tiêu dùng đang thay đổi theo từng quý.

Trong khi đó, điều kiện đủ cũng có 3 yếu tố. Thứ nhất, Apple phải mở rộng sang phân khúc giá rẻ/cận cao cấp. Để đứng đầu cả năm, không chỉ theo quý, Apple cần tăng độ phủ ở phân khúc thấp hơn. Nhiều bài báo nói đến khả năng Apple tung ra model giá trung bình để lấp vào khoảng trống nơi Samsung và các hãng Android đang chiếm lĩnh. Nếu điều này thành hiện thực, Apple sẽ có thêm “lớp đệm” ổn định doanh số – điều kiện quan trọng cho một vị trí dẫn đầu lâu dài.

Thứ hai, các đổi mới sản phẩm phải đủ hấp dẫn để thúc đẩy chu kỳ nâng cấp. Smartphone đang bước vào giai đoạn bão hòa. Chỉ khi Apple mang tới đổi mới đủ thuyết phục, từ camera, AI, phần mềm đến thiết kế hoặc thậm chí là thiết bị gập... chu kỳ nâng cấp mới có thể rút ngắn trở lại. Đây là điều Samsung đang làm khá tốt với dòng foldable, vì vậy Apple cần cạnh tranh trực diện nếu muốn duy trì tốc độ tăng trưởng.

Thứ ba, hệ sinh thái phải tiếp tục giữ người dùng ở lại. Dịch vụ, từ iCloud, App Store cho tới gói giá trị Apple One đang trở thành phần quan trọng trong chiến lược giữ chân khách hàng. Giá trị hệ sinh thái càng cao, vòng đời sản phẩm càng dài, lợi nhuận càng ổn định. Đây là lợi thế Apple có và cần giữ vững.

Tóm lại, Apple đang có nhiều điều kiện cần sẵn có, nhưng để đạt điều kiện đủ, hãng phải mở rộng danh mục sản phẩm và duy trì đổi mới mạnh mẽ. Nếu không, Samsung – với lợi thế rộng ở phân khúc giá rẻ và trung cấp – có thể dễ dàng giành lại vị thế đầu bảng.

Xu thế tiêu dùng trên thị trường smartphone?

Việc Apple có thể đe dọa hoặc vượt Samsung sau hơn mười năm thống trị cho thấy thị trường smartphone đã bước sang giai đoạn mới với một số xu hướng nổi bật.

Trước hết, người dùng sẵn sàng trả tiền cho thiết bị cao cấp. Trong nhiều năm, dự báo rằng người dùng sẽ “thắt lưng buộc bụng” và chuyển sang smartphone giá rẻ. Tuy nhiên, thực tế lại ngược lại, doanh số phân khúc cao cấp chiếm ngày càng lớn trong tổng giá trị thị trường. Người tiêu dùng sẵn sàng trả thêm cho hiệu năng, camera, độ bền, và đặc biệt là giá trị sử dụng lâu dài. Apple hưởng lợi trực tiếp từ xu hướng này, trong khi Samsung cũng hưởng lợi ở dòng Ultra nhưng khó giữ lợi thế khi cạnh tranh với iPhone ở phân khúc này.

Tiếp theo là hệ sinh thái trở thành yếu tố quyết định. Người dùng mua smartphone không chỉ vì phần cứng, mà vì họ muốn một hệ sinh thái: đồng hồ, tai nghe, dịch vụ đám mây, ứng dụng, bảo mật, và các hình thức đồng bộ hóa. Apple đang dẫn đầu xu hướng này và đó là lý do người dùng iPhone thường có vòng đời gắn bó dài hơn so với Android.

Ngoài ra, thị trường toàn cầu phân mảnh sâu sắc. Ở các thị trường phát triển, smartphone cao cấp chiếm ưu thế. Nhưng tại các thị trường mới nổi như Ấn Độ, Đông Nam Á hay châu Phi, phân khúc giá rẻ vẫn thống trị. Samsung với danh mục phủ rộng có lợi thế rõ ràng ở khu vực này. Điều này lý giải vì sao việc Apple duy trì vị trí số 1 lâu dài là thách thức: để dẫn đầu toàn cầu, hãng phải mở rộng sự hiện diện ở phân khúc giá thấp – điều đi ngược truyền thống định vị thương hiệu của họ.

Cuối cùng thì quyền lực thị trường đang nằm trong tay các nhà sản xuất chip tiên tiến. Đại chiến Apple – Samsung cho thấy thị trường smartphone đang được “định hình” bởi quyền truy cập vào công nghệ bán dẫn. Ai có chip tốt hơn, nguồn cung ổn định hơn, người đó chiếm lợi thế. Đây là lý do Apple với ưu thế TSMC, đang chiếm thế thượng phong, trong khi Samsung phải cùng lúc phát triển chip nội bộ, cạnh tranh với TSMC và duy trì lợi thế trên thị trường thiết bị.

Câu chuyện này không chỉ nói về hai hãng, mà phản ánh toàn bộ xu hướng thị trường: người dùng ưu tiên phân khúc cao cấp, hệ sinh thái trở thành yếu tố sống còn, và sức mạnh đang dịch chuyển về những hãng kiểm soát tốt công nghệ bán dẫn.

Bùi Tú

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/cuoc-dua-apple-samsung-trong-ky-nguyen-khat-chip-241586.html