Cuộc đua drone ngầm bùng nổ toàn cầu

2 giờ trướcBài gốc

Australia đã cam kết chi hơn 1,1 tỷ USD cho phương tiện tự hành dưới nước “Ghost Shark". Ảnh: Bộ Quốc phòng Australia.

Hải quân trên khắp thế giới đang chạy đua để bổ sung phương tiện tự hành, drone dưới biển vào biên chế.

Hải quân Hoàng gia Anh đang lên kế hoạch xây dựng một hạm đội phương tiện dưới nước không người lái (UUV), lần đầu tiên đóng vai trò chủ chốt trong nhiệm vụ theo dõi tàu ngầm và bảo vệ hệ thống cáp, đường ống dưới biển.

Australia đã cam kết chi hơn 1,1 tỷ USD cho phương tiện tự hành dưới nước “Ghost Shark” trong nỗ lực nâng cao năng lực quốc phòng.

Hải quân Mỹ, với quy mô khổng lồ, cũng đang chi hàng tỷ USD cho nhiều dự án UUV. Trong đó, một mẫu đã được triển khai và có thể phóng từ tàu ngầm hạt nhân.

Phương tiện ngầm không người lái thực sự là “bước nhảy vọt trong không gian tác chiến dưới nước”, Scott Jamieson - giám đốc mảng giải pháp phòng thủ trên biển và trên bộ của BAE Systems, công ty vũ khí hàng đầu Anh, nói.

Ông cho biết các drone dưới biển thế hệ mới sẽ cho phép hải quân “mở rộng quy mô theo những cách chưa từng có”, với “chi phí chỉ bằng một phần nhỏ so với tàu ngầm có người lái”.

Cơ hội từ thị trường mới này đang kéo các tập đoàn quốc phòng giàu kinh nghiệm như BAE Systems, General Dynamics và Boeing vào cuộc cạnh tranh với startup công nghệ vũ khí, bao gồm Anduril (Mỹ) và Helsing (Đức), theo Guardian.

BAE đang thử nghiệm drone dưới nước Herne. Ảnh: BAE Systems.

Lý do drone dưới biển phát triển

Cuộc chạy đua giành ưu thế dưới biển đã diễn ra gần như liên tục trong cả thời chiến lẫn thời bình suốt thế kỷ qua.

Tàu ngầm hạt nhân đầu tiên - Nautilus của Mỹ - được hạ thủy năm 1954.

Ngày nay, tàu ngầm hạt nhân là trụ cột trong lực lượng vũ trang của 6 quốc gia: Mỹ, Nga, Anh, Pháp, Trung Quốc và Ấn Độ. Triều Tiên có thể trở thành quốc gia thứ 7 trong danh sách trên.

Điều này diễn ra bất chấp nhiều tranh cãi về việc liệu kho vũ khí đắt đỏ trên có thực sự mang lại giá trị hay đóng vai trò răn đe hiệu quả hay không.

Sự xuất hiện của tàu ngầm hạt nhân đã dẫn đến cuộc chơi “trốn tìm” không hồi kết giữa các lực lượng hải quân dưới đại dương. Để tránh bị phát hiện, tàu ngầm hiếm khi trồi lên mặt nước.

Thậm chí, có thời điểm trục trặc kỹ thuật buộc một số thủy thủ Anh phải sống liên tục dưới nước trong kỷ lục 9 tháng, cùng tên lửa hạt nhân Trident luôn trong trạng thái sẵn sàng phóng.

Trong bối cảnh đó, drone dưới nước được kỳ vọng sẽ giúp việc theo dõi tàu ngầm đối phương trở nên dễ dàng hơn.

Một số drone có cảm biến được thiết kế để thả xuống đáy biển, nằm im nhiều tháng, theo lời một lãnh đạo doanh nghiệp đang tìm cách bán công nghệ cho Anh.

Động lực khác của cuộc chạy đua đến từ số lượng các vụ tấn công vào đường ống dầu khí ngày càng tăng. Điển hình là vụ tấn công vào Nord Stream năm 2022, hay vụ hư hại đường ống dẫn khí dưới biển Balticconnector nối Estonia và Phần Lan năm 2023.

Các tuyến cáp điện và Internet cũng rất quan trọng đối với nền kinh tế toàn cầu.

Một tuyến cáp điện dưới biển giữa Phần Lan và Estonia đã bị tấn công vào Giáng sinh năm 2024, hai tháng ngay sau khi hai tuyến cáp viễn thông khác ở vùng biển Thụy Điển trên biển Baltic bị cắt.

Mới đây, Chính phủ Anh cáo buộc tàu do thám Yantar của Nga đã xâm nhập lãnh hải Anh để dò bản đồ hệ thống cáp ngầm. Anh cho biết họ đã ghi nhận số lượng tàu Nga đe dọa vùng biển Anh tăng 30% trong hai năm qua.

Ủy ban Quốc phòng của Quốc hội Anh đã bày tỏ lo ngại về nguy cơ hành động phá hoại dưới biển - được gọi là hoạt động “vùng xám”, gây gián đoạn nghiêm trọng nhưng chưa đến mức gây chiến.

Thiệt hại đối với 60 tuyến cáp dữ liệu và năng lượng dưới biển xung quanh quần đảo Anh “có thể gây ra hậu quả tàn khốc”, ủy ban cảnh báo.

Phương tiện tự hành dưới nước Dive LD của Anduril. Ảnh: Hollie Adams/Reuters.

Con dao hai lưỡi

Sidharth Kaushal, chuyên gia nghiên cứu cấp cao về sức mạnh hải quân tại Viện Royal United Services Institute (RUSI), cho biết chiến lược săn tàu ngầm trước đây “không thể mở rộng trong xung đột” vì nó đòi hỏi sự kết hợp tốn kém giữa những “tài sản tinh vi”.

Các chiến hạm kéo theo những dây cáp dài hơn 100 mét, chứa mảng cảm biến sonar để cố gắng thu nhận những âm thanh yếu nhất, ở tần số thấp nhất.

Những máy bay như phi đội Boeing P-8 của Anh thả phao sonar dùng một lần để phát hiện tàu ngầm ở độ sâu khác nhau.

Trong khi vệ tinh quét mặt biển để tìm dấu vết tạo sóng mà cột liên lạc của tàu ngầm để lại, một số tàu ngầm tấn công cũng âm thầm rải rác tuần tra dưới lòng biển.

Vì vậy, ý tưởng sử dụng drone dưới biển giá rẻ đảm nhiệm một phần công việc trở nên đầy hấp dẫn.

Trong bối cảnh đó, nhà sản xuất công nghệ quân sự của Anh - Cohort - kỳ vọng một số cảm biến kéo theo (Towed sensors) của họ có thể được sử dụng trên các phương tiện tự hành nhỏ.

BAE cũng thử nghiệm một ứng viên drone tiềm năng mang tên Herne.

Trong khi đó, Helsing đang xây dựng cơ sở tại Portsmouth - đại bản doanh của Hải quân Hoàng gia - để sản xuất drone dưới biển. Anduril, tập đoàn do Palmer Luckey - nhà gây quỹ cho ông Donald Trump - điều hành, cũng để mắt đến địa điểm sản xuất tại Anh.

Tuy nhiên, Kaushal cảnh báo lợi thế chi phí “vẫn còn phải kiểm chứng”.

Một số chuyên gia trong ngành cũng cho rằng hạm đội UUV lớn vẫn sẽ kéo theo chi phí bảo trì đáng kể.

Bên cạnh việc bảo vệ, công nghệ drone dưới biển có thể là “con dao hai lưỡi” đối với hệ thống cáp quang biển: Hoạt động phá hoại sẽ trở nên rẻ và dễ thực hiện hơn.

Viễn cảnh drone bắn nhau dưới biển là “hoàn toàn có thể xảy ra”, một lãnh đạo doanh nghiệp khác nói thêm.

Lần đầu tiên, các phương tiện do tư nhân sở hữu có khả năng đảm nhận nhiệm vụ chống tàu ngầm, và do đó có thể trở thành mục tiêu quân sự.

Bộ Quốc phòng Anh mô tả đây là "hoạt động do nhà thầu sở hữu, nhà thầu vận hành, hải quân giám sát”.

Minh An

Nguồn Znews : https://znews.vn/cuoc-dua-drone-ngam-bung-no-toan-cau-post1606794.html