Cơ hội và thách thức
Các phiên bản Pro và Max của Li L9. Nguồn: Li Auto.
Năm 2024, Li Auto đã bán được hơn 500.000 xe có phạm vi hoạt động mở rộng, khẳng định vị thế là một đối thủ chủ chốt. Leapmotor, công ty đã nhanh chóng chuyển hướng sang tập trung vào các sản phẩm có phạm vi hoạt động mở rộng, đã trở thành nhà sản xuất xe năng lượng mới (NEV) thứ hai đạt được lợi nhuận theo quý. Các thương hiệu khác như Avatr và Deepal, cũng chứng minh được khả năng tồn tại ngày càng tăng trên thị trường của các sản phẩm có phạm vi hoạt động mở rộng.
Khi ngày càng nhiều nhà sản xuất ô tô áp dụng phương pháp tiếp cận phạm vi hoạt động mở rộng, Tesla và Nio vẫn là những người kiên trì chính. Đến cuối năm 2024, hầu hết các nhà sản xuất xe thuần điện khác đã công bố kế hoạch tham gia phân khúc mới này, báo hiệu rằng năm 2025 sẽ là thời điểm then chốt để áp dụng công nghệ mới.
Để sản xuất ra những chiếc xe có phạm vi hoạt động mở rộng nổi bật, dung lượng pin lớn hơn đã trở nên cần thiết. Hầu hết chủ sở hữu đều phụ thuộc nhiều vào chế độ chạy hoàn toàn bằng điện của xe, điều này giải thích tại sao các trạm sạc Tesla và Nio thường được chủ sở hữu xe Li Auto sử dụng nhiều. Các mẫu xe hàng đầu trong phân khúc này tự hào có dung lượng pin vượt quá 40 kilowatt-giờ và phạm vi chạy hoàn toàn bằng điện ít nhất là 300 km.
Tuy nhiên, pin lớn hơn đi kèm với những thách thức. Chúng làm tăng chi phí và đòi hỏi nhiều không gian khung gầm hơn, giới hạn hầu hết các mẫu xe có phạm vi mở rộng ở phân khúc SUV trung bình đến cao cấp, thường có giá trên 30.000 USD.
Aito M8, mẫu xe được thiết kế để cạnh tranh với L9 của Li Auto, đã nhận được sự chấp thuận từ Bộ Công nghiệp và Công nghệ thông tin Trung Quốc dự kiến ra mắt vào quý đầu tiên của năm 2025. Tương tự như vậy, Xpeng Motors đang chuẩn bị ra mắt mẫu xe có phạm vi mở rộng đầu tiên của mình, một chiếc SUV cỡ lớn được phát triển trên nền tảng G9 của hãng.
IM Motors cũng đã công bố kế hoạch ra mắt mẫu SUV mở rộng phạm vi hoạt động đầu tiên vào đầu năm 2025. Những đối thủ cạnh tranh khác, bao gồm Deepal S09, GAC Trumpchi S7 và các mẫu xe mở rộng phạm vi hoạt động chưa được tiết lộ của Zeekr, đang chuẩn bị cạnh tranh trong phân khúc hứa hẹn sẽ cạnh tranh khốc liệt nhất năm 2025: SUV mở rộng phạm vi hoạt động từ trung bình đến lớn.
Denza D9.
Những mẫu xe mới này sẽ phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ hệ thống DM thế hệ thứ năm của BYD, cung cấp năng lượng cho các mẫu xe như Denza N9 và Tang L. Những mẫu xe này có hiệu suất nhiên liệu được cải thiện, giá cả cạnh tranh và các tính năng cao cấp như hệ thống lái xe thông minh tiên tiến, đảm bảo chúng vẫn là những lựa chọn đáng gờm.
Đặc biệt, Tang L, mẫu xe không được nâng cấp đáng kể trong nhiều năm, đang chuẩn bị cho sự trở lại đáng kể. Được phát triển đặc biệt để cạnh tranh với các sản phẩm của Li Auto, mẫu xe này tự hào có các tính năng sang trọng như tủ lạnh tích hợp, màn hình lớn và nội thất rộng rãi. Là mẫu xe chủ lực của BYD trong dòng Dynasty, Tang L hướng đến phân khúc giá cao hơn với bộ tính năng toàn diện và mạnh mẽ.
Các công nghệ cốt lõi như hệ thống lái xe thông minh, pin tiên tiến và tích hợp xe ngày càng dễ tiếp cận. Ví dụ, BYD đã chứng minh được năng lực của mình trong các lĩnh vực này khi ra mắt Denza D9, với những cải tiến như hệ thống hiển thị mười màn hình, nâng tầm giải trí trên xe lên một tầm cao mới.
Khi những chiếc SUV có phạm vi mở rộng trở thành tâm điểm chú ý của các nhà sản xuất ô tô, Li Auto đang phải đối mặt với áp lực ngày càng tăng. Giống như sự thống trị của BYD vào năm 2023 đã tạo cảm hứng cho làn sóng bắt chước vào năm 2024, thành công của Li Auto đã thu hút các đối thủ cạnh tranh háo hức thách thức thị trường ngách "xe dành cho bố" thân thiện với gia đình của hãng.
Mặc dù Li Auto đã xuất sắc trong việc định nghĩa các sản phẩm cung cấp của mình, nhưng hãng không tránh khỏi tác động của sự cạnh tranh gay gắt. Bản thân Tesla cũng đã chứng kiến thị phần của mình bị xói mòn dưới những áp lực tương tự. Mục tiêu bán hàng tương đối thận trọng của Li Auto là 700.000 xe vào năm 2025 nhấn mạnh những thách thức ngày càng tăng mà hãng phải đối mặt trong một thị trường ngày càng đông đúc.
Nhưng có một nghịch lý đó là trong kỷ nguyên điện khí hóa, các nhà sản xuất ô tô đang dựa nhiều hơn bao giờ hết vào bình nhiên liệu khiêm tốn để duy trì doanh số, lợi nhuận và sự tồn tại.
Xe thông minh
Nếu năm 2024 đánh dấu sự khởi đầu của một kỷ nguyên mới cho trí thông minh của ô tô, thì năm 2025 sẽ chứng kiến xu hướng này lan rộng khắp ngành, ảnh hưởng đến hầu hết mọi nhà sản xuất ô tô và hầu hết các mẫu xe.
Các tính năng lái xe thông minh tầm trung, chẳng hạn như điều hướng trên đường cao tốc bằng chế độ lái tự động (NOA) và đỗ xe tự động, sẽ trở thành điểm bán hàng tiêu chuẩn cho những chiếc xe có giá khoảng 15.000 USD, với một số tính năng thậm chí còn có mặt trên các mẫu xe có giá thấp tới 10.000 USD.
Sự thay đổi này thể hiện rõ trong thành công của các mẫu xe mới như Mona M03 của Xpeng và Aion RT của GAC, làm nổi bật một thay đổi quan trọng: lái xe thông minh không còn là tính năng cao cấp nữa mà là tính năng dễ tiếp cận, được hỗ trợ bởi những tiến bộ trong việc giảm chi phí.
Sự phổ biến công nghệ lái xe thông minh này được thúc đẩy bởi hai yếu tố chính: quy mô lớn của thị trường xe điện Trung Quốc và sự đổi mới không ngừng từ các nhà sản xuất chip và nhà cung cấp giải pháp lái xe thông minh. Với các tùy chọn giá cả phải chăng như nền tảng TDA4VH của Texas Instruments và Orin N của Nvidia, ngành công nghiệp ô tô hiện có nhiều lựa chọn chip tiết kiệm chi phí để tích hợp chức năng lái xe thông minh vào các phương tiện giá rẻ.
Hầu hết các giải pháp được xây dựng trên các chip này đều cung cấp các chức năng hỗ trợ lái xe và đỗ xe tích hợp. Với mức giá chỉ vài nghìn Nhân dân tệ, một số hệ thống thậm chí còn bao gồm chức năng NOA cơ bản trong thành phố, như được chứng minh bởi Mona M03.
Các nhà sản xuất ô tô hàng đầu như BYD đã đẩy nhanh nỗ lực của họ trong lĩnh vực này, thiết lập các tiêu chuẩn mới cho ngành. BYD sẽ bắt đầu cung cấp các hệ thống lái xe thông minh do chính họ phát triển vào năm 2025, kết hợp cả khả năng NOA trên đường cao tốc và đô thị.
Nếu BYD thực hiện lời hứa của mình, năm 2025 có thể là năm chuyển đổi mạnh mẽ cho thị trường xe điện của Trung Quốc, với hơn một triệu xe được trang bị hệ thống lái xe thông minh cấp trung đến cao. Chỉ riêng con số này có thể sánh ngang với tổng số xe được giao của Li Auto, Nio, Xpeng và Aito do Huawei hậu thuẫn, báo hiệu một bước tiến lớn trong trí thông minh ô tô.
Đến cuối năm 2024, công nghệ lái xe thông minh tiên tiến đã tiến triển đến mức xe có thể tự động di chuyển giữa các bãi đỗ xe với sự can thiệp tối thiểu của con người. Vào năm 2025, khi công nghệ tiếp tục phát triển, khả năng Cấp độ 3 dự kiến sẽ trở nên phổ biến hơn. Trong các tình huống cụ thể, cuối cùng tài xế có thể từ bỏ toàn bộ quyền kiểm soát, cho phép xe hoạt động hoàn toàn tự động.
Huawei đã có bước tiến đáng kể trong lĩnh vực này. Vào ngày 13 tháng 1, tính hỗ trợ đỗ xe (VPD) của hãng được cho là đã trở thành hệ thống đỗ xe tự động đầu tiên được triển khai tại một sân bay quốc tế, ra mắt tại sân bay quốc tế Bảo An Thâm Quyến.
Thành tựu này không chỉ làm nổi bật chuyên môn kỹ thuật của Huawei mà còn giải quyết một thách thức trong lĩnh vực lái xe tự động: trách nhiệm pháp lý. Là một phần của đợt triển khai, Huawei đã hợp tác với các nhà cung cấp bảo hiểm để giới thiệu một gói bảo hiểm đỗ xe, đảm bảo rằng mọi va chạm xảy ra khi sử dụng VPD đều được bảo hiểm đầy đủ.
Richard Jin, Tổng giám đốc điều hành của đơn vị kinh doanh ô tô thông minh của Huawei, đã nhấn mạnh tầm quan trọng của cột mốc này, tuyên bố rằng: "Đây là bước đột phá trong việc phân bổ trách nhiệm pháp lý, vốn từ lâu đã là nút thắt đối với việc lái xe thông minh tiên tiến".
Trong khi đó, các đối thủ cạnh tranh như Li Auto và Xpeng cũng không hề kém cạnh trong cuộc đua. Với công nghệ lái xe thông minh cấp cao đang tiến gần đến điểm uốn, các nhà sản xuất ô tô phải đối mặt với áp lực ngày càng tăng trong việc đầu tư mạnh vào R&D, sức mạnh tính toán và nhân tài để duy trì khả năng cạnh tranh.
Phát triển pin
Năm 2024 việc giảm giá nổi lên như một xu hướng quyết định trong ngành pin. Chi phí của các cell pin đã giảm gần 40%, đạt khoảng 0,3 Nhân dân tệ (0,04 USD) cho mỗi watt-giờ vào cuối năm. Một bộ pin 60 kWh hiện có giá dưới 20.000 RMB (2.800 USD), gần chạm đến giới hạn chi phí của ngành.
Đến cuối năm 2024, thị trường bắt đầu phục hồi, với tốc độ sản xuất tăng trên diện rộng. Các nhà sản xuất pin hạng nhất và hạng hai đã báo cáo công suất sản xuất đầy đủ trên một số dây chuyền, báo hiệu nhu cầu mới. Tuy nhiên, sự phục hồi này cũng cho thấy giá pin có khả năng đã chạm đáy, với mức tăng nhẹ dự kiến vào năm 2025.
Về tốc độ sạc, sạc nhanh 4C đã trở nên phổ biến vào năm 2024, trong khi công nghệ 5C bắt đầu xuất hiện. Vào năm 2025, sạc nhanh 6C dự kiến sẽ thống trị các tiêu đề ra mắt sản phẩm.
Tuy nhiên, sạc nhanh phải đối mặt với những hạn chế thực tế đáng kể. Các phương tiện hỗ trợ sạc nhanh 4C thường gặp khó khăn trong việc tìm trạm sạc tương thích, làm giảm tiện ích của công nghệ. Ngay cả khi các phương tiện có khả năng 6C gia nhập thị trường, việc áp dụng có thể sẽ chậm nếu không có những cải tiến tương ứng về cơ sở hạ tầng sạc.
Việc đưa các tính năng sạc nhanh vào các mẫu xe giá rẻ hơn sẽ đặt ra nhiều thách thức hơn nữa. Ngoài chi phí pin, cần có kiến trúc 800 volt tương thích, đòi hỏi phải điều chỉnh tốn kém đối với hệ thống truyền động và hệ thống điện. Nếu không có quy mô kinh tế, công nghệ này vẫn khó triển khai trên các loại xe giá rẻ.
Pin bán rắn vẫn là bước đột phá đầy hứa hẹn nhất của ngành, nhưng tiến độ lại chậm một cách đáng lo. Tính đến đầu năm 2025, chỉ có hai sản phẩm trong danh mục này. Đầu tiên là bộ pin 150 kWh của Nio, được sử dụng trong mạng lưới hoán đổi pin của công ty. Tuy nhiên, mô hình kinh doanh của Nio hạn chế khả năng thể hiện hiệu suất vòng đời dài hạn của pin. Hơn nữa, sản phẩm này chỉ có thể thuê chứ không phải mua đứt, làm giảm tính liên quan của nó như một chuẩn mực thực sự.
Thứ hai là phiên bản Lightyear của L6 của IM Motors, sử dụng pin bán rắn được cho là hỗ trợ phạm vi hoạt động hơn 1.000 km, sạc nhanh lên đến 3C và có giá 325.900 Nhân dân tệ (USD) 45.626). Tuy nhiên, tính đến tháng này, việc giao xe vẫn chưa bắt đầu.
Pin bán rắn có khả năng vượt qua các bài kiểm tra nhiệt độ cao nghiêm ngặt thường phải hy sinh các số liệu quan trọng khác, chẳng hạn như mật độ năng lượng hoặc vòng đời. Những sự đánh đổi này làm giảm sức hấp dẫn của chúng, khiến chúng không đạt được tiềm năng đã hứa hẹn.
Hiện tại, các nhà sản xuất ô tô coi pin bán rắn là sản phẩm thích hợp, tạo ra nhiều tiếng vang hơn là lợi ích thực tế. Một số người trong ngành thậm chí còn gọi chúng là giải pháp tìm kiếm vấn đề. "Tất cả pin bán rắn đang được vận chuyển hiện nay đều được sản xuất bằng dây chuyền sản xuất thử nghiệm, không phải hệ thống hoàn thiện", một giám đốc điều hành công ty pin cho biết.
Mặc dù pin bán rắn khả thi hơn so với pin hoàn toàn rắn, nhưng việc đạt được sự cân bằng tối ưu giữa hiệu suất, độ an toàn và chi phí ở quy mô lớn là điều không thể vào năm 2025.
Trong cuộc gọi về thu nhập năm 2023, chủ tịch BYD Wang Chuanfu đã tuyên bố rằng "ba năm tới sẽ là một trận chiến quyết định" đối với ngành công nghiệp ô tô.
Năm đầu tiên của cuộc chiến này, năm 2024, chứng kiến sản lượng và doanh số NEV hàng năm vượt qua 10 triệu chiếc lần đầu tiên, với tỷ lệ thâm nhập tăng trên 40%. Nhìn về tương lai, các dự báo từ Diễn đàn EV100 Trung Quốc cho thấy tỷ lệ thâm nhập có thể đạt 55% vào năm 2025. Làn sóng hàng triệu xe mới này dự kiến sẽ làm gia tăng sự phân cực thị trường. Các liên doanh tiếp tục mất thị phần vào tay các thương hiệu trong nước, trong khi sự cạnh tranh giữa các thương hiệu Trung Quốc ngày càng trở nên khốc liệt.
Thời đại của những câu chuyện lớn về pin dường như đã kết thúc. Khi pin quay trở lại vai trò là thành phần cốt lõi của ô tô, các hệ thống lái xe thông minh hiện đang nổi lên như động lực chính tiếp theo của doanh số bán hàng và sự khác biệt của thương hiệu.
Ngay cả BYD, một công ty hiện đang dẫn đầu thị trường NEV, cũng đang phải chạy đua để thu hẹp khoảng cách trong công nghệ lái xe thông minh. Những dấu hiệu đầy hứa hẹn cho thấy BYD đang sẵn sàng bắt kịp và có thể vượt qua các đối thủ cạnh tranh.
Tốc độ đổi mới công nghệ trong ngành công nghiệp ô tô đã đạt đến điểm mà sự trì trệ không còn là một lựa chọn nữa. Các nhà sản xuất ô tô không đổi mới sẽ bị bỏ lại phía sau. Nếu chỉ có ít hơn năm nhà sản xuất ô tô được định sẵn sẽ trụ vững trong trò chơi cuối cùng của ngành, thì nhóm đối thủ cạnh tranh hiện tại đã trở nên quá đông đúc.
Vào năm 2025, mọi nhà sản xuất ô tô trên thế giới phải luôn cảnh giác và sẵn sàng chiến đấu để sinh tồn. Với sự cạnh tranh ngày càng gay gắt, không ai có thể lơ là cảnh giác.
Nam Nguyễn