Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bắt tay trước khi kết thúc cuộc họp song phương tại Sân bay quốc tế Gimhae ở Busan, Hàn Quốc, vào sáng 30/10. Ảnh: Reuters/CNN
Sự phát triển của Trung Quốc song hành với tầm nhìn nước Mỹ
Phát biểu tại cuộc hội đàm, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nhấn mạnh rằng, sự phát triển và phục hồi của Trung Quốc song hành với tầm nhìn "Đưa nước Mỹ vĩ đại trở lại" của Tổng thống Donald Trump.
Ông Tập cho biết, hai nước hoàn toàn có thể giúp nhau cùng thành công và thịnh vượng. "Trung Quốc và Mỹ nên là đối tác và bạn bè. Lịch sử đã dạy chúng ta điều đó, và thực tế cần điều đó", ông nói.
Ông Tập Cận Bình cũng cho biết ông sẵn sàng tiếp tục hợp tác với ông Trump để xây dựng nền tảng vững chắc cho quan hệ Trung - Mỹ và tạo ra bầu không khí lành mạnh cho sự phát triển của cả hai nước .
Đưa con tàu Trung - Mỹ tiến về phía trước
Trong cuộc gặp với Tổng thống Mỹ Donald Trump, ông Tập cho biết kể từ khi ông Trump tái đắc cử, họ đã nói chuyện qua điện thoại ba lần, trao đổi nhiều lá thư và giữ liên lạc chặt chẽ.
Ông Tập cho biết, dưới sự chỉ đạo chung của họ, quan hệ Trung - Mỹ nhìn chung vẫn ổn định. Ông cho biết, vài ngày trước, trong vòng tham vấn mới nhất tại Kuala Lumpur, Malaysia, các nhóm kinh tế và thương mại của hai nước đã đạt được sự đồng thuận cơ bản về việc giải quyết những mối quan ngại lớn của nhau, tạo điều kiện cần thiết cho cuộc họp ngày hôm nay.
Ông Tập nhấn mạnh, do điều kiện quốc gia khác nhau, hai bên không phải lúc nào cũng có cùng quan điểm và việc hai nền kinh tế hàng đầu thế giới thỉnh thoảng xảy ra xung đột là điều bình thường.
"Ngài và tôi là những người chèo lái quan hệ Trung - Mỹ", ông Tập Cận Bình phát biểu. "Trước sóng gió và thách thức, chúng ta cần giữ vững hướng đi đúng đắn, vượt qua bối cảnh phức tạp và đảm bảo con tàu khổng lồ quan hệ Trung-Mỹ tiếp tục vững vàng tiến về phía trước”.
Hai nước sẽ sớm ký một thỏa thuận thương mại
Ông Trump cho biết, họ đã đạt được một thỏa thuận thương mại có thể sớm được ký kết - mặc dù ông không chia sẻ thêm bất kỳ thông tin chi tiết nào. Khi được một phóng viên trên Không lực Một hỏi rằng ông nghĩ thỏa thuận có thể đạt được sớm nhất vào lúc nào, ông Trump trả lời: "Tôi nghĩ là khá sớm thôi, chúng ta sẽ không gặp quá nhiều trở ngại lớn”. “Đây là thỏa thuận có thời hạn một năm và chúng tôi sẽ gia hạn sau một năm”, ông nói thêm.
Ông nói thêm rằng, ông và Tập đã nhất trí về "hầu hết mọi thứ", bao gồm cả vấn đề thương mại đậu nành và thuế quan liên quan đến fentanyl.
Tổng thống Mỹ chấm cuộc gặp 12/10 điểm
"Nhìn chung, tôi đoán trên thang điểm từ 0 đến 10, với 10 là tốt nhất, tôi cho rằng cuộc họp này phải được 12 điểm", ông Trump phát biểu với các phóng viên. “Điều quan trọng là toàn bộ mối quan hệ đều rất, rất quan trọng, và tôi nghĩ nó thực sự tốt”.
Mặc dù căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc đã lên cao trong những tuần gần đây do các mối đe dọa áp thuế, nhưng tình hình đã dịu bớt trước cuộc họp khi cả hai bên đạt được một thỏa thuận khung vào đầu tuần này.
Vấn đề đất hiếm đã được giải quyết?
Tổng thống cho biết, vấn đề liên quan đến nguồn cung cấp đất hiếm của Trung Quốc đã được giải quyết, đồng thời Bắc Kinh dự kiến sẽ dỡ bỏ một số hạn chế xuất khẩu đã dẫn đến căng thẳng giữa Bắc Kinh và Washington.
“Không còn rào cản nào đối với đất hiếm nữa. Hy vọng nó sẽ biến mất khỏi vốn từ vựng của chúng ta trong một thời gian ngắn”, ông nói, đồng thời cho biết thêm rằng Mỹ sẽ có thể tiếp tục mua và sản xuất đất hiếm.
Trung Quốc gần như độc quyền về nguồn cung và sản xuất các nguồn tài nguyên quan trọng trên toàn cầu, vốn rất cần thiết trong việc sản xuất hầu hết các sản phẩm công nghệ cao, từ iPhone đến xe điện.
Đầu tháng này, Trung Quốc đã tăng cường mạnh mẽ việc kiểm soát xuất khẩu các khoáng sản quan trọng, một động thái mà Bắc Kinh cho biết là để đáp trả việc Washington mở rộng kiểm soát xuất khẩu công nghệ vào cuối tháng 9. Những hành động trả đũa này đã dẫn đến căng thẳng mới, nhưng bắt đầu lắng dịu sau các cuộc đàm phán thương mại tại Malaysia vào cuối tuần.
Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer cho biết, hai nhà lãnh đạo đã "đi đến thống nhất" và Bắc Kinh sẽ không "áp dụng các biện pháp kiểm soát đất hiếm mà họ đề xuất". Hiện vẫn chưa rõ liệu tất cả các hạn chế của Bắc Kinh có được dỡ bỏ hay không.
Trung Quốc sẽ mua lập tức đậu nành Mỹ
Tổng thống Donald Trump cho biết, ông và nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình đã nhất trí về "nhiều điểm rất quan trọng" trong cuộc gặp tại Hàn Quốc, trong số đó có đậu nành.
"Chúng tôi đã nhất trí về rất nhiều yếu tố, một lượng lớn đậu nành và các sản phẩm nông nghiệp khác sẽ được mua ngay lập tức, bắt đầu ngay lập tức", ông Trump nói với các phóng viên trên Không lực Một sau khi rời Busan. Phái đoàn Trung Quốc vẫn chưa bình luận về nội dung cuộc đàm phán.
Để đáp trả thuế quan của Mỹ, Trung Quốc đã ngừng mua đậu nành của Mỹ từ tháng 5, khiến nông dân trên khắp đất nước phải chịu khoản lỗ hàng tỷ đô la do không bán được nông sản.
Mỹ sẽ giảm thuế liên quan đến fentanyl
Ông Trump cũng cho biết, ông sẽ giảm thuế quan liên quan đến fentanyl xuống 10% sau cuộc hội đàm với nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình.
“Như các bạn đã biết, tôi đã áp mức thuế 20% đối với Trung Quốc vì fentanyl đang tràn vào, đây là mức thuế lớn”, ông Trump nói với các phóng viên. “Tôi đã giảm 10% nên mức thuế sẽ là 10%, có hiệu lực ngay lập tức.
Chính quyền Tổng thống Trump đổ lỗi cho Trung Quốc về việc "duy trì" dòng chảy fentanyl, một loại opioid tổng hợp được sản xuất trong phòng thí nghiệm, mạnh hơn heroin hàng chục lần, vào Mỹ, điều mà Bắc Kinh vẫn bác bỏ.
Trung Quốc sẽ hợp tác với Mỹ về vấn đề Ukraine?
Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết, ông đã thảo luận "rất kỹ lưỡng" về cuộc chiến của Nga ở Ukraine với nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình trong cuộc gặp tại Busan, Hàn Quốc, vào thứ năm.
Ông Trump cho biết, hai nhà lãnh đạo đã đồng ý hợp tác "để xem liệu chúng ta có thể kết thúc cuộc chiến đó hay không".
"Chúng tôi đồng ý rằng các bên đang trong cuộc chiến, và đôi khi chúng ta phải để ông ấy chiến đấu", ông Trump nói với các phóng viên trên chuyên cơ Không lực Một. "Nhưng ông Tập Cận Bình sẽ giúp chúng ta, và chúng ta sẽ cùng nhau hợp tác về vấn đề Ukraine. Chúng ta không thể làm gì hơn được nữa”.
Ông Trump cho biết, họ không thảo luận về việc Trung Quốc mua dầu của Nga. Tuần trước, ông Trump đã áp đặt lệnh trừng phạt lên hai công ty dầu mỏ lớn của Nga , dẫn đến việc hủy bỏ hoặc đình chỉ một số đơn đặt hàng dầu từ các công ty Trung Quốc và Ấn Độ. Cho đến nay, hai quốc gia đông dân nhất thế giới phần lớn đã phản đối lời kêu gọi trước đó của nhà lãnh đạo Mỹ về việc ngừng mua dầu của Nga.
Tổng thống Trump sẽ thăm Trung Quốc vào tháng 4
Ông Donald Trump cho biết ông sẽ thăm Trung Quốc vào tháng 4 và ông Tập sẽ thăm Mỹ vào một thời điểm sau đó.
“Tôi sẽ đến Trung Quốc vào tháng 4, và ông ấy sẽ thăm Mỹ vào thời điểm nào đó sau đó, có thể là ở Florida, Palm Beach hoặc Washington, DC”, ông Trump phát biểu trên chuyên cơ Không lực Một.
Cả Mỹ và Trung Quốc đều chưa đưa ra tuyên bố chính thức nêu chi tiết những nội dung đã được thảo luận hoặc thống nhất trong cuộc họp ngày 30/10.
Quỳnh Vũ