Cuộc khủng hoảng chính trị Hàn Quốc thêm trầm trọng

9 giờ trướcBài gốc

Một thắng lợi nhỏ cho ông Yoon

Ngày 3/12/2024, việc Tổng thống Yoon Suk-yeol đột ngột áp đặt thiết quân luật đã gây ra sự phẫn nộ trên toàn quốc, khiến hàng ngàn người dân đổ xô đến ngăn chặn quân đội tiếp quản Quốc hội. Điều đó đã tạo thời gian cho các nhà lập pháp bỏ phiếu bác bỏ sắc lệnh của ông. Lệnh thiết quân luật của ông Yoon vì thế đã phải thu hồi chỉ sau 6 giờ ban hành.

Ông Yoon Suk-yeol vẫy tay chào những người ủng hộ sau khi được trả tự do.

Đảng Quyền lực Nhân dân (PPP) của Tổng thống Yoon Suk-yeol đã chặn nỗ lực đầu tiên của Quốc hội nhằm luận tội ông về cáo buộc phá vỡ các trật tự hiến pháp. Nhưng, cơ quan lập pháp đã thành công trong việc luận tội nhà lãnh đạo này trong nỗ lực tiếp theo diễn ra ngày 14/12. Tổng thống Yoon Suk-yeol sau đó bị đình chỉ chức vụ cho đến khi Tòa án Hiến pháp đưa ra phán quyết cuối cùng về số phận chính trị của ông.

Trong thời gian chờ Tòa án Hiến pháp xem xét vụ việc, các công tố viên đã truy tố ông Yoon về tội nổi loạn và các tội hình sự khác. Nỗ lực đầu tiên của họ nhằm bắt giữ nhà lãnh đạo này, vào ngày 3/1, đã bị phá sản khi ông ẩn náu trong dinh thự tổng thống, được các vệ sĩ bao quanh và từ chối tự nộp mình. Ông chỉ đầu hàng khi các công tố viên quay lại vào ngày 15/1 với nhiều cảnh sát hơn.

Ông Yoon Suk-yeol trở thành tổng thống đầu tiên trong lịch sử Hàn Quốc bị bắt giữ vì tội hình sự khi đang tại nhiệm và các luật sư của nhà lãnh đạo này đã cố gắng đòi trả tự do cho ông, phản đối việc luận tội, bắt giữ cũng như phản đối các cáo buộc hình sự chống lại ông.

Cuối cùng, Tổng thống Yoon đã được thả khỏi nhà giam vì một lỗi thủ tục mà các công tố viên đã mắc phải về thời hạn hiệu lực của lệnh bắt giữ. Theo luật pháp Hàn Quốc, nếu các công tố viên không truy tố được nghi phạm hình sự trước khi lệnh bắt giữ hết hạn, nghi phạm phải được thả khỏi nơi giam giữ.

Các công tố viên, những người tin rằng lệnh bắt giữ ông Yoon sẽ hết hạn vào lúc 7h39 tối ngày 26/1, đã truy tố ông khoảng 1 giờ trước đó. Nhưng, trong phán quyết ngày 8/3, một hội đồng gồm 3 thẩm phán Tòa án quận Trung tâm Seoul cho biết lệnh bắt giữ ông Yon đã hết hạn vào sáng 26/1. Vi phạm tố tụng đã khiến việc giam giữ ông Yoon trở nên vô hiệu. Các công tố viên, những người có 1 tuần để kháng cáo quyết định của tòa án, đã chấp nhận trả tự do cho nhà lãnh đạo này.

Vị tổng thống sau đó mỉm cười tươi tắn, vẫy tay chào những người ủng hộ khi bước ra khỏi trại giam ở phía Nam Seoul, nơi ông bị giam giữ từ ngày 15/1. Ông nắm chặt tay trong cử chỉ chiến thắng và cúi chào hàng trăm người ủng hộ đã tụ tập bên ngoài nhà tù, vẫy quốc kỳ và hô vang: "Yoon Suk Yeol!".

Sau chuyến đi ngắn từ trại giam, ông Yoon trở về dinh thự tổng thống ở trung tâm thủ đô Seoul. Khi đoàn xe hộ tống Tổng thống Yoon đến gần dinh, hàng ngàn người ủng hộ đã xếp hàng trên phố để cổ vũ. Ông Yoon ra khỏi xe một lúc để bắt tay những người ủng hộ, những người gọi việc luận tội ông và cáo buộc nổi loạn chống lại ông là một “trò gian lận” do những đối thủ chính trị của nhà lãnh đạo này tạo ra.

Theo cuộc thăm dò của Gallup Korea cuối tuần trước, 60% người được hỏi cho rằng Tổng thống Yoon nên bị cách chức.

Trong một tuyên bố do luật sư của mình gửi đi, Tổng thống Yoon cho biết ông “đánh giá cao lòng dũng cảm và quyết định của Tòa án quận Trung tâm Seoul trong việc sửa chữa hành vi bất hợp pháp”, như một ám chỉ rõ ràng đến các tranh chấp pháp lý về vụ bắt giữ ông. Tổng thống Yoon cũng cảm ơn những người ủng hộ mình và yêu cầu những người đang tuyệt thực để phản đối việc luận tội ông hãy dừng lại.

Mô tả cuộc đấu tranh pháp lý của mình là “cuộc chiến bảo vệ tự do và pháp quyền ở Hàn Quốc” và “cuộc đối đầu kiên quyết chống lại những kẻ muốn chiếm đoạt quyền lực bằng các biện pháp bất hợp pháp”, ông Yoon tuyên bố: “Tôi sẽ kiên trì đấu tranh đến cùng cùng với nhân dân”.

Việc thả Tổng thống Yoon Suk-yeol không ảnh hưởng đến cáo buộc nổi loạn mà ông phải đối mặt tại Tòa án Hình sự Seoul liên quan đến tuyên bố thiết quân luật hồi tháng 12 năm ngoái hoặc các thủ tục tố tụng riêng biệt tại Tòa án Hiến pháp. Cơ quan này đang cân nhắc xem liệu việc luận tội của Quốc hội đối với Tổng thống Yoon Suk-yeol có hợp pháp hay không và liệu ông có nên chính thức bị cách chức hay không. Nhưng, “thắng lợi” nhỏ vừa giành được trong cuộc chiến pháp lý vẫn rất có ý nghĩa với ông Yoon, bởi ông sẽ được tự do trong thời điểm ra hầu tòa.

Chia rẽ ngày càng lớn tại Hàn Quốc

Sự kiện Tổng thống Yoon được trả tự do cũng là bước ngoặt mới nhất trong chuỗi biến động và bất ổn chính trị xảy ra tại Hàn Quốc kể từ khi nhà lãnh đạo 64 tuổi tuyên bố thiết quân luật vào tháng 12 năm ngoái. Quốc gia Đông Á này sau đó bị chia rẽ bởi những người ủng hộ Tổng thống Yoon Suk-yeol và những người phản đối ông, dẫn đầu là các chính trị gia đến từ đảng đối lập chính, đảng Dân chủ (DP).

Lãnh đạo phe đối lập Kweon Seong-dong và lãnh đạo lâm thời của Đảng Quyền lực Nhân dân cầm quyền Kwon Young-se tổ chức họp báo bày tỏ quan điểm về việc tòa án hủy bỏ lệnh bắt giữ Tổng thống Yoon.

Vì thế, chính giới và công chúng Hàn Quốc đã có những phản ứng trái chiều, mâu thuẫn gay gắt đối với sự kiện Tổng thống Yoon Suk-yeol được tự do. Đảng Dân chủ (DP) chỉ trích các công tố viên đã “quay lưng lại với người dân”, đồng thời yêu cầu Tổng Công tố Shim Woo-jung từ chức ngay lập tức để chịu trách nhiệm về việc bên công tố thả ông Yoon sau phán quyết của tòa án. Đảng này đe dọa sẽ xem xét mọi biện pháp có thể, bao gồm cả việc luận tội ông Shim Woo-jung, nếu Tổng Công tố không từ chức.

Đảng Dân chủ cũng lên án hành vi của ông Yoon sau khi được thả. “Ông Yoon vẫn tiếp tục thách thức thực tế của hoàn cảnh của mình - rằng ông ấy vẫn là nghi phạm hình sự phải đối mặt với các cáo buộc liên quan đến tội phản quốc", Yum Seungyul, phát ngôn viên của đảng Dân chủ, tuyên bố. “Những hành động của ông ấy ngày hôm nay chỉ nhằm mục đích chia rẽ và làm mất ổn định thêm một đất nước vốn đã ở bờ vực”.

Trong khi đó, Văn phòng Tổng thống và đảng Quyền lực Nhân dân (PPP) cầm quyền hoan nghênh quyết định của tòa án về việc hủy bỏ lệnh bắt giữ ông Yoon. Trong một tuyên bố, Văn phòng Tổng thống Hàn Quốc mô tả phán quyết này là một sự điều chỉnh đối với cuộc điều tra “phi pháp” của Văn phòng Điều tra tham nhũng dành cho các quan chức cấp cao (CIO) về các cáo buộc nổi loạn đối với ông Yoon, đồng thời nhắc lại lập trường rằng CIO không có thẩm quyền điều tra các cáo buộc nổi loạn.

Ông Kwon Young-se, lãnh đạo lâm thời của đảng Quyền lực Nhân dân mô tả phán quyết của tòa án là thời khắc then chốt đối với pháp quyền và tính toàn vẹn của hệ thống tư pháp tại Hàn Quốc. “Chúng tôi hy vọng phán quyết này sẽ giúp thống nhất đất nước và ngăn chặn các tranh cãi pháp lý tiếp theo”, ông Kwon nói. “Tới đây, Tòa án Hiến pháp cũng phải đưa ra các quyết định công bằng và chính đáng dựa trên các nguyên tắc Hiến pháp”.

Leif-Eric Easley, giáo sư nghiên cứu quốc tế tại Đại học Phụ nữ Ewha ở Seoul, nhận định việc ông Yoon bất ngờ được thả có thể làm trầm trọng thêm và kéo dài cuộc khủng hoảng chính trị ở Hàn Quốc, với minh chứng là các cuộc biểu tình giữa những người ủng hộ và những người phản đối ông Yoon lập tức diễn ra rầm rộ.

Người ủng hộ Tổng thống Yoon tập trung gần nơi ở của ông tại Hannam-dong, quận Yongsan, Seoul để chờ nhà lãnh đạo này trở về từ trại giam.

Hãng thông tấn Yonhap trích dẫn ước tính không chính thức của cảnh sát cho biết, khoảng 55.000 người ủng hộ ông Yoon đã tập trung tại các quận chính của thủ đô Seoul, trong khi hơn 32.000 người biểu tình phản đối ông tuần hành gần Tòa án Hiến pháp Hàn Quốc.

Còn theo Báo Korea Times, nhà thờ Sarang Jeil do mục sư hoạt động bảo thủ Jeon Kwang-hoon lãnh đạo, cũng tổ chức một buổi lễ Chủ nhật ngoài trời gần dinh tổng thống ở với khoảng 4.500 người tham gia để bày tỏ sự ủng hộ với ông Yoon. Ở chiều ngược lại, một cuộc biểu tình phản đối của một nhóm các nhà hoạt động kêu gọi bãi nhiệm ông Yoon đã diễn ra qua đêm ngay bên ngoài cung điện Gyeongbok ở Seoul, và nhóm này còn tổ chức một cuộc họp báo bên ngoài khu phức hợp chính phủ vào Chủ nhật để tuyên bố một tuần “hành động khẩn cấp” thúc giục việc phế truất ông Yoon.

Nhận định về những mâu thuẫn ngày càng leo thang tại Hàn Quốc, giáo sư Leif-Eric Easley cho rằng: “Tòa án Hiến pháp hiện đang chịu áp lực chính trị rất lớn từ những người biểu tình ủng hộ và phản đối luận tội Tổng thống Yoon Suk-yeol”. Ông Easley phân tích: “Việc nhà lãnh đạo này được thả khỏi trại giam sẽ tiếp thêm năng lượng cho những người ủng hộ ông, đồng thời làm dấy thêm nghi ngờ về quá trình tố tụng chống lại ông”.

Hội nghị thượng đỉnh APEC có bị ảnh hưởng?

Cuộc khủng hoảng chính trị ngày càng sâu sắc tại Hàn Quốc xảy ra đúng vào năm mà quốc gia Đông Á này đăng cai Hội nghị thượng đỉnh APEC (dự kiến diễn ra vào tháng 11). Vì thế, đã xuất hiện một số ý kiến lo ngại rằng tình hình này có thể ảnh hưởng đến công tác tổ chức của nước chủ nhà.

Tuy nhiên, trả lời nhật báo Korea Times, bà Yoon Seong-mee, chủ tịch Hội nghị Quan chức cấp cao APEC năm 2025 (SOM), cho biết mọi công việc chuẩn bị cho hội nghị vẫn diễn ra suôn sẻ. Bà Yoon, người chủ trì SOM đầu tiên tại thành phố Gyeongju, tỉnh Gyeongsang Bắc, diễn ra trong 2 tuần, bắt đầu từ ngày 24/2, khẳng định không có phái đoàn nào nêu lên mối quan ngại về tình hình chính trị của đất nước. “Không có phái đoàn nào đặt ra câu hỏi như vậy với tôi, bất kể là trực tiếp hay gián tiếp”, bà Yoon Seong-mee nhấn mạnh.

Quang Anh

Nguồn ANTG : https://antg.cand.com.vn/hau-truong/cuoc-khung-hoang-chinh-tri-han-quoc-them-tram-trong-i761606/