Cuộc sống đổi thay bên những dòng 'kênh chết' ở TPHCM: 'Niềm vui này chưa từng dám nghĩ tới'

6 giờ trướcBài gốc

Cuộc sống đổi thay

Men theo đoạn kênh Hàng Bàng chạy dọc đường Phan Văn Khỏe - Bãi Sậy (quận 6 cũ), nơi đây, mảng xanh được hình thành ven bờ kênh, cùng với đó, đủ loại trò chơi và dụng cụ tập luyện thể dục được bố trí để người dân trong khu phố tìm đến rèn luyện sức khỏe, thư giãn.

Dòng kênh từng đặc quánh, đen ngòm, bốc mùi hôi thối và ngập ngụa rác nay đã được kè bê tông thẳng tắp, kiên cố ôm trọn bờ kênh.

Một đoạn kênh Hàng Bàng đang trong giai đoạn cải tạo, nâng cấp. Ảnh: Hữu Huy

Buổi sáng, công viên trở nên đông vui, nhộn nhịp. Từng tốp người đi bộ, tập thể dục, lũ trẻ ríu rít vui đùa. Tiếng cười nói rộn ràng vang khắp không gian, khiến khuôn viên dọc bờ kênh tràn đầy sức sống.

“Trong ký ức của tôi, đó là dòng kênh nước đen sì, rác nổi lềnh bềnh từ đầu tới cuối. Mỗi khi gió lớn, cả xóm mất ngủ vì mùi hôi nồng nặc. Giờ thì khác rồi, cả dòng kênh đã đổi thay hoàn toàn” – bà Liêu Thúy Hoa, một cư dân gắn bó với nơi này, kể lại.

Dọc hai bên bờ kênh Hàng Bàng được bố trí dụng cụ vui chơi và tập thể dục.

Ông Nguyễn Văn Bình sinh sống gần con kênh Hàng Bàng (đoạn qua quận 5 cũ) nói rằng: “Lúc chưa cải tạo thì kênh này hẹp 2-3 mét. Hồi đó đất sình với rác nhiều lắm gây mùi hôi khó chịu. Nhưng sau khi kênh này được cải tạo đã tạo lượng rác ít hơn hẳn, có thêm cây cối mát mẻ, có chỗ để người dân thoải mái tập thể dục”.

Ông Nguyễn Văn Bình cho biết bản thân thích tập thể dục ở gần kênh vì dọc hai bờ kênh có hai hàng cây rợp bóng mát.

Những đổi thay hôm nay bắt đầu từ những quyết sách chỉnh trang đô thị mạnh mẽ của chính quyền TPHCM. Từ một “dòng kênh chết” ngập rác và bốc mùi, có đoạn bị san lắp thành khu dân cư, Hàng Bàng đã trải qua gần một thập kỷ cải tạo với tổng vốn đầu tư hơn 2.000 tỷ đồng.

Đến nay, đoạn dài hơn 1,4 km từ đường Lò Gốm đến Vạn Tượng đã khoác lên mình diện mạo mới. Chặng đường hồi sinh chưa dừng lại ở đó. Từ năm 2026, thành phố đang tiếp tục triển khai giai đoạn 3 và dự kiến hoàn thành vào năm 2028. Mục tiêu không chỉ đơn thuần là chỉnh trang, mà là khôi phục toàn bộ diện mạo kênh.

Một đoạn kênh Hàng Bàng (qua địa bàn quận 6 cũ) sau khi được cải tạo. Ảnh: Hữu Huy

Mong không khí trong lành hơn

Cùng với với Hàng Bàng là tuyến kênh Tân Hóa - Lò Gốm, dài hơn 7 km, từng là nỗi ám ảnh của gần một triệu cư dân ở phía Tây TPHCM. Nước kênh tù đọng, rác thải bủa vây, những con hẻm chật chội ven bờ thường xuyên hứng chịu cảnh ngập nặng mỗi khi mưa lớn.

Giờ đây, sau khi cải tạo, dọc hai bên bờ là những con đường rộng thoáng, liền mạch giao thông với khu dân cư. Những công viên cây xanh mọc lên, mang lại khoảng không gian mát lành. Lòng kênh được nạo vét, bờ kè kiên cố, lan can cao hơn 1,5 mét cùng vỉa hè rộng rãi dành cho người đi bộ, tất cả tạo nên một không gian vừa an toàn vừa thân thiện.

Một đoạn kênh Tân Hóa - Lò Gốm sau khi được cải tạo.

Sinh sống gần kênh Tân Hóa, ông Phạm Văn Giàu (ngụ đường Đặng Nguyên Cẩn, quận 6 cũ) chia sẻ rằng: “Lúc mới chuyển đến ở, tôi ăn uống không nổi, nhiều bữa cơm chẳng nuốt trôi vì mùi hôi của dòng kênh này. Bạn bè đến chơi cũng chịu không được, ngồi một lúc rồi bỏ về. Không chỉ ảnh hưởng đến bữa ăn mà còn cả giấc ngủ ban đêm, mùi hôi xộc thẳng vào nhà, tôi phải đóng chặt cửa phòng. Sau khi cải tạo cảnh quan nhìn đẹp hơn, rác ứ đọng trên kênh không còn nhiều nữa”.

Ông Phạm Văn Giàu chia sẻ về dòng kênh Tân Hóa.

Ông Giàu kỳ vọng vấn đề xử lý nước thải và ô nhiễm nước kênh sẽ sớm được giải quyết trong thời gian tới để khắc phục triệt để không khí ở ven bờ kênh trong lành hơn.

Thông tin với Phóng viên, đại diện Sở Xây dựng TPHCM cho biết, để xử lý nước thải cho tuyến kênh này, TP dự kiến sẽ xây dựng nhà máy xử lý nước thải ở xã Tân Nhựt, huyện Bình Chánh (cũ). Hiện nay, UBND TP đã giao nhiệm vụ cho các đơn vị kêu gọi đầu tư. "Khi nhà máy xử lý nước thải này hoàn thành và đi vào hoạt động, chắc chắn nguồn nước trên lưu vực tuyến kênh sẽ được cải thiện"- đại diện Sở Xây dựng TPHCM thông tin.

Xử lý nước thải: "Xanh" hóa các dòng kênh

Bên cạnh đó, kênh Nước Đen, chảy qua phường Bình Hưng Hòa (quận Bình Tân cũ), từng được xem là “điểm đen” về ô nhiễm môi trường ở TPHCM. Bước ngoặt chỉ thực sự đến vào tháng 4/2020, khi dự án nâng cấp, cải tạo kênh và tuyến đường dọc bờ (đoạn từ cống hộp hiện hữu đến kênh Tham Lương) được khởi công với tổng vốn đầu tư 629 tỷ đồng.

Sau hơn hai năm thi công, công trình đã hoàn thành vào năm 2022, mang đến diện mạo hoàn toàn mới cho cả khu vực.

Một đoạn kênh Nước Đen sau khi được cải tạo. Ảnh tư liệu: Phạm Nguyễn

Bà Nguyễn Thị Hồng (65 tuổi), người gắn bó hơn nửa đời với con kênh Nước Đen, nhớ lại: “Ngày trước, cái tên ‘Nước Đen’ đúng nghĩa đen, ô nhiễm đến mức chẳng ai dám lại gần. Nhưng từ khi được cải tạo, mọi thứ khác hẳn. Không khí trong lành hơn, cảnh quan sạch sẽ, con cháu tôi mỗi chiều đều có thể ra ven kênh đi dạo, tập thể dục. Niềm vui này trước kia tôi chưa từng dám nghĩ tới".

Dọc bờ kênh, chính quyền địa phương đã lắp các bảng thông báo cấm đổ rác - vứt rác. Ảnh: Hữu Huy

Cùng với việc cải tạo các tuyến kênh, hiện nay TPHCM đang đầu tư xây dựng các nhà máy xử lý nước thải quy mô lớn, điển hình như nhà máy ở phường Thạnh Mỹ Lợi (TP. Thủ Đức cũ), dự kiến sẽ xử lý nước thải cho lưu vực Nhiêu Lộc - Thị Nghè hay nhà máy Bình Hưng, phục vụ cho lưu vực Bến Nghé - Tàu Hủ - Kênh Đôi - Kênh Tẻ. Những công trình này hứa hẹn sẽ góp phần cải thiện đáng kể chất lượng môi trường nước, đưa thành phố tiến gần hơn đến mục tiêu phát triển bền vững.

Hữu Huy

Kim Cúc

Ngọc Kim

Nguồn Tiền Phong : https://tienphong.vn/cuoc-song-doi-thay-ben-nhung-dong-kenh-chet-o-tphcm-niem-vui-nay-chua-tung-dam-nghi-toi-post1773925.tpo