Cựu CEO John Sculley: Apple có đối thủ thực sự đầu tiên sau nhiều thập kỷ

3 giờ trướcBài gốc

Phát biểu tại hội nghị Zeta Live ở thành phố New York (Mỹ) mới đây, John Sculley (cựu giám đốc điều hành Apple) cho rằng OpenAI là đối thủ thực sự đầu tiên mà Apple phải đối mặt trong nhiều thập kỷ qua.

“AI chưa bao giờ là thế mạnh đặc biệt của họ”, John Sculley nói về Apple.

Zeta Live là hội nghị thường niên do hãng Zeta Global tổ chức, dành cho các nhà lãnh đạo, chuyên gia công nghệ và những ai quan tâm đến AI trong tiếp thị.

Trên một số phương diện, Apple dường như đang tụt lại trong cuộc đua AI khi thiếu những bản cập nhật thường xuyên cho sản phẩm như OpenAI, Google, Amazon và Meta Platforms. Apple cũng gặp một số trục trặc trong quá trình triển khai sản phẩm, chẳng hạn việc hoãn kế hoạch nâng cấp toàn diện trợ lý ảo Siri tích hợp AI hồi đầu năm nay.

John Sculley xem OpenAI là đối thủ thực sự đầu tiên của Apple sau nhiều thập kỷ - Ảnh: Getty Images

John Sculley (năm nay 86 tuổi) điều hành Apple từ năm 1983 đến 1993. John Sculley từng mang kinh nghiệm tiếp thị hơn một thập kỷ tại Pepsi-Cola, nơi ông từng khởi xướng chiến dịch Pepsi Challenge, để giúp đưa thương hiệu Mac trở nên phổ biến.

Steve Jobs, nhà đồng sáng lập Apple, có mối quan hệ căng thẳng với John Sculley và ban lãnh đạo trong suốt thời gian đó. Steve Jobs rời Apple năm 1985, trước khi trở lại vào 1997 và đảm nhiệm vị trí CEO sau đó.

Tim Cook có thể đang cân nhắc nghỉ hưu

Tại hội nghị Zeta Live, John Sculley thừa nhận có những lời đồn đoán rằng Tim Cook (CEO Apple hiện tại) có thể đang cân nhắc nghỉ hưu trong tương lai gần.

Trong nội bộ Apple, niềm tin hoặc sự kỳ vọng rằng Phó chủ tịch cấp cao phụ trách kỹ thuật phần cứng John Ternus sẽ kế nhiệm Tim Cook làm CEO đang ngày càng mạnh mẽ hơn. Có vài lý do khiến điều này hợp lý.

Thứ nhất, Apple hiện không có nhiều lựa chọn trong ban lãnh đạo cấp cao. John Ternus năm nay 50 tuổi, bằng tuổi Tim Cook khi ông nhậm chức CEO, nên có thể dẫn dắt công ty trong cả thập kỷ tới nếu thuận lợi. Điều tương tự khó có thể xảy ra với hầu hết giám đốc cấp cao khác đang được cân nhắc cho vị trí CEO Apple.

Thứ hai, Apple có lẽ cần một chuyên gia về kỹ thuật hơn là nhà bán hàng hay quản lý vận hành. Dù Tim Cook đã giúp Apple tăng trưởng vượt bậc về cả doanh thu lẫn danh mục sản phẩm và dòng iPhone 17 đang được thị trường đón nhận mạnh mẽ, công ty vẫn chật vật trong việc tạo dấu ấn ở những lĩnh vực công nghệ mới.

Apple đạt nhiều thành công trong thiết kế chip riêng, nhưng lại vấp ngã ở các mảng như thực tế hỗn hợp, AI tạo sinh, nhà thông minh và ô tô tự hành. Điều đó có thể khiến hội đồng quản trị Apple cho rằng một lãnh đạo kỹ thuật sản phẩm như John Ternus là lựa chọn phù hợp, dù ông không được biết đến như người ưa mạo hiểm.

Thứ ba, John Ternus là gương mặt nổi bật, có sức hút, được cộng đồng Apple trung thành đánh giá cao và nhận sự tin tưởng từ Tim Cook qua việc đã giao cho ông nhiều trọng trách hơn. John Ternus hiện là nhân vật then chốt trong việc định hướng lộ trình sản phẩm, tính năng và chiến lược, mở rộng tầm ảnh hưởng vượt ra ngoài phạm vi của một giám đốc kỹ thuật phần cứng thông thường.

John Ternus (trái) có khả năng cao nhất sẽ kế nhiệm vai trò CEO Apple của Tim Cook - Ảnh: Internet

Chuyển mình từ kỷ nguyên ứng dụng sang tác tử AI

John Sculley nói rằng người kế nhiệm Tim Cook sẽ cần giúp Apple chuyển mình từ kỷ nguyên ứng dụng sang tác tử AI.

“Trong kỷ nguyên đó, chúng ta không cần quá nhiều ứng dụng, vì mọi thứ có thể được thực hiện bằng các tác tử thông minh”, John Sculley nói.

Tác tử AI là hệ thống AI được thiết kế để tự động quan sát, suy luận và thực hiện hành động nhằm đạt mục tiêu đã định. Khác với một ứng dụng AI tĩnh chỉ trả lời khi có lệnh, tác tử AI có khả năng nhận dữ liệu hoặc tín hiệu từ môi trường, phân tích và lên kế hoạch dựa trên kiến thức hoặc thuật toán có sẵn, chủ động thực hiện các bước tiếp theo, thậm chí phối hợp với con người hoặc các tác tử khác để hoàn thành nhiệm vụ. Ví dụ, một tác tử AI có thể liên tục quét email, tự động soạn và gửi phản hồi phù hợp. Trong phần mềm, tác tử AI có thể tự lập kế hoạch sửa lỗi và tối ưu mã nguồn mà không đợi từng chỉ dẫn cụ thể.

John Sculley vừa rời vai trò phó chủ tịch hãng công nghệ tiếp thị Zeta Global để nghỉ hưu và trở thành phó chủ tịch danh dự. Ông cho biết tác tử AI sẽ giúp nhóm lao động tri thức tự động hóa phần công việc nặng nhọc trong quy trình làm việc của họ. Điều này sẽ thúc đẩy nhiều hãng công nghệ chuyển sang mô hình kinh doanh dựa trên đăng ký (subscription), theo John Sculley.

“Khi ứng dụng từng là trọng tâm của mọi thứ, chúng ta chủ yếu bán công cụ và sản phẩm. Còn với mô hình kinh doanh dựa trên đăng ký, người dùng chỉ trả tiền chừng nào họ vẫn cần sử dụng dịch vụ đó”, ông nói.

John Sculley cho biết subscription mang lại một mô hình kinh doanh tốt hơn nhiều.

Người mang yếu tố thiết kế iPhone vào thế giới mô hình AI

Jony Ive, cựu giám đốc thiết kết Apple, gần đây hợp tác với OpenAI để phát triển thiết bị AI mới. OpenAI mua lại công ty khởi nghiệp phần cứng io của Jony Ive hồi tháng 5 với giá hơn 6,5 tỉ USD.

Đến nay, cả hai vẫn giữ kín hầu hết thông tin về dự án thiết bị AI đang phát triển. Dù vậy, sự kết hợp giữa “cha đẻ ChatGPT” và tài năng thiết kế của Jony Ive được xem là mối đe dọa tiềm tàng với Apple - hãng thống trị kỷ nguyên smartphone nhưng lại tụt hậu trong lĩnh vực AI tạo sinh.

Tại hội nghị DevDay 2025 dành cho nhà phát triển của OpenAI tuần trước, Jony Ive nói ông hy vọng những thiết bị AI mà đội ngũ của mình đang phát triển sẽ giải quyết được một số vấn đề mà smartphone và máy tính bảng gây ra.

“Ông ấy chính là người đã thiết kế và tạo ra iMac, iPod, iPhone, iPad. Nếu có ai có thể mang yếu tố thiết kế ấy vào thế giới mô hình AI, trong trường hợp này là OpenAI, rất có thể đó chính là Jony Ive, người đang hợp tác với Sam Altman”, John Sculley nhận xét.

Jony Ive và Sam Altman đang hợp tác phát triển thiết bị AI bí mật - Ảnh: FT

Trong cuộc trò chuyện với Sam Altman (Giám đốc điều hành OpenAI) tại hội nghị DevDay 2025, Jony Ive nói hiện có 15 đến 20 ý tưởng dành cho dòng thiết bị AI của OpenAI, nhưng không giống iPhone chút nào.

Jony Ive cho rằng smartphone, máy tính bảng đang khiến con người trở nên kém hạnh phúc và lo âu hơn. Ông thổ lộ: “Khi tôi nói rằng chúng ta đang có mối quan hệ không thoải mái với công nghệ, đó thật ra là cách diễn đạt quá nhẹ nhàng cho một vấn đề vô cùng nghiêm trọng”.

“Chúng ta đang có cơ hội không chỉ để sửa chữa, mà còn thay đổi hoàn toàn tình thế hiện nay. Chúng ta không nên chấp nhận rằng đây là điều bình thường”, Jony Ive chia sẻ với Sam Altman.

Jony Ive nói công nghệ hiện nay phát triển nhanh đến mức ông và đội thiết kế của mình gặp khó khăn trong việc tập trung. “Đà tiến này khiến chúng tôi đã tạo ra 15 đến 20 ý tưởng sản phẩm AI thực sự hấp dẫn. Thách thức là phải chọn lọc. Sẽ dễ hơn nếu ta chỉ có ba ý tưởng thật sự tốt, nhưng không phải vậy. Chúng tôi đang thiết kế cả một hệ sản phẩm, nên cần thận trọng trong việc chọn trọng tâm và tránh bị phân tán”.

Ông hy vọng các thiết bị AI mới của OpenAI sẽ mang lại niềm vui, đồng thời khắc phục một số hệ lụy mà smartphone và máy tính bảng đã gây ra 10-20 năm qua.

“Nếu các nhà thiết kế và hãng không đặt yếu tố con người, niềm vui và sự chân thành vào sản phẩm của mình, mà chỉ chú trọng đến vẻ ngoài sang trọng hay tính độc quyền, thì công nghệ đó sẽ làm con người xa cách và bất hạnh hơn. Đây là điều vô cùng đáng tiếc”, Jony Ive cho hay.

Phát biểu này dường như là lời nói bóng gió của Jony Ive nhắm vào Apple, vốn tạo ra những thiết bị cao cấp và độc quyền nhất có thể.

Tại DevDay 2025, Jony Ive hé lộ gợi ý về hướng thiết kế: “Chúng tôi đã đi rất sâu vào việc tìm hiểu giao diện tương tác giữa người với người, sự tinh tế và phức tạp đáng kinh ngạc của nó. Công nghệ đã đan xen quá sâu vào quá trình tư duy của con người đến mức chúng ta gần như không thể nghĩ hay làm việc tách rời khỏi các thiết bị nữa”.

Dù có vẻ đang phê phán Apple, Jony Ive vẫn nhắc lại một triết lý nổi tiếng của Steve Jobs, rằng các thiết bị AI mới cần phải “hoạt động một cách tự nhiên”.

“Một thiết kế tuyệt vời phải mang lại cảm giác hiển nhiên và tất yếu, tựa như đó là giải pháp hợp lý duy nhất. Khi trải nghiệm, người dùng sẽ tự nhủ: Tất nhiên phải là thế này rồi, sao không ai nghĩ ra sớm hơn?”, ông nói.

Jony Ive từng là bạn thân của Steve Jobs khi còn làm việc tại Apple. Jony Ive mô tả khoảng thời gian làm việc với Steve Jobs tại Apple từ năm 1997 đến 2011 là “15 năm vui vẻ và phi thường nhất trong cuộc đời tôi”.

OpenAI và Jony Ive gặp khó khăn khi phát triển thiết bị AI

Theo trang FT, OpenAI và Jony Ive đang phải vật lộn với hàng loạt vấn đề kỹ thuật trong dự án thiết bị AI bí mật, khi cả hai nỗ lực tung ra sản phẩm công nghệ đột phá vào năm 2026.

Mục tiêu của họ là tạo ra một thiết bị cầm tay không màn hình, có khả năng nhận biết âm thanh và hình ảnh từ môi trường xung quanh để phản hồi yêu cầu từ người dùng.

OpenAI và Jony Ive vẫn chưa giải quyết được các vấn đề kỹ thuật quan trọng, có thể khiến sản phẩm bị trì hoãn ngày ra mắt.

Trong khi phần cứng do Jony Ive và nhóm của ông phát triển dường như không gặp vấn đề gì, trở ngại nằm ở phần mềm và hạ tầng cần thiết để vận hành thiết bị này.

Các vấn đề đó gồm việc xác định “tính cách” của trợ lý ảo, đảm bảo quyền riêng tư và cân đối ngân sách cho năng lực điện toán để vận hành các mô hình AI của OpenAI trên thiết bị đại trà.

“Một nguyên nhân lớn gây chậm trễ là năng lực điện toán. Amazon có hạ tầng điện toán cho Alexa, Google cũng vậy. Trong khi OpenAI hiện còn chật vật để có đủ năng lực điện toán cho ChatGPT, chứ chưa nói đến một thiết bị AI. Họ cần giải quyết điều đó trước”, một người thân cận với Jony Ive nói.

Một nguồn tin gần gũi với OpenAI tiết lộ rằng những rắc rối ban đầu này chỉ là điều bình thường trong quá trình phát triển sản phẩm.

Theo nhiều người quen thuộc với dự án, OpenAI và Jony Ive đang phát triển một thiết bị có kích thước tương đương smartphone, giao tiếp với người dùng qua camera, micro và loa, có thể chứa nhiều camera. Thiết bị này được thiết kế để đặt trên bàn hoặc mặt phẳng, nhưng cũng có thể mang theo bên người.

Một người cho biết thiết bị sẽ luôn bật thay vì được kích hoạt bằng từ khóa hay tín hiệu gọi. Các cảm biến sẽ thu thập dữ liệu suốt cả ngày để xây dựng “trí nhớ” cho trợ lý ảo.

OpenAI cùng Jony Ive muốn tạo ra một cỗ máy AI mạnh mẽ và hữu ích hơn, nhưng việc xác định giọng nói và phong cách giao tiếp của thiết bị vẫn là thách thức lớn, theo hai người quen thuộc với dự án.

Một vấn đề khác là đảm bảo thiết bị chỉ phản hồi khi thật sự cần thiết, tránh nói quá nhiều hoặc không biết khi nào nên kết thúc hội thoại - điểm yếu còn tồn tại của ChatGPT.

“Mục tiêu là tạo ra người bạn như máy tính, chứ không phải cô bạn gái AI kỳ quặc kiểu như Siri dù thông minh hơn”, một người được thông báo về dự án tiết lộ. OpenAI đang tìm cách khiến thiết bị trở nên dễ tiếp cận nhưng không gây phiền toái.

“Mô hình tính cách là yếu tố rất khó cân bằng. Nó không được quá nịnh nọt, cũng không được quá thẳng thắn, phải hữu ích nhưng không lặp lại trong vòng phản hồi liên tục”, một nguồn tin của FT gần gũi với dự án nói thêm.

Trước khi thiết bị AI chính thức được tiết lộ, Sam Altman tin rằng có thể bán được tổng cộng 100 triệu chiếc nhanh hơn bất kỳ sản phẩm công nghệ nào trong lịch sử.

Sơn Vân

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/cuu-ceo-john-sculley-apple-co-doi-thu-thuc-su-dau-tien-sau-nhieu-thap-ky-238782.html