Ngày 22-9, Tòa án nhân dân TP Hà Nội đưa bị cáo Lê Văn Vàng (sinh năm 1981, cựu Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu hợp tác phát triển giáo dục, thuộc Liên hiệp các hội khoa học kỹ thuật Việt Nam) và Lương Việt Anh (sinh năm 1987, cựu Viện trưởng Viện nghiên cứu hợp tác phát triển giao dục, thuộc Hội khoa học tâm lý - giáo dục Việt Nam) ra xét xử về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.
Liên quan đến vụ án, các bị cáo Nguyễn Văn Giảng (sinh năm 1987), Nguyễn Trường Doanh (sinh năm 1983), Trần Trọng Đại (sinh năm 1993), Nguyễn Minh Yến (sinh năm 1983) và Hoàng Thị Quỳnh Anh (sinh năm 1983), đều có nghề nghiệp tự do cũng bị đưa ra xét xử cùng tội danh.
Cơ quan chức năng làm việc với Lê Văn Vàng (ảnh: Bộ Công an)
Trước đó, tháng 6-2023, Cơ quan An ninh điều tra Công an Hà Nội tiếp nhận tin báo tố giác về hành vi phạm tội của các bị cáo trong việc sử dụng tổ chức Cambridge International không có thật để tổ chức thi, cấp chứng chỉ tiếng Anh khung tham chiếu Châu Âu (CEFR) cho nhiều người.
Dựa trên kết quả giái quyết tin báo tố giác về tội phạm, ngày 21-6-2023, Cơ quan An ninh điều tra Công an Hà Nội đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can đối với các bị can để điều tra về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. Vật chứng thu giữ trong vụ án gồm 1.425 chứng chỉ mang tên tổ chức Cambridge International và nhiều tài liệu, vật chứng liên quan khác...
Theo cáo buộc, năm 2021, bị cáo Lê Văn Vàng tự nghĩ ra tên tổ chức Cambridge International với mục đích ban đầu để tổ chức các khóa học bồi dưỡng tiếng Anh cho người có nhu cầu. Nhưng do dịch Covid - 19 nên chưa triển khai thực hiện được.
Sau đó, bị cáo Vàng trao đổi với Lương Việt Anh tổ chức các lớp thi cấp chứng chỉ ngoại ngữ Cambridge English cho người có nhu cầu bằng danh nghĩa liên kết giữa tổ chức Cambridge International và Viện Nghiên cứu hợp tác phát triển giáo dục, thuộc Hội Khoa học tâm lý - giáo dục Việt Nam.
Thực hiện việc này, bị cáo Vàng tự soạn thảo tài liệu tiếng Anh có tiêu đề “Letter of Acceptance” đề ngày 21-5-2021, được dịch ra tiếng Việt là “Thư chấp thuận”, nội dung: “Chúng tôi viết thư này nhằm xác nhận rằng, kể từ 1-6-2021, Viện Nghiên cứu hợp tác phát triển giáo dục (ICD) chính thức trở thành đơn vị ủy thác độc quyền của Trung tâm Cambridge International tại Việt Nam, để triển khai các chương trình tiếng Anh theo khung tham chiếu Châu Âu…”.
Sau đó, bị cáo Vàng tự ký tên Max Mooney - Giám đốc đại diện toàn cầu Cambridge International Center, Nottingham shire, Vương Quốc Anh và đóng dấu tròn. Con dấu này được bị cáo Vàng đặt mua trên mạng Internet cùng với dấu logo dập nổi có nội dung: “Cambridge International CEFR” với giá 1,5 triệu đồng.
Tiếp đó, Lương Việt Anh xây dựng trang web, quảng cáo và tổ chức thi dưới hình thức online cho các thí sinh có nhu cầu lấy chứng chỉ, bắt đầu thi online từ ngày 25-9-2022 cho đến khi bị cơ quan chức năng phát hiện vào ngày 18-6-2023.
Kết quả xác minh của cơ quan điều tra (CQĐT) cho thấy, trong danh sách các đơn vị được Bộ GD&ĐT phê duyệt liên kết tổ chức thi cấp chứng chỉ năng lực ngoại ngữ của nước ngoài không có thông tin tổ chức mang tên Cambridge International liên kết với Viện Nghiên cứu hợp tác phát triển giáo dục, thuộc Hội khoa học tâm lý - giáo dục Việt Nam.
Cáo trạng cho rằng, từ tháng 9-2022 đến 6-2023, các bị cáo đã dùng danh nghĩa tổ chức Cambridge International không có thật, hợp tác với Viện Nghiên cứu hợp tác phát triển giáo dục, thuộc Hội Khoa học tâm lý - giáo dục Việt Nam để quảng cáo, thu gom hồ sơ, tiền của 1.425 thí sinh đăng ký thi cấp chứng chỉ tiếng Anh các loại mang tên tổ chức Cambridge International và chiếm đoạt hơn 2,1 tỷ đồng của các thí sinh.
Cơ quan tố tụng xác định, bị cáo Nguyễn Minh Yến là người đã thu gom hồ sơ của các thí sinh, thu số tiền hơn 1,8 tỷ đồng và chuyển cho Trần Trọng Đại hơn 1,4 tỷ đồng. Bị cáo Hoàng Thị Quỳnh Anh đã thu gom hồ sơ của các thí sinh, thu số tiền hơn 738 triệu đồng chuyển cho bị cáo Đại hơn 618 triệu đồng.
Số tiền các bị cáo hưởng lợi được xác định là Lê Văn Vàng được hưởng lợi 600 triệu đồng; Lương Việt Anh 500 triệu đồng; Nguyễn Văn Giảng 150 triệu đồng; Trần Trọng Đại 425 triệu đồng; Nguyễn Trường Doanh 20 triệu đồng; Nguyễn Minh Yến hơn 346 triệu đồng và Hoàng Thị Quỳnh Anh 120 triệu đồng.
Theo cơ quan tố tụng, 1.425 trường hợp đã được cấp chứng chỉ tiếng Anh mang tên tổ chức Cambridge International đều khai không biết chứng chỉ tiếng Anh được cấp mang tên tổ chức này là giả. Trong đó có 257 thí sinh có yêu cầu được trả lại số tiền đã nộp là gần 1 tỷ đồng. Số thí sinh còn lại không yêu cầu nhận lại số tiền đã nộp.
Mặc dù đưa vụ án ra xét xử, song phiên tòa đã phải trì hoãn do một số bị cáo (được tại ngoại) cùng một số người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan vắng mặt.
Minh Long