Ngày 21/4, TAND Tp.Hà Nội mở phiên xét xử ông Hoàng Quốc Vượng - cựu Thứ trưởng Bộ Công Thương cùng 11 bị cáo liên quan đến vụ án "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ" và "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng" xảy ra tại Bộ Công Thương và một số tỉnh thành.
Sau phần thủ tục, HĐXX xét hỏi người đầu tiên là ông Hoàng Quốc Vượng. Vị cựu Thứ trưởng cho biết, ông được giao phụ trách Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo. Giai đoạn 2017, Bộ Công Thương được giao xây dựng Dự thảo Quyết định số 13/2020/QĐ-TTg.
Ông Vượng cho hay, khi được giao nhiệm vụ, Bộ Công Thương đã có quyết định thành lập Tổ soạn thảo. Trong quá trình xây dựng, ông có chỉ đạo Tổ mở rộng được hưởng giá điện ưu đãi so với Nghị quyết 115 của Thủ tướng Chính Phủ.
Ông Hoàng Quốc Vượng - cựu thứ trưởng Bộ Công Thương tại phiên tòa.
Tuy nhiên, ông chỉ nhận ra điều đó khi vụ án bị cơ quan điều tra có quyết định khởi tố. "Trước đó tôi cho rằng đề xuất của Bộ Công Thương là phù hợp với Nghị quyết 115", ông Vượng nói.
Tiếp đó, sau khi có ý kiến của Vụ Pháp chế, Tổ soạn thảo đã đưa nội dung vào Dự thảo: "Đối với tỉnh Ninh Thuận, giá bán điện từ các dự án điện mặt trời nối lưới có ngày vận hành thương mại trước ngày 1/1/2021, với tổng cộng suất không quá 2.000 MW đã được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận triển khai là 2.086 đồng/kWh (tương đương 9,35 UScent/kWh)..." - đúng theo Nghị quyết số 115.
Nhưng tại cuộc họp ngày 2/4/2019, ông Vượng lại chỉ đạo sửa cụm từ "đã được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận" thành cụm từ "đã có trong quy hoạch phát triển điện lực các cấp".
Ông Vượng cho biết, cuộc họp đó có bị cáo Phương Hoàng Kim - Cục trưởng và Đỗ Đức Quân – Cụ phó Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo và nhiều cán bộ liên quan.
Sau chỉ đạo của ông Vượng, Tổ đã xây dựng dự thảo theo ý kiến đó. Tuy nhiên, cũng có ý kiến về việc thêm từ như vậy sẽ mở rộng đối tượng. Nhưng tại thời điểm đó, ông Vượng vẫn nghĩ mình chỉ đạo không sai.
Quá trình thực hiện soạn thảo, ông Vượng không bị ai tác động, tuy nhiên sau đó ông được doanh nghiệp điện cảm ơn 1,5 tỷ đồng.
"Trong quá trình thực hiện công vụ, dù dưới góc độ nào chăng nữa thì tôi cũng đã làm sai và gây ra thiệt hại. Tôi thấy mình có trách nhiệm hoàn lại số tiền đó", ông Vượng khai.
Tiếp đến, bị cáo Phương Hoàng Kim khai nhận, với vai trò Cục trưởng Cục Năng lượng và Tái tạo, bị cáo được giao thêm vai trò Tổ trưởng Tổ soạn thảo dự thảo xây dựng Quyết định số 13. Với vai trò này, bị cáo phải tổ chức xây dựng dự thảo đứng tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng và quy định pháp luật.
Trong quá trình dự thảo, bị cáo chỉ chỉ đạo xây dựng dự thảo lần thứ nhất, còn lần sau không nắm được vì lý do đi nước ngoài. Ông Kim khai nhận bản thân cũng biết dự thảo có cơ chế mở rộng đối tượng.
Bị cáo biết Dự án điện mặt trời Trung Nam Thuận Nam được đưa vào là sai đối tượng được hưởng giá ưu đãi, vì dự án trên được phê duyệt sau ngày 31/8/2018. Trong khi các dự án phê duyệt trước thời điểm đó mới được hưởng. "Với trách nhiệm Tổ trưởng, bị cáo không làm hết trách nhiệm", ông Kim nói.
HĐXX truy vấn: "Bị cáo nhận thức được mình là Tổ trưởng Tổ soạn thảo, biết việc ông Vượng chỉ đạo mở rộng đối tượng được hưởng giá ưu đãi. Chính bị cáo lại là người đề xuất đưa dự án đó vào quy hoạch. Lẽ ra bị cáo phải đề xuất, báo cáo lại với cấp trên hoặc chỉ đạo Tổ soạn thảo cho đúng tinh thần, quy định. Nhưng không làm như vậy mà đưa nhà máy không đủ điều kiện vào".
Với chuỗi sai phạm của các bị cáo, từ năm 2020 - 2024, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã mua điện và thanh toán cho các máy điện mặt trời được hưởng ưu đãi không đúng đối tượng hơn 4.000 tỷ đồng, gây thiệt hại hơn 1.040 tỷ đồng.
Đặng Ngọc Thủy