Ông Murayama Tomiichi, cựu Thủ tướng Nhật Bản, đã qua đời vì tuổi cao vào ngày 17/10, tại một bệnh viện ở thành phố quê hương Ōita, tỉnh Ōita, tây nam đất nước, hưởng thọ 101 tuổi, chi nhánh Đảng Xã hội Nhật Bản (JSP) của ông tại địa phương cho biết.
Ông Tomiichi (SN 1924), là Thủ tướng thứ 81 của Nhật Bản, từ tháng 6/1994 đến tháng 1/1996.
Trước đó, ông từng là Ủy viên Hội đồng thành phố Ōita, tỉnh Ōita, trong 2 nhiệm kỳ, ủy viên hội đồng tỉnh Ōita trong 3 nhiệm kỳ, hạ nghị sĩ 8 nhiệm kỳ sau khi lần đầu tiên được bầu vào Hạ viện vào năm 1972, Chủ nhiệm Ủy ban vật giá của Quốc hội Nhật Bản, Chủ tịch đầu tiên của Đảng JSP Nhật Bản.
Bức ảnh chụp ngày 15/8/1995 khi ông Murayama đưa ra “Tuyên bố Murayama” lịch sử, thừa nhận sai lầm của Nhật Bản trong Thế chiến II. Ảnh: Kyodo.
Sau 8 nhiệm kỳ tại Hạ viện, ông nghỉ hưu vào tháng 6/2000 mà không tái tranh cử.
Những năm sau đó, ông cống hiến hết mình cho việc cải thiện quan hệ Nhật Bản - Triều Tiên và thúc đẩy các hoạt động vì hòa bình.
Trước khi qua đời, ông là Chủ tịch Danh dự của Đảng JSP và là cố vấn của Đại học Meiji, nơi ông từng theo học và tốt nghiệp.
Thủ tướng thứ 81 của Nhật Bản đã đưa ra một tuyên bố lịch sử, “Tuyên bố Murayama” vào năm 1995, nhân kỷ niệm 50 năm kết thúc Thế chiến II.
Sau 8 nhiệm kỳ tại Hạ viện, ông nghỉ hưu vào tháng 6/2000 mà không tái tranh cử. Nguồn: AsiaFreePress.
Trong tuyên bố, ông bày tỏ “sự hối tiếc sâu sắc” và “lời xin lỗi chân thành” của Nhật Bản về “thiệt hại và đau khổ to lớn” bởi sự cai trị thuộc địa và xâm lược gây ra. “Tuyên bố Murayama” đã được các chính phủ kế nhiệm ủng hộ.
Trong nhiệm kỳ Thủ tướng, ông đã phải đối mặt với một loạt các cuộc khủng hoảng dồn dập, thử thách khả năng lãnh đạo của mình, bao gồm trận động đất lớn Hanshin-Awaji tháng 1/1995 khiến hơn 6.400 người thiệt mạng, vụ tấn công bằng khí độc thần kinh sarin vào hệ thống tàu điện ngầm Tokyo tháng 3/1995 do giáo phái AUM Shinrikyo thực hiện và vụ cướp máy bay của hãng hàng không All Nippon Airways tháng 6/1995.
Bức ảnh chụp ông Murayama ngày 23/2/2024, tại thành phố quê hương Ōita. Ảnh: Kyodo.
Với tư cách là người đứng đầu SDP, ông Murayama công nhận tính hợp hiến của Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản, hiệp ước an ninh Nhật- Mỹ, quốc kỳ Hinomaru và quốc ca Kimigayo, tất cả những điều mà đảng của ông trước đó đã phản đối.
Ông đột ngột từ chức vào tháng 1/1996 và người kế nhiệm ông là Hashimoto Ryutaro, Thủ tướng đảng Dân chủ Tự do (LDP) đầu tiên kể từ năm 1993.
Thủ tướng sắp mãn nhiệm Nhật Bản Ishiba Shigeru đã gửi lời chia buồn chân thành tới gia đình ông Murayama, ca ngợi vị Thủ tướng thứ 81 về cách ông xử lý loạt sự kiện phức tạp của đất nước trong thời gian tại nhiệm.
Văn Phong/Kyodo, NHK