Bệnh nhi đầu tiên được tiêm vaccine não mô cầu thế hệ mới.
Vaccine não mô cầu thế hệ mới MenACYW (Sanofi, Pháp) phòng ngừa vi khuẩn não mô cầu, loại vi khuẩn gây nhiều bệnh nguy hiểm như và nhiễm khuẩn huyết, đặc biệt có thể gây tình trạng nhiễm khuẩn tối cấp khiến người bệnh trẻ em và người lớn có thể tử vong chỉ sau vài giờ đồng hồ.
Sau hơn 50 năm nghiên cứu phát triển các thế hệ vaccine phòng não mô cầu khuẩn, Sanofi đã thành công với công nghệ cộng hợp đột phá để tạo ra vaccine phòng não mô cầu thế hệ mới.
Vaccine giúp phòng ngừa 4 nhóm huyết thanh gây bệnh phổ biến hàng đầu là A, C, Y, W-135, là những nguyên nhân gây ra các bệnh nguy hiểm như , nhiễm khuẩn huyết với hơn 135 nghìn ca tử vong mỗi năm trên toàn cầu.
So với vaccine não mô cầu trước đây giới hạn tiêm đến 55 tuổi, thì đây là lần đầu tiên người lớn từ 56 tuổi trở lên ở nước ta được tiếp cận với vaccine phòng bệnh não mô cầu.
Theo thống kê, có đến 50% người bệnh mắc não mô cầu sẽ tử vong nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Trong số ít bệnh nhân sống sót, 10-20% phải đối mặt với các di chứng nặng nề như mất thính lực, mù lòa, đoạn chi, rối loạn thần kinh, đặc biệt trẻ sơ sinh có tỷ lệ di chứng lên tới 50%.
Tại Việt Nam, chỉ trong 6 tháng đầu năm 2025, cả nước đã ghi nhận hàng chục ca mắc, trong đó có 2 ca tử vong do não mô cầu. Tháng 6/2025, Viện Pasteur Thành phố Hồ Chí Minh đã cảnh báo nguy cơ bùng phát dịch não mô cầu tại khu vực phía nam.
Bệnh não mô cầu thường khởi phát âm thầm với các triệu chứng như sốt, đau đầu, đau họng… dễ bị nhầm lẫn với nhiều bệnh lý thông thường, dẫn đến điều trị muộn.
Thống kê tại Bệnh viện Nhi đồng 1 (Thành phố Hồ Chí Minh) cho thấy, hầu hết các ca não mô cầu nhập viện sau 19 giờ phát bệnh, nhiều ca dù được cứu sống nhưng phải đoạn chi, khiến bệnh nhân tàn tật suốt đời, ảnh hưởng tương lai lâu dài phía trước.
Vi khuẩn não mô cầu thường trú ở vùng hầu họng, lây qua đường hô hấp. Theo Bộ Y tế, có từ 5-25% người trong cộng đồng là “người lành mang trùng”, không có triệu chứng nhưng vẫn phát tán mầm bệnh, gây khó khăn cho công tác kiểm soát dịch. Tại các môi trường đông người như trường học, ký túc xá, doanh trại quân đội, khu công nghiệp…, nguy cơ bùng phát dịch rất cao.
Vaccine não mô cầu thế hệ mới chính thức có mặt tại Việt Nam.
Bác sĩ Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống Tiêm chủng VNVC cho biết, vaccine não mô cầu thế hệ mới MenACYW ứng dụng công nghệ đột phá, sử dụng protein cộng hợp từ giải độc tố uốn ván (TT) có cấu trúc liên kết phân tử hiện đại, giúp kích thích đáp ứng miễn dịch mạnh mẽ và bền vững, đồng thời giảm tỷ lệ người lành mang trùng, góp phần cắt đứt chuỗi lây truyền trong cộng đồng.
Tại lễ ra mắt vaccine sáng nay, bác sĩ Kuharaj Mahenthiran, Giám đốc Y khoa Vaccine Sanofi Việt Nam cho biết, vaccine não mô cầu thế hệ mới MenACYW đã được phê duyệt tại hơn 70 quốc gia và triển khai tiêm chủng tại gần 40 quốc gia kể từ năm 2021. Với chỉ định độ tuổi rộng và nền tảng nghiên cứu vững chắc, vaccine này sẽ đóng vai trò then chốt, là bước tiến lớn trong việc bảo vệ người dân Việt Nam khỏi bệnh do não mô cầu. Dự kiến sẽ mở rộng cho trẻ từ 6 tuần tuổi trong thời gian tới.
Theo bác sĩ Bạch Thị Chính, các vaccine não mô cầu không có miễn dịch chéo, do đó người dân nên tiêm phối hợp các loại vaccine để phòng đầy đủ cả 5 nhóm huyết thanh não mô cầu gây bệnh. Tùy theo lịch sử tiêm chủng, tình hình dịch tễ, độ tuổi và nhu cầu…, bác sĩ sẽ chỉ định loại vaccine và lịch tiêm phù hợp để đạt hiệu quả bảo vệ tối ưu nhất.
Vaccine chính thức được ra mắt và triển khai tiêm tại Hệ thống tiêm chủng VNVC từ hôm nay. Với việc triển khai vaccine não mô cầu thế hệ mới MenACYW cùng các vaccine não mô cầu nhóm B, BC và ACYW, Hệ thống tiêm chủng VNVC là đơn vị đầu tiên tại Việt Nam cung cấp đầy đủ các loại vaccine phòng não mô cầu, giúp phòng ngừa toàn diện 5 nhóm huyết thanh phổ biến A, B, C, Y, W-135, hướng tới bảo vệ mọi lứa tuổi, từ trẻ em đến người cao tuổi.
THIÊN LAM