Lễ hội Nghinh Ông được xem là sự kiện văn hóa tâm linh quan trọng bậc nhất của ngư dân vùng biển Nam Bộ, thể hiện tín ngưỡng thờ cá Ông – vị thần hộ mệnh che chở mỗi chuyến ra khơi, đồng thời là dịp để tưởng nhớ công đức tiền nhân mở đất, giữ biển.
Ngay từ sáng sớm, Công viên Cần Thạnh đã náo nhiệt với hàng trăm người tham gia các trò chơi dân gian như kéo co, đua xe đạp chậm, đu cột mỡ… tạo nên bầu không khí vui tươi, gắn kết. Song song đó, phần lễ được tổ chức trang nghiêm với nhiều nghi thức truyền thống: viếng Nghĩa trang Liệt sĩ Rừng Sác, Đền thờ Anh hùng liệt sĩ Rừng Sác; Lễ Thượng đại kỳ; Lễ Mừng công ngư dân; Lễ cúng tiền hiền – hậu hiền và đặc biệt là Lễ Nghinh Ông trên biển – nghi thức trọng tâm của lễ hội.
Từ sáng 5/10, giải đua xe đạp trẻ TP HCM khởi tranh sôi nổi, quy tụ đông đảo vận động viên chuyên nghiệp và phong trào tham gia tranh tài.
Vào sáng 7/10, hàng trăm tàu thuyền sẽ cùng vươn khơi trong nghi thức Nghinh Ông trên biển, rước đoàn Nghinh về Lăng Ông Thủy Tướng trong không khí linh thiêng, thể hiện lòng biết ơn biển cả và ước vọng một mùa đi biển bình an, bội thu. Buổi tối cùng ngày, chương trình nghệ thuật bế mạc tại sân khấu chính Công viên Cần Thạnh sẽ khép lại lễ hội bằng màn trình diễn đặc sắc, kết hợp ánh sáng, âm thanh và pháo hoa hỏa thuật.
Theo UBND xã Cần Giờ, phần hội năm nay phong phú hơn với hơn 20 hoạt động văn hóa, thể thao và giải trí. Nổi bật có Giải Marathon Xanh lần thứ 4; tuyến đường nghệ thuật – triển lãm “112 năm hình thành và phát triển Lễ hội Nghinh Ông” và “12 năm được công nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia” dọc các tuyến Lê Thương, Đặng Văn Kiều. Bên cạnh đó, hội chợ triển lãm thương mại kích cầu, khu trưng bày sản phẩm OCOP, lễ hội ẩm thực hải sản và gian hàng lưu niệm kéo dài đến ngày 14/10 tiếp tục thu hút đông đảo khách tham quan.
Các trò chơi dân gian và cuộc thi cộng đồng như hội thi vẽ tranh thiếu nhi, làm lồng đèn đẹp, ngày hội Trung thu, hát bội, đờn ca tài tử, rối nước, xiếc đường phố… góp phần tôn vinh bản sắc vùng biển và khơi dậy tinh thần đoàn kết trong cộng đồng. Đặc biệt, các màn biểu diễn hiện đại như võ nhạc, diều nghệ thuật, dù lượn có động cơ, flycam ánh sáng (vào tối 6/10) cùng tiết mục bắn pháo hoa nghệ thuật hứa hẹn tạo điểm nhấn ấn tượng cho du khách.
Các trò chơi thu hút nhiều bạn trẻ tham gia.
Anh Cao Lê Phong, một du khách đến từ phường Bình Tân, TP HCM, chia sẻ: “Không khí lễ hội rất sôi động, vừa trang nghiêm vừa gần gũi. Tôi đặc biệt ấn tượng với các trò chơi dân gian và ẩm thực biển – đúng chất văn hóa vùng sông nước Nam Bộ”.
Phó Chủ tịch UBND xã Cần Giờ Võ Thị Diễm Phượng cho biết, năm nay Ban Tổ chức đã tinh gọn một số nội dung, tập trung nâng cao chất lượng các hoạt động trọng điểm như lễ Nghinh Ông, triển lãm di sản và hội chợ sản phẩm đặc trưng. Sáu hoạt động tạm dừng gồm thuyền hoa đăng (chỉ giữ thả hoa đăng trên biển), giải việt dã học sinh, đua thuyền rồng, đua cà kheo bãi biển (chuyển sang biểu diễn đường phố), điền kinh bãi biển và ba môn phối hợp.
Các trò chơi dân gian và cuộc thi cộng đồng như hội thi vẽ tranh thiếu nhi, làm lồng đèn đẹp, ngày hội Trung thu, hát bội, đờn ca tài tử, rối nước, xiếc đường phố… góp phần tôn vinh bản sắc vùng biển và khơi dậy tinh thần đoàn kết trong cộng đồng.
Việc duy trì và phát huy giá trị của Lễ hội Nghinh Ông không chỉ góp phần bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể quốc gia mà còn là cơ hội để quảng bá hình ảnh địa phương, thúc đẩy du lịch sinh thái – biển của TP HCM. Lễ hội là dịp để cộng đồng ngư dân Cần Giờ tri ân biển cả, cầu mong mưa thuận gió hòa, quốc thái dân an, đồng thời lan tỏa tinh thần hiếu khách, yêu nghề và ý thức bảo vệ môi trường biển.
Sau hơn một thế kỷ gìn giữ, Lễ hội Nghinh Ông Cần Giờ đã trở thành biểu tượng văn hóa tâm linh của vùng biển Nam Bộ – nơi hội tụ giữa truyền thống và hiện đại, góp phần làm phong phú thêm bản sắc văn hóa của TP HCM – thành phố trẻ trung, năng động nhưng luôn gìn giữ cội nguồn.
Đỗ Thuận