Giá trị xuất khẩu gạo giảm mạnh trong 8 tháng
Thông tin Bộ Nông nghiệp và Môi trường, trong 8 tháng năm 2025, tổng khối lượng xuất khẩu gạo của Việt Nam đạt 6,3 triệu tấn, tương đương 3,17 tỷ USD, tăng 2,2% về khối lượng, nhưng giảm tới 17,5% về giá trị so với cùng kỳ năm 2024. Điều này cho thấy sự sụt giảm mạnh trong giá trị xuất khẩu, một vấn đề đáng lo ngại cho các DN và nông dân trong ngành.
Một số sản phẩm gạo chất lượng cao của Việt Nam được bày bán tại các hệ thống siêu thị. Ảnh minh họa
Về thị trường, trong 8 tháng năm 2025, Philippines tiếp tục là thị trường tiêu thụ gạo lớn nhất của Việt Nam, chiếm 42% tổng lượng xuất khẩu. Tuy nhiên, giá trị xuất khẩu sang thị trường này đã giảm 16% so với cùng kỳ năm trước. Đặc biệt, từ ngày 1/9/2025, Philippines đã quyết định tạm dừng nhập khẩu các loại gạo xay xát thường và gạo xay xát kỹ trong vòng 60 ngày, không bao gồm các giống gạo đặc sản. Quyết định này không chỉ ảnh hưởng đến doanh thu của các DN xuất khẩu gạo mà còn tạo ra áp lực lớn lên giá cả và nguồn cung trong nước.
Đáng chú ý, giá gạo xuất khẩu bình quân trong 8 tháng năm 2025 của Việt Nam ước đạt 504,9 USD/tấn, giảm 19,3% so với cùng kỳ năm 2024. Sự giảm giá này không chỉ do nhu cầu từ thị trường quốc tế giảm mà còn do sự cạnh tranh gay gắt từ các nước xuất khẩu gạo khác như Ấn Độ, Thái Lan và Pakistan.
Trước bối cảnh Philippines quyết định tạm dừng nhập khẩu các loại gạo xay xát thường và gạo xay xát kỹ trong vòng 60 ngày không bao gồm các giống gạo đặc sản, Bộ Công Thương đã có văn bản gửi UBND các tỉnh, thành phố, Hiệp hội lương thực Việt Nam (VFA) cùng các DN xuất khẩu gạo, khuyến nghị khẩn trương điều chỉnh kế hoạch sản xuất, kinh doanh và đa dạng hóa thị trường tiêu thụ.
Bộ Công Thương cảnh báo, việc tạm ngưng nhập khẩu của Philippines đòi hỏi các DN và địa phương phải nhanh chóng nắm bắt, cập nhật thông tin chính sách để tránh rủi ro gián đoạn. Các cơ quan quản lý địa phương cần tổng hợp phản ánh từ cộng đồng DN về khó khăn vướng mắc, kịp thời báo cáo để xây dựng giải pháp ứng phó.
Đồng thời, Bộ Công Thương yêu cầu VFA có trách nhiệm thông tin sớm đến hội viên nhằm hỗ trợ DN điều chỉnh hoạt động xuất khẩu phù hợp; tăng cường theo dõi sát diễn biến thị trường lúa gạo trong nước và quốc tế, phối hợp chặt chẽ với hiệp hội nhập khẩu gạo Philippines để kịp thời cập nhật chính sách, từ đó đề xuất giải pháp thúc đẩy tiêu thụ thóc gạo trong nước và duy trì ổn định xuất khẩu.
Khẩn trương tìm kiếm, mở rộng thị trường tiềm năng
Nhiều chuyên gia, nhà quản lý nhận định, mặc dù gặp nhiều khó khăn, nhưng Việt Nam vẫn có cơ hội lớn để duy trì đà tăng trưởng trong ngành xuất khẩu gạo. Nhiều đối tác quốc tế, trong đó có Mỹ, Singapore và Brazil đã đánh giá cao vai trò của Việt Nam trong chuỗi cung ứng lúa gạo toàn cầu, đặc biệt ở phân khúc gạo chất lượng cao. Như vậy, dù Philippines là một thị trường quan trọng, Việt Nam vẫn có thể tìm kiếm và phát triển các thị trường tiềm năng khác.
Thu hoạch lúa tại Đồng bằng sông Cửu Long. Ảnh minh họa
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến cho biết, sắc lệnh số 93 của Tổng thống Philippines về đình chỉ nhập khẩu 60 ngày, mục đích là để bảo vệ mùa vụ thu hoạch của Philippines trong khoảng thời gian này. Mặc dù đình chỉ 60 ngày nhưng trong đó có yêu cầu Bộ Nông nghiệp Philippines 30 ngày sau đánh giá lại tình hình và có thể rút ngắn lệnh đình chỉ này.
Hoạt động xuất khẩu gạo sang Philippines đang tạm thời gián đoạn, giá lúa gạo trong nước theo dõi trong 10 ngày đầu tháng 9/2025 vẫn vẫn duy trì ổn định. Cụ thể, ngày 10/9, giá lúa IR 50404 (tươi) đang ở quanh mức 5.700 - 5.900 đồng/kg; giá lúa OM 5451 (tươi) giao dịch tại mức 5.900 - 6.000 đồng/kg; giá lúa OM 18 (tươi) dao động ở mốc 6.000 - 6.200 đồng/kg; giá lúa Đài Thơm 8 (tươi) dao động ở mốc 6.100 - 6.200 đồng/kg...
Trên thị trường xuất khẩu, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam giảm mạnh so cuối tuần. Theo VFA, hiện gạo thơm 5% tấm giá dao động ở mức 450 - 455 USD/tấn (giảm 5 USD/tấn); gạo Jasmine giá dao động 533 - 537 USD/tấn (giảm 12 USD/tấn); gạo 25% tấm ở mức 367 USD; gạo 100% tấm dao động ở mức 319 - 323 USD/tấn.
“Trong bối cảnh này, các DN xuất khẩu gạo cần chủ động xây dựng kế hoạch sản xuất gạo phù hợp, đồng thời nhanh chóng tìm kiếm và mở rộng sang các thị trường tiềm năng mới nhằm phân tán rủi ro và nâng cao khả năng thích ứng trước biến động thương mại quốc tế. Sự chủ động và linh hoạt trong chiến lược kinh doanh sẽ là yếu tố quyết định giúp ngành gạo Việt Nam vượt qua giai đoạn khó khăn này và tiếp tục phát triển bền vững trong tương lai” - Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nhấn mạnh.
Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Việt Nam đã góp phần quan trọng vào an ninh lương thực thế giới. Với giá trị xuất khẩu lớn, vị thế của Việt Nam ở thị trường quốc tế vẫn tiếp tục được khẳng định. Năm 2024, xuất khẩu gạo Việt Nam đạt khoảng 9 triệu tấn, kim ngạch 5,7 tỷ USD, đưa Việt Nam tiếp tục nằm trong nhóm quốc gia xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới.
Ánh Ngọc