Đã ký sắc lệnh nhưng ông Trump có thể giải thể Bộ Giáo dục Mỹ không?

một ngày trướcBài gốc

Hôm 20/3, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp chỉ đạo Bộ Giáo dục tự đưa ra kế hoạch giải thể. Ảnh: New York Times.

Hôm 20/3, Tổng thống Mỹ Donald Trump ký sắc lệnh hành pháp chỉ đạo Bộ Giáo dục tự đưa ra kế hoạch giải thể.

Theo New York Times, chỉ có Quốc hội Mỹ mới có quyền bãi bỏ một cơ quan cấp nội các, và không rõ ông Trump có nhận đủ số phiếu cho mong muốn này hay không. Tuy nhiên, ông đã bắt đầu sa thải khoảng một nửa số nhân viên, cắt giảm bộ phận nghiên cứu giáo dục và thu hẹp bộ phận dân quyền bảo vệ học sinh sinh viên khỏi phân biệt đối xử.

Tuy nhiên, liệu mục tiêu đóng cửa Bộ Giáo dục có khả thi? Và nếu không, ông Trump dùng cơ quan này để đạt được các chính sách ra sao?

Nhiệm vụ của Bộ Giáo dục Mỹ

Bộ Giáo dục Mỹ được thành lập vào năm 1979, nhiệm vụ chính là phân phối tiền cho sinh viên đại học thông qua các khoản trợ cấp và cho vay.

Bộ cũng gửi tiền liên bang đến các trường K-12 (mẫu giáo tới lớp 12), hướng đến học sinh có thu nhập thấp và khuyết tật, và thực thi luật chống phân biệt đối xử. Bộ ban hành các quy định về cách áp dụng luật dân quyền với các nhóm học sinh khác nhau, như học sinh khuyết tật, LGBTQ, nhóm thiểu số chủng tộc và trẻ em gái.

Quốc hội phân bổ riêng quỹ cho các trường học nên quỹ sẽ không bị ảnh hưởng bởi lệnh hành pháp của ông Trump. Tuy nhiên, việc giám sát các quỹ có thể bị cắt giảm và chuyển sang các cơ quan liên bang khác. Khoản tiền này chỉ chiếm khoảng 10% nguồn tài trợ cho trường học K-12 trên toàn quốc.

Dù ông Trump tuyên bố muốn trả lại quyền lực trong giáo dục cho các bang, các bang và các hạt vốn đã kiểm soát giáo dục K-12, phần lớn trả bằng tiền thuế địa phương.

Bộ Giáo dục Mỹ được thành lập vào năm 1979, nhiệm vụ chính là phân phối tiền cho sinh viên đại học thông qua các khoản trợ cấp và cho vay. Ảnh: Reuters.

Ngoài ra, Bộ Giáo dục đóng vai trò lớn trong tài trợ và nghiên cứu giáo dục, nhưng Nhà Trắng cũng đang cắt giảm đáng kể những nguồn lực này.

Tuy nhiên, việc đóng cửa Bộ Giáo dục có khả năng chưa tác động ngay lập tức đến cách thức hoạt động của các trường học và cao đẳng. Chính quyền Trump đang tính toán tới việc giao Bộ Tài chính giải ngân các khoản vay và trợ cấp sinh viên, và Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh quản lý nguồn tài trợ cho sinh viên khuyết tật.

Khả năng đóng cửa Bộ Giáo dục

Mọi mục tiêu xóa bỏ hoàn toàn Bộ Giáo dục đều phải thông qua Quốc hội. Các thành viên đảng Cộng hòa khả năng cao sẽ nhận những lời phàn nàn từ người đứng đầu trường học, hiệu trưởng, hay các chuyên gia trong lĩnh vực giáo dục.

"Họ (đảng Cộng hòa) sẽ vấp phải sự phản đối. Họ nắm đa số mong manh và đối mặt với trở ngại tại Thượng viện", Jon Valant - chuyên gia giáo dục tại Viện Brookings - cho biết.

Ngay cả khi đảng Cộng hòa tại Quốc hội đoàn kết ủng hộ đóng cửa cơ quan này, tiến sĩ Valant dự đoán các cử tri sẽ không đồng tình, xét đến vai trò của bộ trong phân phối tiền từ các chương trình phổ biến như trợ cấp Pell hỗ trợ sinh viên đại học và IDEA hỗ trợ sinh viên khuyết tật.

Đáng chú ý, nỗ lực xóa bỏ Bộ Giáo dục thuộc một phần kế hoạch của phe bảo thủ nhằm thu hẹp vai trò chính phủ liên bang trong giáo dục và chuyển ngân sách cho các chương trình hỗ trợ trường tư thục cũng như giáo dục tại nhà. Các đồng minh của ông Trump còn tham vọng cắt giảm nguồn tài trợ liên bang cho các trường K-12, được gọi là Đạo luật I, nhưng họ cần sự chấp thuận từ Quốc hội.

Quyền lực của Bộ Giáo dục

Mặc dù muốn đóng cửa Bộ Giáo dục, ông Trump vẫn tận dụng quyền lực của cơ quan này.

Hồi tháng 1, Bộ Giáo dục công bố điều tra Trường công lập Denver vì chuyển đổi một phòng vệ sinh nữ thành nơi dành cho tất cả giới tính. Cơ quan này cũng đang xem xét một loạt hội nghị cho học sinh da màu tại các trường công lập ở Ithaca, New York và tạo trang web tên “Chấm dứt DEI”, khuyến khích công chúng báo cáo các trường hợp “có tư tưởng gây chia rẽ” trong trường học.

Ngoài ra, lệnh hành pháp “chấm dứt tuyên truyền cực đoan trong trường học K-12” chỉ đạo Bộ Giáo dục phát triển và phổ biến các tài liệu học tập “yêu nước”.

Không rõ các sắc lệnh đó sẽ thay đổi lớp học thế nào, khi Bộ Giáo dục không có nhiều thẩm quyền trong giáo dục K-12.

Tổng thống Jimmy Carter thành lập Bộ Giáo dục Mỹ bất chấp sự phản đối từ khắp nơi. Ảnh: Reuters.

Hiện tại, làn sóng phản đối Bộ Giáo dục thường gắn liền với đảng Cộng hòa. Song cả hai phe lên án cơ quan này trong những ngày đầu thành lập.

Tổng thống Jimmy Carter là người thành lập Bộ Giáo dục, với tên tắt là Ed nhằm thực hiện lời hứa trong chiến dịch tranh cử với liên đoàn giáo viên lớn nhất cả nước, Hiệp hội Giáo dục Quốc gia. Ông hành động bất chấp sự can ngăn của nhóm chuyển giao quyền lực tổng thống và các nhà lập pháp, trong đó có cả đảng viên Dân chủ.

Một số người theo chủ nghĩa tự do tin rằng tất cả vấn đề ảnh hưởng đến trẻ em - chăm sóc sức khỏe, phúc lợi tiền mặt và giáo dục - nên được xử lý bởi một cơ quan liên bang duy nhất, khi đó được gọi là Bộ Y tế, Giáo dục và Phúc lợi.

Tuy nhiên, suốt bốn thập niên, Ed được cả đảng Dân chủ và nhiều người theo đảng Cộng hòa ưa chuộng. Nhiều chương trình do Ed giám sát tạo nên sự hòa hợp lưỡng đảng, như tài trợ cho giáo dục nghề nghiệp.

Mike Petrilli - Chủ tịch nhóm nghiên cứu Thomas B. Fordham Institute - gọi động thái kêu gọi đóng cửa Ed nhằm đánh lạc hướng khỏi các vấn đề như điểm đọc thấp kỷ lục của học sinh Mỹ công bố hồi tháng 1 vừa qua. Ông đề xuất Nhà Trắng nên tổ chức cuộc họp với thống đốc các bang để tập trung giải quyết vấn đề này, đặc biệt xem xét thêm liệu thời gian sử dụng thiết bị điện tự có ảnh hưởng xấu tới khả năng học tập của trẻ em hay không.

Trí Ân

Nguồn Znews : https://znews.vn/da-ky-sac-lenh-nhung-ong-trump-co-the-giai-the-bo-giao-duc-my-khong-post1540059.html